Brexit gerçekten felaket mi?

Selim Önay

Yaklaşan referandum öncesi Brexit oylamaları piyasaya yön verirken gözler İngiltere’de yaşanan gelişmelere çevrildi. İngiltere'de ülkenin AB'de kalmasına yönelik kampanya yürüten kadın milletvekili Cox’a yapılan silahlı saldırı piyasa beklentilerini etkilemeye devam ediyor.

Brexit’in gerçekleşmesi ihtimallerine göz attığımızda son derece karışık bir tablo ile karşılaşıyoruz. Oylama yapılmadan çözülemeyecek bir denklem üzerine yorum yapmak hayli zor. Son dönemlerde yapılan anketlerde Brexit yanlılarının yüzdesinin arttığı bir gerçek. 5 büyük araştırma şirketinin son  yayınlanan sonuçları dikkate alındığında oylamanın hala daha yüzde 52’ye 48 bir ihtimale sahip olduğu ifade edilebilir. Son haftalarda açıklanan anketler sonucunda bu yüzdelerde değişimler söz konusu. Grafikte beş araştırma firmasının ulaştığı anket sonuçlarının ortalaması yer alıyor. Firmaların çalışmaları tek bir grafikte birleştirilince oylamada başabaş bir mücadele yaşanacağını düşünebiliriz.



Anket sonuçlarının dışında bahis siteleri oylama sonucunun diğer merciisi haline geliyor.Realist bir yaklaşım sergilemek zorunda olan bahis sitelerinde oranlar anketlere göre biraz daha değişken. Betfair firmasının vermiş olduğu oranlarda Brexit taraftaralrı yüzde 36’lık dilime sahipken kalalım diyenler için yüzde 64’lük bir pay biçilmiş.



İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılmasıyla birlikte dikkat edilmesi gereken ilk gösterge büyüme rakamları olacak. Son yıllarda bölge ekonomisinin üretim tarafındaki değişim İngiltere büyüme rakamlarına olan katkısı azalma gösteriyor. İngiltere ekonomisinin yaklaşık yüzde 80’lik kısmını belirten hizmet sektöründe ise Avrupa Bölgesi’nin İngiltere ile olan ilişkiler hala kuvvetli.Birlik karşıtı görüşün savunduğu görüşün özünde ise Avrupa’nın İngiltere’ye olan ihtiyacının İngiltere’nin Avrupa’ya olan ihtiyacından fazla olduğu düşüncesi yatıyor. Ada ülkesi birlikten çıkarak tekli ticaret anlaşmalarıyla birlikte birlik içerisindeki ülkeler ile yeniden anlaşıp kendine uluslarası pazarda daha rekabetçi konuma getirmek istiyor. İngiltere’den birlik ülkelerine yapılan satışlar ise İngiltere GSYH’sinde yüzde 13’lük bir yere sahip. Avrupa’dan İngiltere’ye yapılan ihraç ise sadece yüzde 3’lük bir kısma karşılık geliyor. Yani çıkıştan zarar görecek olan taraflar ayrı ayrı değerlendirilirse İngiltere’nin daha zor şartlar altında olacağını söyleyebiliriz. Çıkışın gerçekleşmesi dahilinde bozulabilecek tablo İngiltere ekonomisinde büyük oranda küçülmeye yol açabilir. İngiltere hükümeti Brexit’in 2030 yılında ülke ekonomisinin yüzde 6 daha küçük bir hale getireceğini düşünüyor.

BREXİT SONRASI

Çıkış gerçekleşirse küresel piyasalarda oluşacak gerginliğin etkisi yadsınamaz fakat dünyanın sonu olmadığını da diğer taraftan düşünmek gerekiyor. Brexit ihtimalleri son bir  kaç aydır piyasaları ilgi odağında olsa da konu yıllardır İngiltere halkını meşgul eder nitelikte. Brexit’in gerçekleşmesi ile birlikte İngiltere’nin de eli kolu bağlı oturacağını düşünmemeliyiz. Ticari anlaşmalar açısından yol katetmesi gerekecek olan İngiltere’de Dünya Ticaret Örgütü’ne ( WTO ) katılım ilk seçenek olarak karşımıza çıkıyor. Dünya Ticaret Örgütü’ne katılım gerçekleşse bile İngiltere’nin ABD, Çin, Hindistan gibi büyük ekonomilerle yapacağı anlaşmalarda kozu eskisi kadar sağlam olmayacak.

Avrupa Birliği’nden çıkışın daha önce hiç gerçekleşmemiş olması Brexit sonrasında nasıl bir tablo ile karşılacağımız konusundaki belirsizliği artırıyor. Oylamadan ayrılalım bile çıksa iki yıl alacağı öne sürülüyor. Başbakan Cameron’un açıklamalarına bakılırsa Brexit’in ardından bu süreç olabildiğince hızlandırılacak.

Çıkışın gerçekleşmesi halinde gündeme gelecek bir diğer konu da birlikte bu gelişmenin domino etkisi yaratıp yaratmayacağı olacak. İngiltere birlikten çıkmak isteyen ilk ülke değil. Muhtemelen de sonuncusu olmayacak. Yunanistan ile başlayan bu serüven İngiltere ile devam ediyor. 10 Avrupa Birliği ülkesinde yapılan son ankette AB karşıtı görüşün yükselişte olduğu ortaya çıkıyor. Toplamda yüzde 51’lik bir dilimin birlikte kalmayı tercih ettiği ankette Yunanistan yüzde 71 , Fransa ise yüzde 61 ile birliğe karşıt ülkelerin başında geliyor. 



FTSE endeksinde yer alan firmaların ticari ilişkilerine göz attığımızda da Avrupa Bölgesi’ne yapılan satışların oldukça yüksek bir orana sahip olduğunu görüyoruz. Birlikten çıkış ile birlikte zedelenecek olan ticari ilişkiler endekse de büyük oranda yansıyacaktır. Brexit ihtimalleriyle gerileyen endekste haftalık görünümde çift tepe oluşumu dikkat çekiyor. Son zamanlarda ağırlaşan satış baskısının çıkışın gerçekleşmesiyle önce5 bin 750 ardından da 5 bin 500’e kadar hareket görebilriiz. Hareketin devamında ise sonraki dip seviyemiz 5 bin 290’da yer alıyor. Referandumun kalalım ile sonuçlanması ise öncelikle endeksi 6 bin 300’lere taşıyıp düşüş trendinin kırılmasını sağlacak. Hareketin hedefi ise 6 bin 500 olarak gözüküyor.



Parite olarak hareketliliğe göz atacak olursakta Brexit ihtimallerinin yüksek volatiliteyi beraberinde getireceğini belirtmeliyiz. Çıkışın gerçekleşmesi GBPUSD’da düşüşü dip seviyelere getirebilir. Piyasalarda Brexit ihtimallerinin ilk fiyatlamasının 1.3735 seviyesine kadar devam ettiğini biliyoruz. Çıkış gerçekleşirse önce bu seviye aşılıp ardından da 1.3700-1.3500 bölgesine doğru hareket başlayacaktır. Bremain gerçekleşirse de hareketlilik öncelikli olarak 1.4820 tepesini aşmaya çalışacaktır. Eğer iyimser hava korunursa da hareketlilik 1.5000 seviyesinin üzerinde kalmaya çalışacak. 1.50 – 1.52 aralığı ise paritedeki seyrin bir süre konsolide olabileceği önemli bir banda işaret ediyor.



SELİM ÖNAY
IŞIKFX ARAŞTIRMA UZMANI