Çin`de ortaya çıkan ve dünya genelinde hızla yayılmaya devam eden yeni tip corona virüs (Kovid-19) salgını, küresel anlamda merkez bankaları ve hükümetleri genişleyici politikalara sürüklerken, atılan adımların finansal büyüklüğü trilyonlarca doları buldu. Para politikalarında yapılan ciddi gevşemenin ardından salgınla mücadelede, kamu maliyesi cephesinden de destek gelmesi gerekiyor.
BaÅŸta ABD ve Euro Bölgesi ekonomileri olmak üzere, Kovid-19'un ekonomik etkisini azaltmak için neredeyse bütün ülkeler para ve maliye politikalarını imkanları dahilinde uygulamaya alıyor. 

Buna göre, ABD 2,2 trilyon dolarlık teÅŸvik paketiyle başı çekerken, Almanya 156 milyar euroluk kurtarma paketinin ardından 500 milyar euroluk yeni  bir plan üzerinde çalışıyor. Fransa, ÅŸirketlere sınırsız destek vereceklerini açıklarken, Ä°talya ise 25 milyar euroluk yardım paketini uygulamaya  koydu.

ARTAN BORÇLULUK ORANLARI KREDÄ° GÖRÜNÜMLERÄ°NÄ° ETKÄ°LEYEBÄ°LÄ°R

Deniz Yatırım Stratejisti Orkun Gödek, AA muhabirine, küresel  piyasalarda atılan adımlarla ilgili yaptığı deÄŸerlendirmede, bu denli bir  finansal geniÅŸlemenin yüksek bütçe açıkları ve borçlanma gereksinimleriyle  birlikte küresel bazda kredi notu indirimlerini tetikleyebileceÄŸini söyledi.

Para politikalarında yapılan ciddi gevÅŸemenin ardından kamu maliyesi  cephesinden de destek gelmeden bu sürecin baÅŸarıyla sonlanmasının beklenmemesi  gerektiÄŸini belirten Gödek, "Para politikalarında düÅŸük faiz döneminin 1-2 yıl  daha süreceÄŸi perspektifte maliye politikaları da geniÅŸlemeci seyrini  koruyacaktır." ifadelerini kullandı.

Gödek, atılan önemli adımlarda her zaman olduÄŸu üzere ABD'nin başı  çektiÄŸini, dünya genelindeki taahhüt edilmiÅŸ 3-4 trilyon dolar civarı teÅŸvikin  yarısından fazlasının ABD tarafından alınan önlemlerden oluÅŸtuÄŸunu  hatırlattı.

Uygulamaya alınan geniÅŸleyici maliye politikalarıyla birlikte yeni  risklerin oluÅŸabileceÄŸine de dikkati çeken Gödek, "Daha yüksek bütçe açıkları ve  borçlanma gereksinimleri küresel bazda kredi notu indirimlerini tetikleyebilir.  Bu da bugün olasılıklar arasında oldukça düÅŸük olsa da daha yüksek borçlanma  maliyetleri ile ülkelerin finansmana eriÅŸimi durumunu gündeme getirebilir." diye  konuÅŸtu.

DEFLASYONÄ°ST YAPININ DEĞİŞME OLASILIĞI DÜŞÜK

Orkun Gödek, küresel bazda atılan adımların ardından tahvil  piyasalarında maliyet artışlarının gündeme gelebileceÄŸini, kısa ve uzun vadeli  tahvil getirilerinde ise ayrışmanın derinleÅŸebileceÄŸini belirtti. 

Uzun vadeli tahvil faizlerinin yükselebileceÄŸini söyleyen Gödek,  "Ancak, tekrar belirtmek gerekir ki en uç senaryodan bahsediyoruz. Ayrıca, kimi  ülkelerin kıymetleri güvenli liman arayışı kapsamında zaman zaman talep  görebiliyor. Bu nedenle ülke bazlı da ayrışma olması deÄŸerlendirilmeli."  ifadelerini kullandı.

Gödek, merkez bankalarının devasa parasal geniÅŸleme hamlelerinden  sonra para politikasının görece zayıfladığına yönelik bir algı oluÅŸtuÄŸuna dikkati  çekti.

"Merkez banklarının manevra alanları daralmış olabilir. Ancak rezerv  para statüsünde olan paraları basma yetkisine sahip ülke merkez bankaları için  hiçbir zaman cephanenin tamamının azaldığını söylememek gerekir. Bu, önemli bir  ayrıntı." diye konuÅŸan Gödek, trilyonlarca doları bulan maliye politikalarının  geliÅŸmiÅŸ ülkelerdeki deflasyonist yapıyı deÄŸiÅŸtirmesi olasılığını ise ÅŸu aÅŸamada  düÅŸük gördüÄŸünü söyledi.

Gödek, benzer tartışmaların 2008 küresel krizi sonrasında da gündeme  geldiÄŸini ancak deflasyonist yapının bozulmadığının altını çizdi.

GeliÅŸmiÅŸ ülkelerdeki düÅŸük enflasyonun ağırlıklı olarak yapısal  sorunlardan kaynaklandığını belirten Gödek, arz ÅŸoku ya da talep patlaması gibi  bir durum gözlemlenmedikçe bu yapının deÄŸiÅŸmesini beklemediÄŸini  kaydetti.  

"GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER HER DAÄ°M KENDÄ° HÄ°KAYELERÄ° Ä°LE AYRIŞTI"

Deniz Yatırım Stratejisti Gödek, merkez bankaları ve hükümetlerce  atılan adımların öncelikli olarak fonlama ve teminat problemlerini çözmek için  yapıldığını belirtti.

Sonrasında ise risk algısının en azından daha kötüye gitmesinin  engellendiÄŸini ve hala bu yönde çabaların söz konusu olduÄŸunu söyleyen Gödek,  atılan adımların pay piyasalarına olası etkilerinin ilerleyen dönemde ortaya  çıkmasının beklendiÄŸini ifade etti.

Gödek, ÅŸu deÄŸerlendirmelerde bulundu:

"Hisse senedi piyasalarındaki düzelme gelecek dönemdeki makro  hikayelerin satın alınması ile daha temel bir hikaye ekseninde ÅŸekillenecektir.  Henüz bir trend baÅŸlangıcından söz etmek mümkün deÄŸil. Listenin ilk sırasında  farklı önceliklendirmeler yer almakta. GeliÅŸmekte olan ülke pay piyasaları için  de benzer durum geçerli. Global risk algısı toparlamadan geliÅŸmekte olan ülke  varlıklarının pozitif ayrışması beklenmemeli. Küresel yavaÅŸlama ortamından söz  ederken geliÅŸmekte olan ülkeler sınıfının en ciddi yarayı alacağı ihtimalini de  göz ardı etmemek gerekli. Bu ülkeler her daim kendi hikayeleri ile ayrıştı, yine  benzer bir süreç yaÅŸanması olası."