ABD Merkez Bankası'nın (Fed), faiz artışı sürecinde önemle takip ettiği ekonomik göstergelerden biri olan ABD tarım dışı istihdam verisinin piyasa beklentisinin hafif gerisinde gerçekleşmesine karşın, pozitif tarafta kalmaya devam etmesi ve önceki ay verilerindeki yukarı yönlü revizyonlar eylül ayında faiz artışına başlanacağı beklentilerini destekledi.
ABD'de bugün açıklanan verilere göre, tarım dışı istihdam temmuz ayında 215 binle beklentinin altında kalırken, işsizlik oranı yüzde 5,3 ile son 7 yılın en düşük seviyesini korudu. Haziran ayı tarım dışı istihdam verisi 223 bin kişiden 231 bine, mayıs ayı verisi ise 254 binden 260 bine revize edildi.
Fed'in haziran ayında gerçekleştirdiği Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısının metninde daha önceki söylemlerine göre fazla bir değişikliğe gitmemiş, yine istihdam ve enflasyon verilerine işaret etmişti. Bu toplantı sonrasında eylül ayına kadar açıklanacak iki tarım dışı istihdam ve iki enflasyon verisinin piyasalar için önemi artmıştı. Fed Başkanı Janet Yellen ve Atlanta Fed Başkanı Dennis Lockhart'ın yalnızca ekonomik verilerde kayda değer bir bozulma olması durumunda faiz artırımının eylül ayında yapılamayacağını belirtmesiyle gözler temmuz ve ağustosa ilişkin tarım dışı istihdam verilerine çevrilmişti.
Konuyla ilgili AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan İş Yatırım Uluslararası Piyasalar Müdürü Şant Manukyan, temmuz ayı tarım dışı istihdam verisinin beklentilerini karşıladığını belirterek, geriye dönük 2 aylık revizyonun ise 14 bin kişilik artışa işaret ettiğini vurguladı.
Manukyan, imalat tarafında görülen zayıflamaya rağmen 15 bin kişinin çok iyi bir rakam olduğunu aktararak, "Perakende sektöründe 36 bin, finansta 17 bin, ticarette 40 bin, eğitim ve sağlık sektöründe 37 bin, eğlence sektöründe 30 bin ve kamuda 5 binlik artış söz konusu. Petrol arama-çıkarmada 500 kişilik artış da dikkat çekici. Ekonomik nedenlerle 'part time' çalışanların sayısı ise 180 bin kişi azalmış. Fed Başkanı Janet Yellen'ın bu konuya dikkat edeceğini düşünüyorum" bilgisini verdi.
Revize edilmezse temmuz ayında ortalama saatlik kazançların aylık bazda yüzde 0,2 artmasının büyüme açısından olumlu bir işaret olduğunu vurgulayan Manukyan, "Çalışma süresi 34,5 saatten 34,6 saate çıkmış. İstihdam sağlayan sektör yelpazesinin genişliğini gösteren difüzyon endeksi 60,6'dan 64,4'e yükselmiş. Yani iş kazançları genele yaygın seyrediyor. İmalat ise 52,5'ten 57,5'e son zamanların en yükseğine gelmiş durumda" ifadelerini kullandı.
Manukyan, "Temmuz ayı tarım dışı istihdamı, çok agresif bir rakam olmamasına rağmen Fed'in çıtasının düşük olduğu göz önüne alındığında eylül halen en şanslı ay olarak görünüyor" dedi.
DenizBank Özel Bankacılık Grubu Sermaye Piyasası Araçları Satış Yönetmeni Orkun Gödek ise verilerin piyasa beklentisinin gerisinde kalmasına rağmen piyasa etkisinin ilk etapta "nötr" olduğunu ifade etti.
Gödek, temmuz ayında gerçekleşen tarım dışı istihdam verisinin, haziran ayındaki 3 ve 12 aylık ortalamaların (226 bin ve 246 bin) altında kaldığını belirterek, aylık 200 bin seviyesinin üzerindeki istihdam rakamlarının Fed'i olası parasal sıkılaştırma hamlesinden uzaklaştırmayacağı öngörüsünde bulundu.
Ücretler tarafında aylık bazda piyasa beklentisine paralel, yıllık bazda ise 0,2 puan gerisinde bir gerçekleşmenin söz konusu olduğuna işaret eden Gödek, "Ancak bir önceki aya göre aylık ücretler 0,1 puan yukarıda ve hala yüzde 2 seviyesinin üzerinde bulunuyor. İş gücüne katılım oranı işsizlik oranının değişmediğini anlamamıza yardımcı oluyor" dedi.
Gödek, Fed'in faizleri 2015 yılının üçüncü çeyreğinde artırmaya başlayacağını beklediklerini kaydederek, "Eylül ayı toplantısını en yüksek olasılık olarak değerlendiriyoruz. Özetle, söz konusu veri, Fed'i simgesel açıdan öneme sahip olduğunu düşündüğümüz faiz artırım kararından döndürecek kadar kötü değil. Orta vadede doların küresel çapta değerlenmeyi sürdürmesini beklemeye devam edebiliriz" ifadelerini kullandı.
