Yeni tip corona virüs (Kovid-19) salgınına bağlı olarak azalan talep ve üretici ülkeler arasındaki fiyat savaşı sebebiyle 30 doların altında seyreden petrol fiyatları, Suudi Arabistan, Irak, İran ve Nijerya gibi, ekonomileri büyük ölçüde petrol gelirlerine bağlı ülkeler üzerinde ciddi bir tehdit oluşturuyor.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings'in verilerine göre, ekonomileri yüksek ölçüde petrol üretimi ve ihracatına bağlı ülkelerden  birçoğu Orta Doğu'da bulunuyor ve bu ülkeler bütçelerini dengeleyebilmek için  yüksek petrol fiyatlarına ihtiyaç duyuyor.

Verilere göre, bu yıl Nijerya'nın bütçesini dengelemesi için Brent  türü ham petrolün varil fiyatının 144 dolar olması gerekirken, Bahreyn 96 dolara,  dünyanın en büyük petrol ihracatçısı olan Suudi Arabistan ise 91 dolara ihtiyaç duyuyor.

Bütçe dengesini sağlamak için Umman'ın varil başına ihtiyaç duyduğu  petrol fiyatı 82 dolarken, bu seviye Abu Dabi için 65 dolar, Katar için ise 55  dolar.

Uluslararası Para Fonu (IMF) verilerine göre, petrol fiyatının olması  gereken seviye, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ülkelerinden Cezayir için  109 dolar ve Angola için 55 dolar iken, Birleşik Arap Emirlikleri (UAE) için 70  dolar, Venezuela ve Libya için 100 dolar, Irak için 60 dolar ve İran içinse 195  dolar olarak görünüyor.

IMF verileri, ayrıca, Rusya, Meksika ve Kazakistan gibi OPEC dışı  üretici ülkelerin de bu yılki bütçelerini dengeleyebilmek için sırasıyla 42  dolar, 49 dolar ve 58 dolarlık ortalama petrol fiyatlarına ihtiyaç duyduğunu  gösteriyor.

HİDROKARBON GELİRLERİ 192 MİLYAR DOLAR DÜŞECEK

Uluslararası Finans Enstitüsüne (IIF) göre, düşük petrol fiyatları ve  Kovid-19 salgınının etkisiyle, bu yıl yüzde 2 büyüyeceği tahmin edilen Suudi  Arabistan ekonomisi yüzde 0,7, yüzde 2,8 büyümesi beklenen Kuveyt yüzde 0,8 ve  yüzde 1,9 büyümesi öngörülen BAE yüzde 0,6 büyüyecek.

Ayrıca, bu yıl yüzde 3,2 seviyesinde büyümesi öngörülen Irak  ekonomisinin yüzde 0,3 daralacağı tahmin ediliyor. İran ekonomisine ilişkin  küçülme öngörüsü de yüzde 5,1'den yüzde 8,4'e revize edildi.

IIF, Orta Doğu ve Afrika bölgesindeki 9 petrol ihracatçısı ülkenin bu  yılki toplam hidrokarbon gelirlerinin ise 192 milyar dolar düşeceğini öngörüyor.

KÖRFEZ ARAP ÜLKELERİNDEN EN FAZLA SIKINTIYI SUUDİ ARABİSTAN YAŞAYACAK

ABD merkezli veri kurumu Primary Vision Enerji Analisti Mark Rossano,  AA muhabirine yaptığı açıklamada, Kovid-19 sebebiyle dünya genelinde petrol  talebindeki düşüşün etkisiyle arz miktarında ciddi bir artış olduğunu söyledi.

Şu anda küresel piyasalarda günlük petrol talebinin 38 milyon varil  civarında azaldığını ifade eden Rossano, birçok ithalatçı ülkenin petrol  siparişlerini iptal ettiğini ve bu eğilimin de giderek arttığını dile getirdi.

Rossano, piyasalardaki Kovid-19 kaynaklı belirsizliği Suudi Arabistan  ve Rusya arasındaki fiyat savaşının da artırdığını belirterek şöyle konuştu:

"Petrol ihraç eden ülkelerin ekonomik kayıpları çok büyük olacak.  Mevcut borç yükü sebebiyle bu ülkelerin ekonomilerinin daha da kötüye gideceğini  öngörüyoruz. Şu anda petrol piyasasındaki gelişmelerden en fazla zarar gören  ülkelerin başında Irak, İran, Nijerya ve Angola geliyor. Suudi Arabistan da  bundan etkileniyor ancak rafineri sektörüne yaptıkları yatırımların ardından  bütçe dengesi açısından petrol faaliyetlerini biraz azalttılar. Fakat üretimin  büyüklüğü açısından bakıldığında Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi ülkeleri  arasında en sıkıntılı olan Suudi Arabistan. Diğer yandan, özellikle Kovid-19  öncesinde İran ve Irak'ta yerel çapta yaşanan protestolar sebebiyle bu  ülkelerdeki risklerin de çok büyük olduğunu söyleyebiliriz."

Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar'ın görece daha iyi bir durumda  olduğunu ifade eden Rossano, "Katar, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) gelirleri  sayesinde düşük petrol fiyatlarından diğer ülkelerle aynı şekilde etkilenmeyecek.  Fakat bu yıl LNG için de kayıp yıl. Yine de LNG'nin geleceği uzun vadede parlak  olduğu için Katar'ın durumunun daha iyi olduğu söylenebilir." değerlendirmesinde  bulundu.

IRAK'IN GELİRİ 65 MİLYAR DOLAR AZALACAK

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) MENA Program Direktörü Ali Al-Saffar,  petrol fiyatlarının 30 dolar seviyesinde kalması halinde Irak'ın bu yılki  gelirlerinin geçen yıla göre yaklaşık yüzde 70 azalarak 95 milyar dolar  seviyesinden 30 milyar dolar seviyesine düşeceğini söyledi.

Nijerya'nın gelirlerinin de yüzde 75 azalarak 11 milyar dolar  olacağını belirten Al-Saffar, "Bu ülkeler düşük petrol fiyatları sebebiyle kısa  vadede çok zor bir süreç yaşayacak. Uzun vadede ise ekonomik yapılarını gözden  geçirmeleri gerekecek. Çünkü petrol ve gaz gelirlerine olan bağımlılığın bir  şekilde azalması gerekiyor." diye konuştu.