TL`nin değersizleşmesi itici güç olmaz

Japon kredi derecelendirme kuruluşu Japan Credit  Rating (JCR) Eurasia Başkanı Orhan Ökmen"TL'nin değersizleşmesi ihracatın ve  rekabet gücünün orta ve uzun vadede itici gücü olamaz" açıklamasını yaptı.

Ökmen, yazılı açıklamasında, TL'nin değerlenmesinin tüm vadelerde ve  gecikmesiz olarak rekabet gücünü yıpratırken, Türkiye'nin ihracat bileşimindeki  ithal mal oranlarının yüksekliği nedeniyle TL'nin zayıflamasının aynı ölçüde  rekabet gücünü ve ihracat performansını artıramadığını kaydetti.

Türkiye, mevcut orta kalite ihraç mallarıyla rekabet üstünlüğü  kazanamaz" ifadelerini kullanan Ökmen, Türk ekonomisinde, yurtiçi tasarrufların  eksikliğinin yanında verimlilik ve rekabet gücü zayıflığının giderilemediğini,  sürdürülebilir olmakla birlikte bu düşük büyümenin temelinde tasarruf eksikliği,  verimsizlik ve rekabet gücü zayıflığının bulunduğunu kaydetti.

Orhan Ökmen, verimlilik artışında mali sistemin gelişmişliğine ve  etkinliğine kamu kurumlarının kalitesinin ve esnek olmayan işgücü piyasalarının  eşlik edememesinin büyüme sorunu yarattığını belirterek, son 15 yılda ekonominin  büyüme sürecinde şoklara dayanaklı bankacılık sektörü, dinamik bir özel sektör  varlığı ve bütçe disiplininin birbirine eşlik ettiğini ifade etti.

Ancak değişen bu küresel koşullarda kamu başta olmak üzere genel  ekonomik kurumların kalite erozyonu nedeniyle Türkiye'nin mevcut büyüme modelini  sürdürme zorlukları yaşadığını dile getiren Ökmen, şöyle devam etti:

Orta gelir grubundaki hane halkının kullanılabilir gelir seviyesinin  ve reel faiz oranlarının düşüklüğü tasarruf artışını engelleyen önemli  faktörlerdir. Türkiye'de özel ve hane halkı tasarruf oranlarının düşüklüğünün  nedenleri; reel faiz oranının düşüklüğü, gelir dağılımındaki eşitsizliğin  giderilememesi, yüksek gelirli istihdam yaratan projelerin azlığı, kadınların  işgücüne katılım oranlarının düşüklüğü, öz güvene dayalı olmayan ezberci eğitim  sistemi, kamu kesimindeki verimsiz ve kalitesiz harcamaların yüksekliği, kayıt  dışılık, gayri safi özel kullanılabilir gelirin artmaması, yüksek nüfus  bağımlılık oranları ve gelir erozyonu yaratan yüksek enflasyondur."

Kredilere ulaşımın zorlaştırılmasıyla cari açığı azaltma  politikalarının beklenen tasarruf artışını sağlayamadığını vurgulayan Ökmen,  tüketim alışkanlıklarının değiştirilmesiyle veya kredilere ulaşımın  zorlaştırılmasıyla tüketim harcamalarına getirilen kısıtlamaların cari açığı  azaltmakla birlikte tasarruf oranlarını artıramadığını ifade etti.

Tasarruf oranlarını artırmak üzere oluşturulan bireysel emeklilik  sisteminde biriken fonların yönetiminin iyi yapılmaması ve yine hayat  sigortalarındaki kapsayıcılığın dar amaçlarla azaltılmasının da sistemin  çekiciliğini ve gelişim potansiyelini sınırladığını kaydeden Ökmen, Türkiye'nin  nominal ihracatını artırmakla birlikte ihracat sofistikeliğine, teknoloji ve  bilgi ağırlıklı pazarlarda yayılma yeteneğine henüz ulaşamadığını belirtti.

Türkiye'nin ihraç ürünlerinin çeşitlendiğini, ihracat pazarlarının ve  nominal ihracat miktarının arttığını anımsatan Ökmen, sonuçta Türkiye'nin  ekonomik entegrasyonunun arttığını ifade etti.

Ökmen, Türkiye'nin ucuz emek-yoğun üretiminin orta teknolojili  sermaye-yoğun ve nispeten kurumsal üretime doğru evrilmesinin ihracat sepetinin  bileşimini de değiştirdiğini dile getirerek, "Ancak Türkiye'de arz yönlü rekabet  gücüne ve ileri teknolojili üretime odaklanılmaması, montaj ve düşük katma  değerli ürünleri aşamaması, dengeli bir finansman karışımı sağlanamaması ve  sonuçta rekabet gücünün kazanılamaması nedenleriyle ihracat ürünlerinde  sofistikeliğe ulaşılamamaktadır.

Sonuçta Türkiye'nin ihracatı, ihracatın  çeşitliliği artmakla birlikte bu ihracat artışı büyümenin kaynağı haline  gelememiş ve itici gücü olamamıştır" ifadelerini kullandı.

"ORTA GELİRDEN İHRACAT ARTIŞIYLA ÇIKILABİLİR"

Ökmen, teknolojik yetersizliği, Ar-Ge çalışmalarının zayıflığı ve  nitelikli işgücü eksikliği nedenleriyle doğrudan yatırım açısından Türkiye'nin  henüz çokuluslu şirketlerin hedef ülkesi haline gelemediğini belirtti.

İhracatta ticaretin yoğunlaşma riskinin giderek arttığına işaret eden  Ökmen, "Üretim üstünlüğü bulunan sınırlı sayıdaki büyük firmaların sağladığı  ihracat artışları sektörden çekilen çok sayıdaki küçük ve orta ölçekli firma  kayıpları tarafından aşağı çekilmekte ve KOBİ'lerin ihracat deneyimi kazanmasını  engellemektedir" ifadelerini kullandı.

ÖKMEN, ŞUNLARI KAYDETTİ:

Türkiye'de genelde maliye politikaları özelde ise vergi ve teşvik  politikaları ile yasal çerçeve ve kayıt dışılık doğrudan yatırım için uygun ortam  sunmamaktadır. Kısa dönemde tasarruf açığının giderilmesi mümkün olmadığına göre,  doğrudan yatırımlara odaklanılarak kısa vadeli dış finansman ihtiyacının  azaltılması Türkiye'nin dış kırılganlıklarını azaltacaktır.
 
İhracat sektörü,  kamusal hizmetlere kaliteli erişim güçlüğü içerisindedir. İhracat öncesinde ve  sonrasındaki ihracatla bağlantılı kamusal ve kısmen de finansal hizmetlere erişim  güçlüğü ve bunların yüksek maliyetleri mal ihracatının artışını ve rekabet  gücünün artışını ciddi bir şekilde engellemektedir."

Türkiye'nin orta gelir statüsünden ancak ihracat artışıyla  çıkabileceğini, bu nedenle üretkenlik artışıyla ilgili engellerin ortadan  kaldırılmasına odaklanılması ve KOBİ'lerin finansman engellerinin azaltılması  gerektiğini vurgulayan Ökmen, faiz seviyelerinde indirime ve para politikalarında  gevşemeye ilişkin devam eden siyasi baskıların, ekonominin koruyucu faktörlerinin  gücünü azalttığını ve Türkiye'nin enflasyonla mücadelesini zafiyete uğratacağının  ortaya çıktığını kaydetti.