Bankalar fon toplama yarışına girdi
02.07.2018 11:54Son güncelleme : 02.07.2018 16:52
Kredi ve mevduat faizlerinde son iki yıldan bu yana yükseliş trendi devam ederken, özellikle Merkez Bankası`nın mayıs ve haziran ayındaki faiz artışları da kredi ve mevduat faizlerine yansıdı. Kredi/mevduat oranının yüzde 120`leri aşması, yurt dışı fon maliyetinin yükselmesi gibi faktörler bankaları fon toplama yarışına girmesine neden oldu.
AA
Küresel piyasalarda ticaret savaşlarına ilişkin riskler ve ABD Merkez Bankası'nın (Fed)
faiz artışları gelişmekte olan ülke merkez bankalarının da sıkı
para politikası uygulamasını beraberinde getirdi.
Bu gelişmelerin yanı sıra yurt içinde enflasyonun yüzde 10'un üzerinde kalması ve döviz kurlarındaki sert hareketler, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) ilave sıkılaştırmaya gitmesine neden oldu.
TCMB, 23 Mayıs'ta borç verme
faiz oranı 300
baz puan artırarak yüzde 13,5'ten yüzde 16,5'e yükseltirken, 28 Mayıs'ta da
para politikası operasyonel çerçevesine ilişkin sadeleşme sürecini tamamladı. Merkez Bankası, bu doğrultuda bir hafta vadeli
repo ihale faiz oranını politika faizi olarak belirledi. Banka 7 Haziran'da politika faizini 125
baz puan artırarak yüzde 17,75'e yükseltti.
Artışta hem gelişmiş ülkelerde devam eden finansal koşulların sıkılaşması hem emtia fiyatlarındaki artış hem de yurt içindeki gelişmeleri öne çıkan faktörler olarak gösterildi.
Küresel piyasalarda Fed'in yılın geri kalanında iki kez daha faiz artışı yapacağı tahmini ağırlığını korurken, yurt içinde de enflasyon gelişmelerine bağlı olarak sıkı duruşun süreceği öngörülüyor.
KREDİLER 9,5 YILIN ZİRVESİNDE
AA muhabirinin
TCMB verilerinden derlediği bilgiye göre
kredi ve mevduat faizlerinde son iki yıldan bu yana yükseliş trendi devam ederken, özellikle Merkez Bankası'nın mayıs ve haziran ayındaki
faiz artışları da
kredi ve mevduat faizlerine yansıdı.
2017 yıl sonunda yüzde 19,5 düzeyinde bulunan ortalama ihtiyaç kredi
faiz oranı haziran ayının ikinci haftası itibarıyla yaklaşık 470 baz puanlık artışla yüzde 24,26'ya ulaştı. İhtiyaç
kredi faiz oranı hazirandaki yüzde 24,26'lık değerle Ocak 2009'dan bu yana gördüğü en yüksek seviyesine çıktı.
Bankaların en fazla kullandırım yaptığı
ticari kredi faiz oranı da bu dönemde yaklaşık 510 baz puanlık artışla yüzde 17,65'ten yüzde 22,74'e yükseldi. Böylece
ticari kredi faiz oranı 9,5 yılın zirvesini gördü.
Son altı aylık dönemde
kredi türlerinde en fazla artış taşıt kredilerinde yaşandı. Geçen yıl sonunda yüzde 13,95 seviyesinde bulunan ortalama taşıt
kredi faiz oranı, haziran ayının ortasında 840
baz puan artış göstererek yüzde 22,37'e ulaştı. Taşıt
kredi faiz oranı Ocak 2009'dan bu yana en yüksek seviyesine ulaştı.
Aylık ortalama
kredi faizlerine bakıldığında ihtiyaç
kredi faiz oranının yüzde 2,02, taşıt
kredi faiz oranının yüzde 1,86,
ticari kredi faiz oranının yüzde 1,90 seviyesine çıktığı görülüyor.
MEVDUAT FAİZLERİ YÜZDE 19'A YAKLAŞTI
Kredi/mevduat oranının yüzde 120'leri aşması, yurt dışı fon maliyetinin yükselmesi gibi faktörler bankaları
fon toplama yarışına girmesine neden oldu. Türk
bankacılık sektörünün sendikasyon kredilerini yenileme oranı yüzde 110'u üzerine çıktı. Yurt içinde de enflasyonun çift hanede olması ve döviz kurundaki yüksek seviye tasarruf sahiplerini mevduata daha yüksek
faiz talep etmeye yöneltti.
Bankalar
fon kullandırımı için hem yurt dışından hem de yurt içinden kaynak temini konusunda yoğun çalışma içinde bulunuyor. Yurt içinde özellikle bazı küçük ve orta ölçekli bankalar,
fon bulma konusunda mevduat yarışına girdiği görülüyor. Hoşgeldin faizi, bazı meslek gruplarına özel mevduat oranları gibi kampanyalarla tasarruf sahiplerine yüksek mevduat faizi veriliyor.
Geçen yıl sonunda 1 ve 3 ay vadeli mevduata uygulanan ağırlıklı ortalama
faiz oranı sırasıyla yüzde 11,22 ve yüzde 13,85 seviyesinde bulunuyordu. Son 6 aylık dönemde mevduat
faiz oranları 1 ay vadeli mevduatta 300 baz puan artarak 14,25'e yükseldi. Aynı dönemde 3 ay vadeli mevduat da 255 baz puanlık artışla yüzde 16,40'a ulaştı.
Fon bulma yarışın nedeniyle sektörde mevduat faizlerinin bazı bankalarda yüzde 19'a yaklaştığı görülüyor.
"PİYASALARDA BEKLE-GÖR POLİTİKASI HAKİM"
Turkey Macro View Consulting Yönetici Direktörü ve
Ekonomist İnan Sözer, enflasyonun yükselişinin sürmesi nedeniyle faizlerdeki yükselişin bir müddet daha devamının beklenebileceğini söyledi.
Küresel çapta riskten kaçışa rağmen seçimden sonra Türkiye'de ekonomi politikalarında rasyonaliteye dönüş ümidiyle "bekle-gör" politikasının hakim olduğunu ifade eden Sözer, "Maliye politikasında sahip olunan manevra alanı sürdürülebilir büyümeyi önceleyecek şekilde kullanılırsa, dış politikada öngörülebilirlik artarsa
TL cinsi varlıklar için daha olumlu beklentiler ve faizlerde düşüşler gündeme gelebilir. Mevcut konjonktürde
yatırımcı algısını renove edecek politika aksiyonları gelene kadar, reel olarak 2001 sonbaharından beri en zayıf seviyesine inmesine ve görece sıkı
para politikasına rağmen, TL'de ve kredi-mevduat faizlerinde anlamlı bir iyileşme beklemiyorum." diye konuştu.
E-ticaret sektörünün 2021 hedefi 400 milyar lira
ABD`li bankalar bilançolarını açıkladı
Rusya`nın uluslararası rezervleri 600 milyar dolara yaklaştı
Kısa vadeli dış borç kasımda yükseldi
ABD`de sanayi üretimi arttı 
İTO`dan girişimcilere çağrı
Sberbank`ın net karı 2020`de yüzde 7,7 geriledi