Avrupa Birliği (AB), Ukrayna krizinden bu yana Rus gazına bağımlılığını azaltacak adımlar atmaya çalışırken, Rus enerji şirketi Gazprom’un AB’ye doğalgaz ihracatı artmaya devam ediyor.
Gazprom'dan geçtiğimiz günlerde yapılan açıklamada, AB’ye gaz ihracatının 2015’te bir önceki yıla göre yüzde 8 artarak 159,4 milyar metreküpe çıktığı belirtildi.
Konuya ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Avrupa Politika Merkezi (EPC) Enerji Uzmanı Marco Giuli, Gazprom’un AB gaz piyasasındaki hakim konumunu korumasına rağmen, Rus şirketiyle AB arasındaki ticari ilişkinin temelden değiştiğini savundu.
Giuli, küresel sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) arzının artmaya başladığına ve bu konuda AB içerisindeki mevzuat yapısının geliştirildiğine dikkati çekerek, "Bu nedenle AB artık Gazprom’u gaz pazarında daha rekabetçi bir konuma ittirebilecek" dedi.
Gazprom'un, mevzuat doğrultusunda ve pazardaki konumunu "suistimal" etmeyecek şekilde davranması halinde, Rus gazına bağımlılığın tek başına bir problem olmayacağını vurgulayan Giuli, "AB’nin bu bağımlığı azaltmak için bugüne kadar birçok çabası oldu. Ancak Kuzey Akım 2 projesinde de gördüğümüz üzere, AB ülkeleri enerji güvenliği konusunu ulusal çıkarlar bağlamında değerlendiriyor. Gerçek bir değişiklik için Üçüncü Enerji Paketi’nin tümüyle uygulanması ve Avrupa’nın enerji güvenliği önceliklerine ortak bir bakış açısı gerekiyor" diye konuştu.
'AB'NİN BÜTÜNLÜĞE VE KARŞILIKLI GÜVENE İHTİYACI VAR'
Merkez Avrupa Enerji Ortakları (CEEP) Sözcüsü Jan Jujeczka da AB’nin daha dirençli ve rekabetçi bir enerji piyasasına dönüşmesi için bütünlüğe ve karşılıklı güvene ihtiyaç duyduğunu ifade etti.
Orta Avrupa enerji piyasalarının, Batı Avrupa ülkelerinden izole kaldığını anlatan Jujeczka, "Bu durum, Orta Avrupa ülkelerini özellikle gaz tedarikinde tekelleşmenin mağduru haline getirebiliyor" görüşünü paylaştı.
Jujeczka, Avrupa’nın, Kuzey-Güney doğalgaz boru hattını geliştirerek, Baltık bölgesinden Adriyatik’e kadar gaz, petrol ve elektrik altyapısını bir bütün haline getirmesi gerektiğinin altını çizerek, "Ayrıca, mevcut gaz tedarikçilerinin konumlarını desteklemek yerine, piyasaya daha fazla şirketi çekmemiz gerekiyor" uyarısında bulundu.
AB, ENERJİDE BAĞIMLIĞINI AZALTMAYA ÇALIŞIYOR
AB Enerji Güvenliği Strateji belgesine göre, AB, tükettiği enerjinin yarıdan fazlasını ithal ediyor, enerjide yabancı kaynak bağımlılığı ham petrolde yüzde 90, doğalgaz yüzde 66 seviyesinde bulunuyor.
Bu bağımlılık birçok AB ülkesini, enerji arzındaki kesintilerde kırılgan bir durumda tutarken, bu kaygılara yanıt olarak AB Komisyonu 2014 yılında Enerji Güvenliği Stratejisi'ni açıkladı. Böylece istikrarlı ve fazla miktarda enerji arzının sağlanması amaçlanıyor.
AB'de enerji üretimi ile kaynak ülke ve rotaların artırılması, bu bağlamda da yenilenebilir enerji yatırımları önem taşıyor. Bu durum, iç enerji piyasalarının entegrasyonunun tamamlanması ve altyapı inşasının güçlendirilmesiyle arzdan kaynaklı sıkıntıların önlenmesine yardımcı olması için de gerekli görülüyor.
GAZPROM, AB'YE GAZ İHRACATINI ARTTIRMAYA DEVAM EDİYOR
Öte yandan, Gazprom ise Avrupa’ya doğalgaz ihracatını arttırmaya devam ettiğini açıkladı. Avrupa’nın en büyük gaz tedarikçisi Gazprom’un, geçen yıl en büyük müşterisi yıllık 45,3 milyar metreküplük doğalgaz ithalatıyla Almanya oldu.
Bir önceki yıla göre 2015’te Almanya’ya doğalgaz ihracatını yüzde 17,1 artıran Gazprom’un ihracatı İtalya’ya yüzde 12,6, Fransa’ya yüzde 36,8, Birleşik Krallığa yüzde 10,2, Avusturya’ya ise yüzde 11,5 yükseldi.
