Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu`nda, "Türk lirasındaki istikrarın yanı sıra enflasyon beklentilerindeki iyileşme ve iç talep koşullarının seyri, çekirdek enflasyon göstergelerinin yıllık enflasyonundaki düşüşü destekledi" ifadesi kullanıldı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından ağustos ayına ilişkin Fiyat Gelişmeleri Raporu yayımlandı.

Rapora göre, ağustos ayında tüketici fiyatları yüzde 0,86 artarken,  yıllık enflasyon 1,64 puan azalarak yüzde 15,01'e geriledi. Yıllık enflasyon alt  gruplar genelinde gerilerken, enflasyondaki düşüşte büyük ölçüde temel mal  ve enerji grupları belirleyici oldu. Bu dönemde gıda yıllık  enflasyonundaki yavaşlama eğilimi sürdü. Türk lirasındaki istikrarın yanı sıra  enflasyon beklentilerindeki iyileşme ve iç talep koşullarının seyri, çekirdek  enflasyon göstergelerinin yıllık enflasyonundaki düşüşü destekledi. Bu çerçevede,  B ve C göstergelerinin eğilimindeki ılımlı seyir korundu.

Ağustos döneminde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları  sırasıyla 2,48 ve 2,60 puan düşüşle yüzde 15,05 ve yüzde 13,60 olarak  gerçekleşti.

Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde,  bir önceki aya göre temel mal, enerji, gıda ve hizmet gruplarının katkıları  sırasıyla 1,35, 0,67, 0,32 ve 0,14 puan azalırken, alkol-tütün grubunun katkısı  ise 0,98 puan arttı.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle çekirdek enflasyon  göstergelerinin 3 aylık ortalamaları incelendiğinde, B göstergesinin eğiliminde  düşüş gözlendi. Bu düşüşte temel mal ve hizmet gruplarının katkıları sınırlı  kalırken, işlenmiş gıda grubu belirleyici oldu.

Hizmet fiyatları ağustos ayında yüzde 1,12 artarken, grup yıllık  enflasyonu ise 0,38 puanlık düşüşle yüzde 14,19'a geriledi. Yıllık enflasyondaki  gerilemeye lokanta-otel ve haberleşme grupları destek verirken, kira ve ulaştırma  gruplarında yatay bir seyir, diğer hizmetlerde ise yükseliş gözlendi.  Lokanta-otel grubunda yemek hizmetleri kaynaklı görülen yavaşlamada gıda  fiyatlarındaki ılımlı seyir de etkili oldu. Diğer hizmetler grubunda yüksek bir  aylık artış izlenirken, bu gelişmenin temel belirleyicisi özel üniversite  ücretlerinde gözlenen yüzde 16,39'luk yükseliş oldu. Eylül ayında, ulaştırma  hizmetlerinde şehir içi ulaşım kalemi kaynaklı fiyat artışları gözlenecek.

Temel mal grubu yıllık enflasyonu, ağustos ayında 4,79 puan düşüşle  yüzde 13,02 oldu. Bu gelişmede dayanıklı ve diğer temel mal gruplarının etkisi  öne çıkarken, giyim grubu yıllık enflasyonu sınırlı bir artış gösterdi. Dayanıklı  mal grubu fiyatları beyaz eşya fiyatlarındaki yüzde 1,05 artışa karşın otomobil  fiyatları (yüzde -2,83) öncülüğünde yüzde 1,42 geriledi. Bu dönemde diğer temel  mallar grubu fiyatlarının sınırlı da olsa düşüş kaydetmesi dikkati çekti.  Bu çerçevede, temel mal grubu enflasyonu yüksek baz etkisinin yanı sıra yakın  dönemdeki döviz kuru gelişmeleri ve iktisadi faaliyetteki ılımlı seyrin etkisiyle  yavaşlama eğilimini sürdürdü.

ALKOL-TÜTÜN GRUBUNUN YILLIK ENFLASYONU YÜZDE 41,42

Enerji fiyatları, ağustos ayında yüzde 0,34 arttı. Bu dönemde, doğal  gaz fiyatlarındaki ayarlamanın (yüzde 14,64) etkisini, Türk lirasındaki ılımlı  seyir ve petrol fiyatlarındaki gerilemeye bağlı olarak yüzde 4,24 düşen akaryakıt  fiyatları sınırladı. Böylelikle enerji yıllık enflasyonu, 5,40 puan azalışla  yüzde 7,79 seviyesine geriledi.

Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu, ağustos ayında 0,99 puan  azalarak yüzde 17,22 oldu. Bu gelişmede hem işlenmemiş hem de işlenmiş gıda  enflasyonunun olumlu etkisi hissedildi. Yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada yüzde  11,89’a, işlenmiş gıdada ise yüzde 22,32’ye geriledi. Diğer taraftan, bu dönemde  taze meyve ve sebze grubu yıllık enflasyonu bir miktar yükseldi.

Ertelenmiş maliyet etkilerine bağlı olarak mayıs ayından bu yana  yüksek artışlar gösteren işlenmiş gıda fiyatları, ağustos ayında görece düşük  (yüzde 0,61) bir oranda yükseliş kaydetti. Bu grupta, ekmek-tahıl fiyatlarında  son aylarda görülen artış eğilimi bu dönemde yavaşlarken, çay fiyatlarındaki  artış hız kesmekle birlikte devam etti. Bu gelişmelerle, taze meyve ve sebze dışı  gıda grubunda yıllık enflasyon yüzde 18,69 seviyesine geriledi. Ağustos ayında  tütün ürünleri fiyatları yüzde 20,84 arttı. Bu doğrultuda, alkol-tütün grubunun  yıllık enflasyonu 22,19 puan artışla yüzde 41,42’ye ulaştı. Tütün ürünlerindeki  fiyat artışının, sınırlı da olsa, eylül ayına sarkan bir etkisi olacağı not  edilmeli.

Yİ-ÜFE

Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ağustos ayında yüzde 0,59  azalırken, yıllık enflasyon 8,21 puan düşüşle yüzde 13,45'e geriledi. Bu  gelişmede, döviz kuru ve petrol fiyatlarının olumlu seyri belirleyici oldu. Bu  dönemde petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının mevsimsellikten  arındırılmış ana eğiliminde kayda değer bir düşüş izlendi.

Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, fiyatlar dayanıklı tüketim  malları ve enerji gruplarında yükselirken, diğer gruplarda geriledi. Dayanıklı  tüketim malları fiyatları başta mobilya ürünleri olmak üzere mücevherat ve ev  aletleri kaynaklı olarak arttı.

Enerji grubunda fiyat artışını gaz ve elektrik imalatı sürüklerken,  rafine edilmiş petrol ürünleri ise aşağı yönlü katkı verdi. Ara malı grubu  fiyatlarındaki aylık düşüşte demir-çelik, temel kimyasal ürünleri, tekstil iplik  ve elyafları ile kâğıt ürünleri belirleyici olurken, sermaye mallarında özel  amaçlı makineler, metal yapı ürünleri ve iletişim ekipmanları etkili oldu.

Dayanıksız tüketim malları fiyatlarındaki düşüşte et ürünleri öne  çıktı. Tütün ürünleri ise bu dönemde yukarı yönlü katkı verdi.

Sonuç olarak, tüketici fiyatları üzerindeki üretici fiyatları kaynaklı  maliyet baskılarında son dönemde önemli bir azalış gözlendi.