Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) tarafından
Soysal iş birliği ile düzenlenen XI. Alışveriş Ekonomisi Zirvesi bugün
Swissôtel İstanbul'da düzenlendi. Organize perakende sektörünün önde
gelen temsilcilerinin katıldığı zirvenin açılış konuşmasını T.C.
Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Dr. Nureddin Nebati , Türkiye
İhracatçılar Meclisi Başkanı İsmail Gülle, Fiba Commercial Properties
CEO'su ve Yönetim Kurulu Üyesi Yurdaer Kahraman ve AYD Başkanı Hulusi
Belgü yaptı.
Zirvenin açılış konuşmasını yapan T.C. Hazine ve Maliye Bakan
Yardımcısı Dr. Nureddin Nebati "Türkiye'de sabah kalkıyorsunuz ve
gecedeki gündeminiz, önceliğiniz tamamen değişebiliyor. Bu coğrafyada
yer almanın, dünyanın en önemli noktasında olmanın getirdiği bir
sorumluluk bu… Bu yükü taşımak için çok büyük bir enerji harcanıyor.
Alışveriş merkezleri "alışveriş merkezine gitmek istemiyorum",
"alıveriş merkezleri ile iş yapmak istemiyorum" diyenlerin ortak
buluşma noktası… Yunan'da agora, Roma dönemindeki kolezyum gibi
herkesin bir araya geldiği, toplandığı, sadece alışveriş mekanları
olarak değerlendirilmeyen mekanlardır.
AVM'ler alışverişin, buluşmanın, birlikte hareket etmenin, zaman
geçirmenin merkezi olmuş açıkçası tüm gününüzü orada
geçirebileceğiniz geniş birer alan oluşturmuştur. AVM'lerin iki temel
iş ortağı var perakendeciler ve AVM'ciler. Onların ortak ilişkileri,
ortak akılları, sergiledikleri performans aslında toplumun da hangi
noktalara geldiğini gösteriyor. Girdiğiniz dükkanlar, karşılaştığınız
satış danışmanları, alışverişi sunumlarıyla adeta bir sanat haline
dönüştürür, sizi başka bir dünyaya davet ederler. 1950'li yıllarda
Avrupa'da, 1980'li yıllarda ise Türkiye'de yaygınlaşmaya başlayan
AVM'ler, 400'ün üzerinde sayısı ve artan iş hacmi ile adeta
Türkiye'nin ticaret merkezleri konumunda modern kentlerin yaşam
alanları... Bu mekanların sosyal yönleri, kültürel yönleri bir yana
ekonomik verilerine baktığımız zaman oluşturdukları hacimler
Türkiye'nin her zaman gündeminde..." yorumlarında bulundu.

Zarar kârın kardeşi…

Nebati sözlerine şöyle devam etti: "AVM'lerin zaman zaman
karşılaştıkları problemleri hepimiz biliyoruz. Geçen yıl, ben göreve
geldikten sonra ilk çalıştığımız konulardan biri AVM kiralarının Türk
Lirası'na dönmesiydi. Buradaki birçok yatırımcı ile bir araya geldik.
O zaman, 'telaş etmeyin, burası Türkiye' demiştim 'pek çok zorlu
süreci geride bırakmış bir ülke bu sorunu da kısa zamanda kolayca
çözecektir.' Bu konuşmalarımızın üzerinden birkaç ay geçmeden
sorunlarımız çözüldü. İlk andaki zarar Hulusi Bey'in de bahsettiği
gibi azalmaya başladı.
Zorluklar, sıkıntılar hayatın bir parçası, gelir ve geçerler.
Önemli olan insani, toplumsal hisler, iyi düşünce, iyi görüş, iyi
bakış… Merak etmeyin, burası Türkiye… Her türlü zorluğun üstesinden
gelen bir ülkede ve iştahlı bir coğrafyada yaşıyoruz."
Konuşmasına geçen yıl perakende sektöründe yaşanan önemli
gelişmelerle başlayan AYD Başkanı Hulusi Belgü şöyle konuştu:
"Geçtiğimiz yıl elbette ki sektörümüzün en önemli gelişmelerinden biri
kiralamalarda TL'ye geçiş oldu. Derdimizi anlatmak için bir hayli
çabaladık. Olabilecek sonucun en iyisinin çıktığını düşünüyorum fakat
şunu belirtmekte fayda var döviz olarak aldığımız kira gelirleri Türk
Lirası'na çevrilince %23'lük bir kaybımız oldu, sonrasında dövizin
düşmesi ile bu kayıp %15'lere geriledi. Artık bununla yaşamayı
öğrendik, öğrenmek zorundayız. Fakat bu konuda bir yardım istiyoruz.
Daha önce dövizle kira alıp dövizle borçlarımızı ödüyorduk. Şimdi çok
ciddi döviz borcumuz var. Bankalarla konuşuyoruz, "inşallah bundan
sonra döviz artmaz" diyorlar ama bankalarımızla devletimizle beraber
bunun önlemini almamız lazım ki dövizde beklenmeyen bir hareket
olduğunda yaklaşık 15 milyar dolar bir problemle karşı karşıya
kalmayalım."
Perakende sektörünün önemli konularından biri olan 'ortak
giderler' meselesine de dikkat çeken Belgü: "Ticaret Bakanlığı'nın
dünyada emsali görülmemiş bir şekilde ortalama metrekare üzerinden
ortak giderleri alması bizi çok zor duruma düşürdü. Büyük mağazaların
neredeyse kirası kadar genel gider ödemesi doğru olmaz diye yükü
üzerimize aldık, bu durumun her AVM'de yaklaşık %5 ile %10 arasında
maliyeti var."
Perakende sektöründe birçok dernek ve bu derneklerin oluşturduğu
bir federasyon olduğunu belirten Belgü, Türkiye Alışveriş Merkezleri
ve Perakendeciler Federasyonu'nun (TAMPF) devlet ricalinde dikkate
alınmasında büyük fayda olduğunu, federasyon çatısı altında sektörün 5
önemli derneğinin uyum içinde çalıştığını söyledi.
Belgü sözlerine şöyle devam etti: "Esasında bizim üzerimize düşen
görev devleti elimizden geldiği kadar ticaretin içine sokmadan
problemleri kendi aramızda çözmemiz. Genelde bugüne kadar böyle çözdük
fakat biraz kiralar meselesinde devletin üstüne görev bıraktık. Bu
keşke yaşanmasaydı, biz kendi aramızda çözebilseydik diye düşünüyorum."
AVM yatırımları ile rakamsal verileri de paylaşan Belgü şöyle
konuştu: "Şu anda 412 tane AVM'miz var. 53 milyar dolarlık yatırım
yapmışız yani 285 milyar 200 milyonluk bir yatırımdan bahsediyoruz.
12.650.000 metrekare kiralanabilir alanımız ve 520 bin çalışanımız
var. 2018'de 130 milyar ciroya ulaştık. 2019'da bu ciromuzun 160
milyar TL olmasını öngörüyoruz. Ziyaretçi sayımızı ise 2,4 milyara
çıkacağını düşünüyoruz. 2019'da 10-12 tane daha AVM yapılacak."
Belgü başkanlık süreci ile ilgili de bilgi verip tüm
perakendecilere teşekkürlerini sunarak konuşmasına şöyle son verdi: "4
yıl başkan yardımcılığı, 7 yıl da başkanlığını yaptığım AYD sayesinde
tanıdığım çok özel, çok güzel insanlar tanıdım. Çok keyif aldım. Artık
benim dönemim bitiyor, inşallah 1-2 ay içinde de yeni başkanımızı
seçeceğiz. Bugün burada bizlerle olan tüm yatırımcı ve perakendeci
dostlarımıza teşekkürlerimi sunarak sözlerime son veriyorum."
Fiba Commercial Properties CEO'su ve Yönetim Kurulu Üyesi Yurdaer
Kahraman kurumunun güncel yatırımları ve gelecek hedefleri hakkındaki
bilgiler paylaştı. Kahraman, Fiba CP'nin yeni iştiraki Fiba Commercial
Property Management (Fiba CPM) hakkında da bilgi verdi.
Kahraman:"Yurt içi ve yurt dışında sahip olduğu deneyim ile
faaliyetlerini sürdüren Fiba CP, Türkiye, Çin, Romanya ve Moldova'da
10 AVM, dört ofis binası, dört rezidans ve iki sinema kompleksi
operasyonlarını yürütüyor. Hali hazırda Türkiye'de ve global arenada
AVM yönetimi yapıyoruz. Bu tecrübelerin sektör paydaşlarımıza değer
katacağını fark ettik. Bu değeri hem kendi ticari gayrimenkullerimize
hem de diğer kurumlara aktarmak için Kasım 2018 yılında Fiba
Commercial Property Management (Fiba CPM) şirketini kurduk. Yurt içi
ve yurt dışı tecrübelerimizi bir araya getirerek, bu tecrübelerimize
ileriye yönelik sürdürebilir değerler katarak, 360 derece yönetim ve
yatırım anlayışıyla hem paydaşlarımızın hem de kendi alışveriş
merkezlerimizin yönetimini üstlendik. Fiba CPM çatısı altında
kiralama, varlık yönetimi, proje yönetimi, mimari tasarım ve inşaat
yönetimi, finans ve mali işler, AVM yönetimi ve operasyonu, pazarlama
gibi alanlarda hizmet veriyoruz. Bu alandaki faaliyetlerimizi
önümüzdeki dönemde daha da artıracağız. 2019'a baktığımda geçmişten
aldığımız ders ve tecrübelerle hep beraber samimi, doğru ve
sürdürebilir bir şekilde güçlerimizi birleştirirsek sektörümüz adına
hem yurt içi hem de yurt dışında çok daha ilerleyeceğimize kesin
gözüyle bakıyorum, yürekten inanıyorum".
Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı İsmail Gülle ise alışverişin
tüm dünyada ekonominin temeli olduğunun altını çizerek şu
açıklamalarda bulundu:
"Alışveriş ekonominin temeli… Bugün dünya dinamiklerinin ticaret
üzerine kurgulandığını söylemek çok doğru bir teşhis olur. Dünya
tarihine bakıldığında, dünyanın gidişatını önemli ölçüde etkileyecek
büyük değişimlerin tamamına yakın kısmı ekonomi temelli ve ticaretle
ilişkili olmuştur. Özellikle Türkiye son 20 yılda gerçekleştirdiği
önemli adımlarla her alanda olduğu gibi alışveriş ekonomisinde de
önemli bir oyuncu haline geldi. Kurulan alışveriş merkezleri ve bu
alışveriş merkezlerinde yer alan dünya devi markalarımız, ülkemizi
bölgenin çekim merkezi haline getirdi. Bu gelişmeler ekonomimize her
açıdan katkılar sağladı. Son 5 yılda kişi başı gelirimiz 3 kat arttı.
Günümüzde dünyanın 17'nci büyük ekonomisi olan ülkemiz dünya
ticaretinden aldığı % 1'lik pay ile önemli bir noktaya geldi. Bu
noktaya gelmesinde alışveriş merkezlerinin, perakende sektöründe
markalı ihracatı oluşturmada ve büyütmede çok önemli bir payı
bulunuyor."
Gülle: "Haftalık ihracatımızı 4 milyar dolar seviyesine
yükseltmeyi hedefliyoruz"
Sözlerine veriler paylaşarak devam eden Gülle "80 milyonu aşkın
nüfusumuz ile sadece bölgesel değil artık dünyanın önde gelen karar
verici ülkelerinden birisi haline geldik. Bu gelişimde güçlü özel
sektörün de etkisi olduğunu biliyoruz. Sektörümüz geliştikçe,
ülkemizin sahip olduğu potansiyel ortaya çıktıkça çok daha iyi yerlere
geleceğimize yürekten inanıyorum. Her ne kadar önceliğimiz ihracat
olsa da ülkemizin iç dinamikleri bizi etkilemektedir. 2018'i ihracatta
Cumhuriyet tarihi rekoruyla, 168 milyar dolar ile tamamladık. Ocak
ayında hesaplama sistemini değiştirerek dünyanın pek çok ülkesinin
kullandığı genel ticaret sistemi verilerine göre fiili ihracatımız 177
milyar dolara ulaştı. 1 Milyar doların üzerinde ihracat yaptığımız
ülke sayısı 39'a, 17 ilimizin ihracatı 1 milyar dolar'a yükseldi.
2019'da da rekorlara devam ediyoruz. Şubat ayında 14,3 milyar dolarlık
ihracat ile Cumhuriyet tarihinin en yüksek Şubat ayları ihracatını
gerçekleştirdik. Haftalık 3,5 milyar dolarlık ihracatımız bulunuyor ve
bunu 4 milyar dolar seviyesine yükseltmeyi hedefliyoruz. Bununla
hedefimiz ihracat ve ithalatın dengelenmesiyle dış ticaret fazlası
veren bir Türkiye… Ancak elbette önümüzde birtakım engeller de var.
Büyümesinden kaygı duyduğumuz ticaret savaşları, Brexit konusundaki
belirsizlik, küresel büyümedeki ve Çin ekonomisindeki yavaşlama
bunlardan birkaçı… OECD, IMF ve Dünya Bankası, 2019 küresel büyüme
beklentilerini düşürdü. Ülkemiz ekonomisinde ise özellikle 2018
yılında yaşanan sorunlar iç pazarda da daralmaya yol açtı. Dolayısıyla
hem içeride hem de dışarıda eskisi gibi bolluk dönemi geride kaldı.
Buradan çıkaracağımız ders hem içerde hem de dışarda daha çok
çalışmamız, daha yenilikçi ürün ve hizmet geliştirmemiz, daha müşteri
odaklı projelere imza atmamız gerekiyor. İhracat açısından bakacak
olursak 2014 yılında küresel ticaret yavaşlama trendine girmiş
%0,1'lik artışla yılı tamamlamıştır. Aynı yıl Türkiye'nin ihracat
rekoru 157,6 milyar dolardı. 2015'te küresel ticaret %13 düşerken,
Türkiye'nin ihracat %8,7 küçüldü. 2016'da küresel ticaret tekrar
azalırken Türkiye'nin ihracatı da bir önceki yılla nerdeyse aynı
kaldı."
Gülle Ocak ayında açıklanan 2019 İhracat Raporu ile ilgili de
bilgiler paylaşarak şöyle konuştu: "Ticarette rekabet gücüne sahip
olduğumuz ürünleri tespit ettik. Dünyada en çok ticareti yapılan 200
ürün içinde 47 ürünümüz var. Bu 47 üründe dünyanın toplam ithalatı 1,8
trilyon dolar. Bu rakam dünyanın toplam ithalatının yaklaşık %10'una
karşılık geliyor. Bu ürünlerdeki ihracatımız ise 50 milyar dolar
seviyesinde. Bu ürünlerle Türkiye'nin dünya ticaretinde aldığı pay
yaklaşık %2,8. Yani genel ticaretimizde %1 pay alıyoruz ama bu
ürünlerde 2.8. Güçlü olduğumuz bu 47 üründe özel önem ve ağırlık
vererek 1,8 trilyon dolarlık talepten daha fazla pay almamız mümkün."

Foreks Haber Merkezi ( haber@foreks.com )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey