TÜFE`de gıda ve baz etkisi sorunu‏

Tuncay Turşucu

PMI raporu sinyali vermişti

Geçtiğimiz ay yıllık enflasyon %6.81 seviyesindeydi. Ağustos ayına yönelik ekonomist beklentileri %0.10 seviyelerinde bulunuyordu. Beklentilerin üzerinde enflasyonun gelmiş olması bizim açımızdan sürpriz değil. Uzunca bir süredir baz etkisinin Temmuz ayı ile birlikte sona erdiğini Ekim ayı hariç kalan tüm aylarda baz etkisinin artık yıllık bazda aleyhte gelişeceğini belirtiyoruz. Bununla birlikte iki gün önce açıklanan Türkiye PMI raporunda Ağustos ayında girdi enflasyonunun son 18 ayın en yüksek seviyesinde olduğu ve üreticilerin bunu fiyatlara yansıttığı belirtilmişti. Bu raporun ardından Ağustos enflasyonu için dikkat edilmesi gerektiğini yine dünkü yazılarımızda ifade etmiştik. Bu nedenle gelen sonuç şaşırtıcı değil.

Baz etkisi artık zorlayacak

Geçen yıl Ağustos ayında %0.09’luk bir artış vardı. Bu rakam seriden çıkarak yerine %0.40 rakamı girdi ve yıllık enflasyon yükseldi. Buna baz etkisi diyoruz. Geçen yıl Eylül ayında ise veri %0.14 seviyesinde oluşmuştu. Baka deyişle gelecek ay enflasyon %0.14’ün altında olacak ki yıllık bazda bir düşüş olsun. Ancak bu Gıda enflasyonu ile zor görünüyor.

Hedefe 1.63 puan kaldı

Yıllık hedef %6.9 seviyesinde ve sekiz aylık enflasyon şimdiden %5.27 seviyesine ulaşmış durumda. Hedefe 1.63 puan kalmış görünüyor. Önümüzdeki 4 ayda toplam %1.63 artış yaşanırsa hedefi tutturabiliriz. Geçen yıl yılın son dört ayında toplamda 1.78 puanlık yükseliş oluşmuş. Hedefi üç aşağı beş yukarı tutturma şansımız devam ediyor.  Ancak oldukça sınırda devam ediyoruz. Petrol fiyatlarında yükseliş olması durumunda enflasyon oldukça tehlikeli bölgelere gidebilir. Buna karşın petrol düşse bile enflasyonda Gıda enflasyonundaki katılıktan dolayı etkisi sınırlı kalıyor.

Gıda yine kabus

Gelelim detaylara. Her zaman olduğu gibi Gıda’da %1.31 gibi yüksek bir aylık artış görülüyor ve bu ayki enflasyona katkı sadece Gıda’dan 0.32 puan seviyesinde. Giyim ve ayakkabı’da %4.32 gibi bir düşüş var ve aylık bazda 0.31 puanlık negatif etki yaratmış durumda. Burada mevsimlik etkiden söz edebiliriz. Eğlence, Lokanta, Eğitim gibi gruplarda yine mevsim etkilerinden ötürü sert seyirler görülüyor. Ulaştırma grubu petrol fiyatlarının etkisiyle enflasyona sınırlıda olsa negatif etki yaratan ikinci ve son grup. Başka negatif etki yaratan grup yok. 12 aylık ortalamalara göre bakılınca lokanta ve oteller ile Gıda grubunun enflasyonu yukarı zorlayan ana gruplar olduğu görülebilir. Ulaştırma ve haberleşme grupları da enflasyonu aşağı çeken grupların başında bulunuyor.



 

 

Çekirdek manşetin üzerinde ve yükseliyor

Çekirdek tarafında ise I endeksinde artış %0.24 seviyesinde ve yıllık artış %7.66 düzeyinde bulunuyor. Burada dikkat çeken nokta çekirdek enflasyon yıllık bazda manşet’in üzerinde. Burada Özel kapsamlı göstergelerde enflasyonu yukarı iten en büyük faktörün Gıda olduğu net bir şekilde görülüyor. B endeksine bakıldığında, yani işlenmemiş gıda ürünlerini enflasyonun içinde çıkardığımızda aylık rakam %0.21 seviyesine düşüyor. Diğer yandan mevsimlik ürünler ve Enerji’nin enflasyonu aşağı yönde etkilediği net bir şekilde görülüyor.

Yılın geri kalanında hedefin tutturulması zor görünüyor. Ekim ayını aşırıya kaçmayan bir enflasyonla atlatabilirsek önemli bir baz etkisi lehte yaşanabilir ve hedefe yakın bir noktada kalabiliriz. Aksi durumda özellikle enerjinin pozitife dönmesi durumunda hedefin oldukça üzerinde enflasyon oluşabilir.



Yasal Uyarı Notu: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır ve yalnızca bilgilendirme amaçlı ve kişisel kullanım içindir. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Tuncay Turşucu / İntegral Menkul Değerler Araştırma Direktörü
www.integralmenkul.com.tr
www.integralforex.com.tr