Dolar ruble savaşı Türk ekonomisini de vuruyor

Rublenin dolar karşısında aşırı  değer kaybı, Rusya ile ekonomik ilişkilerini geliştirmeye çalışan Türkiye'de,  turizm, inşaat ve ihracat sektörlerini olumsuz  yönde etkiledi.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkan Yardımcısı ve Antalya  Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Başkanı Çetin Osman Budak, AA muhabirine yaptığı  açıklamada, Rusya'dan gelen turist sayısının eylül ayından itibaren siyasi ve  ekonomik gelişmelerden olumsuz etkilendiğini ve bunun rakamlara da yansımaya  başladığını söyledi.

Rusya pazarının Türkiye turizminin başkenti Antalya için önemli  olduğuna işaret eden Budak, kasım ayı itibarıyla kentte ağırlanan 3 milyon 480  bin Rus turistin, toplam turist sayısı olan 11,3 milyon kişinin yüzde 30,8'ini  oluşturduğunu kaydetti.

Budak, şöyle konuştu:

Rus turist sayısının geçen yıla göre yüzde 14, ekim ve kasım  aylarında yüzde 35'lik düşüş göstermesi Antalya'nın turizmdeki büyümesini de  yüzde 4'ler düzeyine çekti. Bu sinyalleri iyi okumamız ve değerlendirmemiz  gerekiyor. Rusya pazarında son aylarda yaşadığımız sert düşüşler ve rublenin  değer kaybı, bu pazarda faaliyet gösteren firmalarımızın da sorunlar yaşamasına  neden olmuştur. Bu durum Türkiye turizmini ve Antalya ekonomisini etkileyecek  nitelikte olup konunun hükümet düzeyinde ele alınması gerektiğini düşünüyorum."

Ukrayna krizinin etkilerini turizm sektörünün doğrudan hissettiğini  belirten Budak, "Antalya turizm sektörü, Ukrayna pazarında bu yıl önemli bir  küçülme yaşadı. Ukrayna'dan gelen turist sayısı geçtiğimiz yıl kasım ayı  itibarıyla Antalya'ya gelen toplam turist sayısı içinde yüzde 3,4'lük paya  sahipken bu yıl oran yüzde 2,52'e düştü. Ağırladığımız turist sayısında kasım ayı  itibarıyla geçen yıla göre yüzde 23,4'lük düşüş yaşadık ve rakam 283 bin 948  olarak gerçekleşti" dedi.

Rus ekonomisi 2015'te ciddi bir daralmayla karşılaşacak

Ruble/dolar ve TL/dolar paritelerindeki değişimlerin, Rusya'da  enflasyonun artmasına, bu durumun da tüketim talebi ile turizmi etkileyeceğine  işaret eden Budak, rublede yüzde 100'ü aşan değer kaybının kalıcı olması halinde  bu etkilenmenin büyüyeceğini söyledi.

Rusya'nın 2015 yılında ciddi bir ekonomik daralmayla karşılaşacağının  açık şekilde görüldüğünü ifade eden Budak, şunları kaydetti:

Bu durum neredeyse 1998 ile karşılaştırılıyor. Türkiye ekonomisinin  ise petrol fiyatlarının düşmesi ve 2014 yılında kredi yavaşlaması sonucunda  2015'e daha dirençli girdiğini söyleyebiliriz. Rusya'ya Türkiye'nin 2013 yılı  ihracatı 7 milyar dolardı ve 4. pazarımızdı. Bu yıl 11 ayda ise 5,5 milyar  dolarlık bir ihracatla şimdiden yüzde 15 civarında bir düşüş olduğunu görüyoruz.  Sorunun ihracattan olduğu kadar Rusya'da yatırımı olan firmalarımız nedeniyle de  büyüyeceğini ve asıl etkinin turizmde ortaya çıkacağını söyleyebiliriz. Antalya  için Rusya pazarı 3,5 milyon turist anlamına geliyor ve bu pazarda yaşanacak bir  düşüşün turizm gelirlerine ve turizmden etkilenen tüm sektörlere olumsuz etkisi  olacaktır. Bu yüzden turizm sektörü mutlaka imaj ve tanıtım çalışmalarını  artırmalı, kamu destekli önlem ve kampanyalara da ağırlık verilmelidir.  Türkiye'nin fiyat avantajı İspanya ve Yunanistan gibi ülkelere giden Rus turisti  Türkiye'ye çekmeye yardımcı olabilir."

Birim alacaklarımızın yüzde 40'ı eridi

Akdeniz Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkan  Yardımcısı Mehmet Soylu, Rusya'da ruble/dolar paritesindeki gelişmelerin  ihracatçıyı çok olumsuz etkilediğini belirtti.

Rus ithalatçıların büyük bölümünün küçük ölçekli firmalar olduğunu,  Türkiye'deki ihracatçıların önemli bir kısmının ruble ile satış yaptıklarını  ifade ederek, dolar/ruble paritesinin dün 72 seviyesine çıktığını ancak Rusya  Merkez Bankasının müdahalesiyle bir miktar düştüğünü anımsatan Soylu, "Rusya  açısından da ihracatçı açısından da büyük kayıp oldu. Bunun telafisi çok zor.  Bize olan borçlarını ödemede çok zorlanacaklar. Krizden önce Noel nedeniyle  yüklemeler yapılmış ve Rusya'ya ulaşmıştı. Bunların ödemelerini alamadık.  Rubledeki bu kriz devam ederse yılbaşından sonra ihracatımız bıçak gibi  kesilecek"  diye konuştu.

Türkiye'nin yaş meyve sebze ihracatının büyük kısmının Rusya ve  Ukrayna'ya yapıldığını belirten Soylu, ihracatçının son gönderdiği ürünlerin  parasını alamayacağını söyledi. Son dönemde Ukrayna para biriminde de büyük bir  kriz yaşandığını kaydeden Soylu, "Orada da ihracatçımız sorun yaşayacak,  zorlanacak. Eğer kriz böyle devam ederse sadece narenciye değil, turfanda sebze  meyve de etkilenecek. Sektörün birim alacaklarının yüzde 40'ı Rusya'daki son  krizde eridi. Sektörümüz çok sıkıntıya girecek. Endişeliyiz'' dedi.

İnşaat projelerinin toplam bedeli 55 milyar dolar

Türkiye Müteahhitler Birliğinden konuya ilişkin yapılan  değerlendirmede, sektörün ilk defa 1989 yılında giriş yaptığı Rusya'da üstlendiği  bin 550'yi aşkın projenin toplam bedelinin yaklaşık 55 milyar dolar olduğu  bildirildi.

Rusya Federasyonu'nun bu tutarla yurt dışında üstlenilen projelerin  ülkelere göre dağılımında yüzde 18,6'lık payla lider konumda bulunduğu  belirtilerek, şunlar kaydedildi:

Türk firmaları geçtiğimiz 3 yılda Rusya Federasyonu'nda toplam tutarı  10 milyar doları aşan 100'den fazla proje üstlenmişlerdir. Ayrıca Rusya, Türk  yurt dışı müteahhitlik hizmetleri açısından olduğu kadar, firmaların  üstlendikleri inşaat projelerinde gerçekleşen artış trendine bağlı olarak inşaat  malzemeleri talebindeki yükseliş nedeniyle ülkemiz ihracatı açısından da önemli  bir pazardır. Rusya'ya Batı dünyası tarafından uygulanan yaptırımlar, eş zamanlı  olarak petrol fiyatlarındaki hızlı gerilemeye bağlı olarak Rusya ekonomisindeki  gelişmeler ve rublenin hızlı değer kaybı tarafımızca yakından izlenmektedir.

Önümüzdeki dönemde Rusya ekonomisinde yaşanabilecek durgunluk, devam  eden yatırım ve projelerde olası gecikmeler dikkate alındığında önemli tehdit  oluşturmaktadır. Devam eden işlerde sözleşmelerin firmadan firmaya farklılık arz  edecek şekilde kısmen ruble kısmen dolar üzerinden yapılmış olması ve rublenin  hızlı düşüşü kaygı vericidir. Diğer taraftan rublede yüksek faiz artışıyla  sağlanamayan istikrarın sermaye kontrolü getirilerek sağlanmaya çalışılacak  olması olasılığı, bir başka risk unsuru olarak bazı piyasa uzmanlarınca  dillendirilmektedir."

Sebzede Türkiye zirvede

Rusya'nın geçen yıl toplam 6,4 milyar dolarlık meyve ve sebze  ithalatında Ekvador 950 milyon dolarla ilk sırayı alırken, Türkiye bu alanda 910  milyon dolarla ikinci sırada yer buldu. Rusya'nın sebze alanında gerçekleştirdiği  2,9 milyar dolarlık ithalatında Türkiye 571 milyon dolarla zirveye yerleşirken,  Çin'den 386, Hollanda'dan 274, Polonya'dan 250, İsrail'den 240 milyon dolarlık  ithalat yapıldı.

Geçen yıl Rusya'ya yaklaşık 7,09 milyar dolarlık ihracat yapan  Türkiye'nin toplam gıda ve tarım ihracatı ise 1,8 milyar dolar olarak  gerçekleşti. Türkiye'nin Rusya'ya ihraç ettiği ürünler arasında yaş meyve sebze,  tütün, su ürünleri, şeker ve şeker mamulleri, hayvansal ve bitkisel katı sıvı  yağ, yemeklik katı yağ, hububat, yağlı tohum, çeşitli gıda müstahzarları dikkati  çekiyor.