15.04.2024 13:46:16 Tarihi anlaşmanın detayları açıklandı - Türkiye'nin bir numaralı finans ve ekonomi portalı uzmanpara.com.

Tarihi anlaşmanın detayları açıklandı

15.07.2015 09:46

Son güncelleme : 15.07.2015 10:12

İran ile P5+1 ülkeleri arasında uzun süredir yürütülen nükleer müzakerelerde varılan anlaşmanın detayları belli oldu.



Avrupa Birliği tarafından yayımlanan anlaşma metninde öne çıkan hususlar şu şekilde: İran, gelecek 10 yıl boyunca uranyum zenginleştirme işleminde sadece verimi nispeten düşük olan IR-1 nükleer santrifüjlerini kullanabilecek. Bu süre zarfında Natanznükleer tesisindeki santrifüj sayısını 5060'da tutacak, geri kalanlarını ise UAEA'nın gözetimindeki depolara kaldıracak.

ZENGİNLEŞTİRİLMİŞ URANYUM STOĞU

İran, gelecek 15 yıl boyunca uranyum zenginleştirme faaliyetlerini Natanz'daki nükleer tesiste yürütecek. Uranyum zenginleştirmede yüzde 3,67'nin üzerine çıkamayacak. Yer altında inşa edilen ve dışarıdan saldırılara korunaklı halde bulunan Fordo nükleer tesislerinde ise uranyum zenginleştirme ile ilgili hiçbir faaliyet yürütemeyecek. Bilimsel araştırma reaktörü olarak kullanılabilecek tesiste yapılacak deneyler için uluslararası toplumla iş birliği yapabilecek. İran, gelecek 15 yıl boyunca sahip olduğu uranyum stoğunu, yüzde 3,67 zenginlik oranına sahip olacak şekilde 300 kilogramla sınırlı tutacak.

AĞIR SU REAKTÖRÜ

Nükleer silahlarda kullanılan plütonyum üretimine imkan tanıyacağı için endişe kaynağı olan Arak ağır su reaktörü, anlaşmayla birlikte hafif su reaktörüne dönüştürülecek. İran, gelecek 15 yıl boyunca yeni ağır su reaktörü inşa edemeyecek, ağır su biriktiremeyecek ancak ihtiyaç fazlası miktarı uluslararası piyasada satılabilecek.

TÜKENMİŞ YAKIT
 
İran, gelecek 15 yıl boyunca bilimsel ve endüstriyel radyoizotop üretimi hariç tükenmiş yakıtla ilgili tekrar işleme ve Ar-Ge faaliyeti yürütemeyecek. Halihazırdaki enerji ve araştırma reaktörlerinin tükenmiş yakıtı, işlenmek veya imha edilmek üzere yurt dışına çıkarılacak. İran, kapsamlı uluslararası denetimlere imkan tanıyan Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması'nın (NPT) Ek Protokolü'nü onaylayarak yürürlüğe koyacak.

YAPTIRIMLARIN KALDIRILMASI
 
Bunlara karşılık, İran'a yönelik BM yaptırımları dahil tüm yaptırımlar, UAEA tarafından yapılacak doğrulama işlemlerine paralel olarak kaldırılacak. Ne AB ne de ABD yeni ambargo kararı almayacak.
 
ANLAŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜ

Anlaşmanın uygulanması konusunda taraflar arasında çıkacak anlaşmazlık öncelikli olarak tarafların oluşturduğu ortak komisyona iletilecek. Komisyonun 15 gün içinde sorunu çözememesi durumunda taraflar konuyu Dışişleri Bakanları'na taşıyabilecek. Bakanların da 15 gün içinde sorunu çözememesi durumunda konu tarafların temsilcilerinin yanı sıra bağımsız üyenin de bulunacağı üç kişilik danışma kuruluna sunulacak. Buradan da sonuç çıkmaması durumunda konu BM Güvenlik Konseyi'ne taşınacak.

Ambargoların kaldırılmaya devam edilip edilmeyeceği ile BMGK kararı oylamaya sunulacak. Eğer 30 gün içinde BMGK'da da bir karara varılamazsa ve aksi bir karar çıkmazsa eski BM ambargoları yeniden uygulanmaya konulacak.




'
13:299.753
Değişim :  -0,62% |  -61,24
Açılış :  9.759  
Önceki Kapanış :  9.814  
En Düşük
9.683
En Yüksek
9.824
imkb grafik
BIST En Aktif Hisseler13:29
LUKSK 122,10 38.254.764 % 10,00  
ENTRA 16,10 171.740.487 % 9,97  
RYSAS 43,68 177.518.798 % 9,97  
AKENR 19,96 309.367.590 % 9,97  
UFUK 345,00 115.342.678 % 9,96  
13:29 Alış Satış %  
Dolar 32,3936 32,3991 % 0,13  
Euro 34,5423 34,5528 % 0,36  
Sterlin 40,4504 40,6532 % 0,24  
Frank 35,4771 35,6549 % 0,07  
Riyal 8,6343 8,6775 % -0,07  
13:29 Alış Satış %  
Gümüş ONS 28,33 28,36 % 0,66  
Platin 970,30 972,25 % 0,66  
Paladyum 1.042,30 1.045,68 % 0,66  
Brent Pet. 89,72 89,72 % 0,66  
Altın Ons 2.349,76 2.350,16 % 0,66