Yıl sonunda % 3.5 üzerinde büyüme yakalanır mı?
10.12.2015 11:41Son güncelleme : 10.12.2015 16:09
2015 yılı 3. çeyrek döneminde büyüme yüzde 4`lük artışla beklentilerin üzerinde gelirken, yılın ilk 9 ayında ise büyüme oranı yüzde 3.4 artış gösterdi. Peki yıl sonunda % 3.5 üzerinde büyüme yakalanır mı?
UZMANPARA/FOREKS
2015 yılı 3. çeyrek döneminde büyüme yüzde 4'lük artışla beklentilerin üzerinde gelirken, yılın ilk 9 ayında ise büyüme oranı yüzde 3.4 artış gösterdi.
TÜİK'ten yapılan açıklamaya göre, büyüme 2015 yılının üçüncü çeyreği bir önceki yılın aynı çeyreğine göre sabit fiyatlarla %4’lük artışla 34 milyar 934 milyon
TL oldu. 2015 yılının ilk dokuz aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla gayrisafi yurtiçi hasıla %3,4’lük artışla 97 milyar 235 milyon TL olarak gerçekleşti.
Peki beklentinin üzerinde gelen büyümede yükseliş trendi son çeyrekte de yüzde 4 ve üzerinde devam eder mi? Yıl sonunda büyüme oranında yüzde 3.52lik oran yakalanır mı? İşte uzmanların yanıtları...
ALB Forex Araştırma Uzmanı ve UZMANPARA yazarı Enver Erkan, şunları söyledi:
"Türkiye ekonomisi 3. çeyrekte; genel olarak yüzde 2,5 – 3 bandında yoğunlaşan beklentilere karşılık yüzde 4 büyüme kaydederek sürpriz bir performans gösterdi. Söz konusu dönem olan 3. çeyreğin; Temmuz – Eylül dönemine denk gelmesinden mütevellit, seçim belirsizliğinin yoğun olduğu dönemde gösterilen yüksek performans alt kalemlerdeki değişimlerin ve büyümenin niteliğinin irdelenmesi gerekliliğini ortaya çıkarmaktadır.
Büyümenin içeriğini incelediğimiz zaman harcama ve tüketim kalemlerinin daha fazla ön planda olduğunu görmekteyiz. Bu durum gelişmiş ülke ekonomilerinde belki şu anda arzulanan bir tablo olabilir, ancak sanayi üretiminde istikrarı sağlayamayan ve yoğun şekilde ithalata bağlı olarak ihracat yapan bir ekonomik modele sahip olan Türkiye’de önemli olan üretim ve yatırımlarla ilgili kalemlerin katkısıdır. Büyümeye giren kalemlerden hane halklarının nihai tüketim harcamaları sabit fiyatlarla yüzde 3,4 artış göstermiş. Devletin nihai tüketim harcamasının ise aynı hesaplama yöntemiyle yüzde 7,8 artış gösterdiğini gözlemlemekteyiz. Bu tablo mali politikalar açısından ideal bir görünüm ortaya koymamaktadır.
Kasım seçimlerinden sonra ortadan kalkan siyasi belirsizlikle beraber, iç talebin katkısının artacağı varsayımı, güven endekslerindeki ve öncü göstergelerdeki yukarı yönlü hareketlenme çerçevesinde 4. çeyrekte de yüksek bir büyüme performansı sergilememiz beklenebilir. Bu çerçevede de 2015 büyümesi yüzde 3,0 – 3,5 bandında gelebilir."
Destek Menkul Değerler Araştırma Uzmanı Emre Özgüven, Türkiye ekonomisi için yıl sonunda yüzde 3 ve üzerinde bir büyüme oranının yakalanabileceğini belirtti.
Emre Özgüven Foreks'e yaptığı açıklamada, Türkiye ekonomisinin yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4.0 ile beklentilerin üzerinde büyüdüğünü kaydetti ve "Büyümenin yüzde 2.8 seviyesinde gelmesi beklenirken açıklanan rakamın olumlu olduğu söylenebilir. Özellikle özel yatırım harcamalarının 2015 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre, cari fiyatlarla %10,6’lık artışla 332 milyar 514 milyon TL, sabit fiyatlarla %3,4’lük artışla 22 milyar 616 milyon TL olması önemli bir ayrıntı olarak karşımıza çıkıyor ve büyümedeki yükselişi desteklediğini belirtebiliriz" dedi.
Araştırma Uzmanı Özgüven, tarım sektörünü oluşturan faaliyetlerin toplam katma değerinin, 2015 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre, sabit fiyatlarla %11,1’lik artış sağlarken, sanayi sektörünü oluşturan faaliyetlerin toplam katma değerinin, 2015 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre, sabit fiyatlarla %1,5’lik artış gösterdiğini ifade etti ve şu şekilde konuştu:
"Büyüme içinde önemli bir konuma sahip hizmet sektörünü oluşturan faaliyetlerin toplam katma değeri, 2015 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre, sabit fiyatlarla %5’lik artışla 19 milyar 783 milyon TL, cari fiyatlarla %11,2’lik artışla 283 milyar 360 milyon TL olduğunu görüyoruz. Bununla birlikte, devletin nihai tüketim harcamaları, yüzde 7,8’lik artışla 3 milyar 566 milyon TL olarak gerçekleşirken, yatırımların da yüzde 0.5 azaldığını görüyoruz."
Türkiye ekonomisinin 1 Kasım seçimleri sonrasında siyasi belirsizliklerin ortadan kalmasıyla 2015 yılının ilk 9 ayında iç talebin ağırlıkta olduğu bir büyüme performansı sergilediğinin altını çizerek, "Öte yandan Fed’in faiz artırımına adım adım gittiği bir dönemde, dış talebi olumsuz yönde etkileme ihtimaline karşın büyümedeki yükseliş olumlu olarak değerlendirilebilir. Son 10 yıllık süreçte ortalama yüzde 4.7'lik bir büyüme yakalayan Türkiye ekonomisi için 2016 yılında bu oranın yakalanması beklenmese de, yıl sonunda bu ivmenin korunması ile %3 ve üzerinde bir büyüme oranı yakalanarak oldukça zorlu geçen 2015 yılına güzel bir nokta koyulabilir" diyerek sözlerini tamamladı.