İran Enerji Bakan Yardımcısı Huşeng Felahetiyan, ambargoların kaldırılmasının ardından İran'da yatırım ortamının daha da geliştiğini belirterek, "Türkiye ile her alanda yatırım için gerekli altyapı çalışmalarına hız verdik. Yenilenebilir enerjide rüzgar, güneş ve biyogaz alanlarında Türk yatırımcılarla çalışmaya hazırız ve onları ülkemize davet ediyoruz." dedi.
Felahetiyan, P5+1 ülkeleriyle varılan nükleer anlaşmayla İran'ın ambargo sonrası Türkiye ile ilişkilerini ve yenilenebilir enerjiye yönelik yatırım çalışmalarını AA muhabirine değerlendirdi.
Yaptırımların kaldırılmasının ardından yatırımcının İran'da inşaat ve enerji sektörlerine ilgisinin arttığını belirten Felahetiyan, Türkiye'nin de İran'ın yeniden yapılanma sürecinde yatırım girişimleri bulunduğunu söyledi.
Felahetiyan, iki ülkenin güçlü tarihi, dini ve kültürel bağlara sahip olduğunu ifade ederek, "Yapılacak işbirliği sadece İran ve Türkiye'ye yaramayacak, bu işbirliği, bölgesel ticaretin zenginleşmesi, ülkelerin refahı ve bölgesel huzuru da beraberinde getirecek. Bu, kaçırılmayacak bir fırsattır." diye konuştu.
İran'ın, ambargo sonrası birçok ülkeden yatırımcı çektiğini dile getiren Felahetiyan, şunları kaydetti:
"Bizim açımızdan ülke ve şirketlerin orijini değil, bizimle iyi çalışıp çalışmaması kriterimiz olacak. Ülkede özellikle bankacılık ve hukuk sistemindeki risklerin azaltılmasına yönelik çalışmalarımız devam ediyor. Riskler büyük ölçüde azaltıldı. Türk şirketlerle özellikle yenilenebilir enerji sektöründe daha ciddi ve büyük ölçekli işbirliği çalışmalarıyla ilgileniyoruz. Türkiye ile her alanda yatırım için gerekli altyapı çalışmalarına hız verdik, yenilenebilir enerjide rüzgar, güneş ve biyogaz alanlarında Türk yatırımcılarla çalışmaya hazırız ve onları ülkemize davet ediyoruz."
Yatırımcıya garanti veriyoruz
Felahetiyan, İran'da yabancı yatırımcılara güvenilir ortam oluşturmak için bankacılık sektöründe yasal düzenleme çalışmalarıyla Halkbank ve İran bankalarının ortak çalışmalarına yönelik girişimlerin devam ettiğini ifade etti.
İran'ın P5+1 ülkeleriyle imzaladığı nükleer anlaşmanın üzerinden bir yıl, ekonomik ve mali yaptırımların kaldırılmasının üzerinden de altı ay geçtiğini belirten Felahetiyan, ülkede yatırım riski unsurunun önemli ölçüde azaldığını kaydetti.
Felahetiyan, "Türkiye'den İran'a yatırım yapmak isteyenin yüzdelik ortaklığı ne olursa olsun İranlı herhangi bir enerji şirketiyle yatırım yapmasını teşvik ediyoruz. Yüzde birlik hisseye sahip olsa bile bizim için aynı önemi ve muameleyi görecekler. Onlara finansal açıdan garanti veriyoruz, ödeme garantisi ve yatırım süresi boyunca hiçbir problemle karşılaşılmayacağı garantisi veriyoruz." şeklinde konuştu
İran'daki yenilenebilir enerji santrallerinde lisanslama sürelerinin uzunluğuna yönelik eleştirilerin de dikkate alındığını anlatan Felahetiyan, başvuru tarihinden itibaren 6 ay içinde lisanslama sürecinin bitirebileceği ve santral kurulumu inşaatına başlanabileceğini söyledi.
PARA TRANSFERİ EN BÜYÜK SORUN
İran'ın yenilenebilir enerji sektörüne yatırım yapmak üzere İran’da temaslarda bulunan Total TES Üst Yöneticisi Ali Sarıgöz ise "İran’da yatırımcıların en büyük sorunu para transferi." dedi.
Ambargo döneminde karşılıklı ticaret yapmaya çalışan iş adamlarının ödemelerde para transferi için iki ülkedeki kuyumcuların nakit rezervlerini kullandıklarını belirten Sarıgöz, "İstanbul'daki bir iş adamı, Kapalıçarşı'daki kuyumcunun İran'daki kuyumcu kaynağı vasıtasıyla İran'a ödemesini gerçekleştiriyor. Büyük miktarlar için ise Dubai, Çin ve Rusya orijinli bankalar kullanılıyordu." dedi.
Ambargo öncesi İran Merkez Bankası’nın uluslararası geçerliliğinin olmadığını ve para transferi konusunda yatırımcıya ödeme teminatı sağlayamadığını hatırlatan Sarıgöz, "Yeni dönemde İran hükümetinin bu eksiklikleri gidermesini bekliyoruz. Yatırımcı olarak devletin ödeme garantisinin olması en önemli kazanım olacaktır." diye konuştu.
Dünyanın dördüncü büyük petrol kapasitesi ve ikinci büyük doğalgaz kapasitesine sahip İran, enerji arz güvenliğini arttırmak, hidrokarbon kaynaklarına bağımlılığı düşürmek ve elektrik üretiminde çeşitlilik sağlamak için yenilenebilir enerji kaynaklarına yöneliyor. Elektrikte 75 bin megavat kurulu güce sahip İran, 2021 yılına kadar bu rakamı 100 bin megavata çıkarmayı hedefliyor.
