Fed için kötü, TCMB için iyi haber!

Tuncay Turşucu

ABD Tarımdışı istihdam verisi Mayıs ayında beklentilerin oldukça altında 38 bin kişi açıklandı. Beklentiler 160 bin kişi geleceği yönündeydi. Bir süredir Telekomünikasyon sektöründe devam eden grevlerin istidam verisi üzerinde kısmen etkili olacağı bekleniyordu. Rapora bakıldığında söz konusu grevin istihdam üzerinde 34 bin kişilik bir kayıp yarattığı görülüyor. Grev nedeni ile 34 bin kişinin istihdam anketine katılmamış olması bu sonucu getirmiş. Ancak genel anlamda bakıldığında grevin etkisinin dışında pek çok alanda istihdam kayıpları var. Mal üretimi alanında ortalama 10 bin kişilik kayıp oluşurken Mayıs ayında 36 bin kişilik bir kayıp var. Toptan ticaret sektörü yine azda olsa istihdam yaratırken Mayıs ayında 10 bin kişi kayıp yaratmış. Ulaştırma sektörün istihdama katkı sağlarken Mayıs ayında katkısı ortadan kalkmış nötr kalmış. Finansal hizmetlerde son aylarda 14-18 bin kişilik bir ortalama varken Mayıs ayında bu rakam 8 bin kişiye inmiş. Profesyonel iş hizmetleri alanı ise son aylarda 30-50 bin kişili bir katkı sağlarken, bu rakam 10 bin kişiye gerilemiş. Bütün bu kayıplar toplandığında önemli bir düşüşe neden olmakta. Baka deyişle grevin bu ayki verideki etkisi 34 bin kişi. İstihdam verisinin Mayıs ayında oldukça zayıf olduğunu söyleyebiliriz.

İstihdamda geçen aya göre artış sağlayan ve öne çıkan sektör Sağlık hizmetleri görünüyor. Son aylarda 31-36 bin kişi istihdam yaratırken Mayıs ayında bu rakam 55 bin kişiye ulaşmış. Bakıldığında Sağlık sektöründe de diğer sektörlerdeki gibi kayıplar olsaydı bu ayki istihdam verisi sıfıra yakın gelecekmiş.

Diğer yandan işsizlik oranı %4.7’ye gerilemiş. Bunda katılım oranının %62.8’den %62.6’ya gerilemesinin etkisi var.

Ayrıca geçen ayki verilerde aşağı yönlü revizeler var. Nisan ayı istihdam verisi 160 bin kişiden 123 bin kişiye, Mart ayı verisi de 208 bin kişiden 186 kişiye revize edilmiş. Mart ayı verisinin bu ikinci revizyonu. İlk açıklandığında 215 bin kişi açıklanmıştı.

Ortalama saatlik ücretler verisi ise geçen ay göre %0.2’lik artışla ortalama çizgisini korumuş. Yıllık ücret artışı %2.5 yörüngesini koruyor.

Sonuç olarak grev etkisinin dışında olumsuz bir veri. Fed toplantısı öncesinde faiz artırım ihtimallerini düşürecek etkisi olabilir. İstihdamdaki yavaşlamayı takip etmekte fayda var. Ücret artışları enflasyonu desteklemeye devam ediyor. Ancak istihdamdaki bu yavaşlama gelecek aylarda da devam ederse bu ücretlere de yansıyabilir. İşsizlik oranında Fed’in hedef seviyesindeyiz. Fed’e yönelik 15 Haziran tarihinde faiz artırması yoğun bir şekilde beklenmiyordu. Bu verinin ardından bu beklentiler daha da azalabilir.

Verinin ardından BIST endeksinde alımlar etkili oldu. Endeks 77500 seviyesinden 1000 puanlık bir yükseliş sağladı. GOP para birimlerinde ABD dolarına karşı güçlenmeler görülüyor. Bunun etkisiyle birlikte USDTRY kuru 2.9480 seviyelerinden 2.91 sınırına kadar gerilemiş durumda. GOP’lara yönelik olumlu hava devam ederse USDTRY’de aşağı yönlü seyirler 2.90 seviyesine doğru devam edebilir.  ABD ve Avrupa borsalarında ise veri sonrası satışlar görülüyor. EURUSD, Ons altın, Sterlin ve Yen gibi majör para birimlerinde de ABD dolarına karşı yükselişler var.  Diğer yandan mevcut veri 21 Haziran tarihindeki TCMB Para Politikası Kurulu’nun elini güçlendirdi. Bugün gelen enflasyon verisi ile birlikte Fed’in faiz artırımı pas geçmesinin ardından üst bantta 50 baz puanlık indirim serisi devam edebilir.

TUNCAY TURŞUCU
İNTEGRAL MENKUL DEĞERLER ARAŞTIRMA DİREKTÖRÜ