Beyrut merkezli Business Echoes`un kurucusu Basel el Hatib, Saudi Aramco`nun yönetim kurulu başkanlığına Enerji Bakanı Halid el-Falih`in yerine Suudi Arabistan Ulusal Yatırım Fonu Başkanı Yasir Osman el-Rumeyyan`ın atanmasının, şirket hisselerinin borsaya açılma sürecini hızlandıracağını bildirdi.
Beyrut merkezli Business Echoes'un kurucusu Basel el Hatib, Saudi Aramco'nun yeni stratejileri ve körfez borsası üzerinde etkilerine ilişkin AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.

Suudi Arabistan'da Enerji Bakanlığından ayrı olarak Sanayi, Hazine ve  Maden Bakanlığı da oluşturulduğuna dikkati çeken el- Hatib, "El-Rumeyyan'ın  Aramco'nun başına getirilmesi, şüphesiz ki şirketin halka arz sürecini  hızlandırmaya yönelik bir hareket. Böylece anonim şirkete dönüştürülmesi  hedeflenen Aramco'nun borsa ve yatırımcılarla olan ilişkisi devletten bağımsız  olacak." dedi.

El-Hatib, Saudi Aramco'nun yeni başkanı el-Rumeyyan'ın 2016'dan bu  yana şirketin yönetim kurulu üyesi olduğunu ve  Suudi Arabistan Veliaht Prensi  Muhammed bin Selman’a da danışmanlık yaptığını anımsatarak "El-Rumeyyan, önemli  bir bankacılık geçmişine sahip. Ayrıca ülke siyaseti üzerinde önemli bir etkiye  sahip Ulusal Yatırım Fonu'nun Başkanlığı görevini de yürütüyor. Şirketin halka  arz sürecini yönetecek olan el-Rumeyyan, Suudi Arabistan'da kamu ve özel  sektördeki birçok halka arz projesinde önemli rol oynadı." ifadelerini  kullandı.

"ARAMCO'NUN BORSAYA  AÇILMASI 2030 VİZYONUNUN ÖNEMLİ AYAKLARINDAN"

El-Halid, Riyad yönetiminin 2030 vizyonu kapsamında ülke ekonomisinin  petrole bağımlılığını azaltıp sektörleri çeşitlendirmeyi hedeflediğini  belirterek, "Aramco'nun borsaya açılışı, Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın  öncülüğünde başlatılan 2030 vizyonunun en önemli ayaklarından birini oluşturuyor.  Riyad yönetimi, petrol dışındaki sektörleri geliştirerek yabancı yatırımcılar, iş  adamları ve kredi derecelendirme kuruluşlarının Suudi Arabistan ekonomisine  bakışını değiştirmek istiyor. Bu işin başlangıcı da Aramco hisselerinin yüzde  yüzde 5'inin 2020 veya 2021'de piyasalara açılacak olmasıdır." diye konuştu.

Halka arzın Körfez piyasası üzerindeki etkisi hakkında ise el-Halid,  "Aramco’nun halka arzının en önemli etkilerinden biri de şeffaflığı artan Suudi  borsasının yerelden küresel düzeye taşınması olacaktır. Bu durum, yabancı  yatırımcıları bekleyen Körfez pazarı için de önemli bir fırsat olacak. Zira  bölgede yatırım fırsatının doğduğu dönmelerde, yabancı para rahatça körfez  ülkelerine akabilecek." dedi.

EL-RUMEYYAN PETROL SONRASI DÖNEM İÇİN KİLİT İSİM

Washington merkezli Gulf State Analytics'in kurucusu Giorgio Cafiero  da şirketin halka arz sürecinde Suudi Arabistan Ulusal Yatırım Fonu’nun  oynayacağı rolün önemine işaret ederek, "Yıllardır Enerji Bakanlığı tarafından  yönetilen Aramco şimdi bankacı ve regülatör geçmişi olan bir ismin kontrolüne  verildi. Zira Enerji Bakanı Halid el-Falih, 2030 vizyonu kapsamında atılan bu  adımı yavaşlatmakla itham ediliyordu. Ayrıca el-Rumeyyan’ın büyük banka ve  kuruluşlarla olan ilişkisi, halka arz sürecine küresel boyutta ilginin artmasını  sağlayacak." diye konuştu.

El-Rumeyyan'ın misyonunun Suudi ekonomisini dünyaya açmak olduğunu  vurgulayan Cafiero, "Veliaht Prensin yakın müttefiki olan el-Rumeyyan, petrol  sonrası döneme hazırlanan ülke için kilit isimlerden biri. El-Rumeyyan’ın, Suudi  pazarının değerini düşüren ve yabancı yatırımcıların ülkeye gelmesini engelleyen  ekonomik problemleri ne derece çözeceğini önümüzdeki süreçte gözlemleyeceğiz."  değerlendirmesinde bulundu.

SAUDİ ARAMCO'NUN HALKA  ARZ SÜRECİ

2016'da Saudi Aramco hisselerinin halka arz edileceğini ilan eden  Veliaht Prens Muhammed bin Selman, ülke ekonomisinin petrole bağımlılıktan  kurtulması gerektiğini belirterek, "Aramco'yu kutsallaştırmaya gerek yok.  Ekonomimizi yakın zamanda tükenecek petrole bağımlı kılmamalıyız. Bırakın, Aramco  yatırım şirketi olarak kalsın. Şirket hisselerinin borsaya açılması ekonomimize  faydalı olacak. Şirketin yüzde 1'inin halka arzı bile tarihteki en büyük arz  olacak. Dünya borsaları şirketin yüzde 5'ine hazır mı bilmiyorum." ifadelerini  kullanmıştı.

Muhammed bin Selman'ın açıklamalarının ardından şeffaf olmadığı  eleştirileriyle karşılaşan şirket, borsaların hazır olmadığı gerekçesiyle halka  arzın 2018'de ertelendiği duyurmuştu. Bu kapsamda süreci hızlandırmak amacıyla  harekete geçen Riyad yönetimi ilk olarak şirketin yönetim kurulu başkanlığına  el-Rumeyyan'ı getirdi.

Şirketin halka arz sürecinin iki aşamada gerçekleştirileceği  öngörülüyor. İlk olarak Suudi borsası Tedavül'ün hisseleri bu yıl sonunda  uluslararası piyasalara sunulacak. Bu kapsamda Tedavül, 29 Ağustos'ta ABD  dışındaki piyasalar için küresel sermayenin performansını ölçen Morgan Stanley  Capital İnternational (MSCI) indeksine katıldı.

İkinci aşamada ise 2020 veya 2021'de Saudi Aramco hisselerinin yüzde  5'i dünya borsalarına açılacak. Söz konusu yüzde 5'lik hissenin piyasa değerinin  100 milyon dolardan fazla olacağı tahmin ediliyor.

Ulusal Yatırım Fonu, toplam 20 bankaya hisse alım teklifinde  bulunurken halka arz sürecini yönetmesi için de JP Morgan, Morgan Stanley ve HSBC  bankalarını seçti. Fon, aynı zamanda Moules&Co'ya da bağımsız danışmanlık yetkisi  verdi.

Saudi Aramco yetkilileri, şirket hiselerini Tokya'da borsaya sunmak istediklerini açıkladı. 2016’da şirket hisselerinin Londra borsasında açılması  planlanmasına rağmen İngiltere'de Brexit süreciyle oluşan güvensiz ve istikrarsız ortamı şirket yetkililerini Londra piyasasından uzaklaştırdı. Aynı şekilde Hong  Kong'da devam eden gösteriler ve siyasi karışıklık Çin'i de seçenekler arasından çıkardı.

Şeffaflık adına ilk defa Fitch Ratings ve Moody's için hesap defterlerini açan Saudi Aramco, 2018'de 111 milyar dolar, 2019'un ilk 6 ayında  ise 47 milyar dolar kar elde etti.