Fed faizlerde değişikliğe gitmedi!

UZMANPARA/FOREKS/AJANSLAR

Dünya genelinde piyasaların merakla beklediği ABD Merkez Bankası'nın (Fed), açıklaması geldi.  Fed iki gün süren Federal Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) ardından faizleri yüzde 0-0,25 seviyesinde sabit tuttu. Fed bu kararına neden olarak finansal piyasalarda ve yurtdışı ekonomilerde son dönemde yaşanan kargaşayı gösterdi.

DOLAR FRENE, ALTIN GAZA BASTI

Açıklama öncesinde 3'ün üzerinde seyreden dolar/TL, 2.9782'ye kadar gevşedi. Altın yüzde 0.5 yükselerek ons başına 1,125.35 dolara ulaştı.

KARAR 1'E KARŞI 9 OYLA ALINDI

Richmond Fed Başkanı Lacker karara muhalefet ederek 25 baz puan artırım isterken, FOMC politika kararlarını 1'e karşı 9 oyla aldı.

YURTDIŞI GELİŞMELER İZLENİYOR

Fed açıklamasında ilk faiz artırımının zamanlamasına ilişkin yeni bir yönlendirmeye yer vermedi. FOMC toplantısının ardından yapılan açıklamada, "Son global ekonomik ve finansal gelişmeler kısa vadede ekonomik aktiviteyi bir miktar dizginleyebilir ve enflasyon üzerinde daha fazla aşağı yönlü baskı yaratabilir" ifadelerine yer verilirken, yurtdışındaki gelişmelerin takip edildiği vurgulanarak ABD dışındaki yavaş büyümenin Amerikan
ekonomisini zarar verebileceği endişelerinin ön plana çıktığı sinyali verildi.

Fed açıklamasında istihdam piyasası göstergelerin istihdam kaynaklarında kapasitenin altında kullanımının bu yılın başlarından bu yana azaldığı belirtilirken, istihdam piyasasında biraz daha iyileşme görüldüğünde ve yetkililer enflasyonun orta vadede yüzde 2 hedefine doğru yükseldiğin aizlerin artırılacağını tekrarladı.

FAİZ ARTIRIMI İÇİN İŞTAH DÜŞÜK

Fed'in bugün sona eren FOMC toplantısı kararları ile birlikte açıkladığı faiz tahminleri, Fed yetkililerinin gelecek birkaç yılda faiz artırımı konusunda daha az agresif davranma eğiliminde olduklarını ortaya koydu.

17 Fed yetkilisinin katılımı ile yapılan tahminler, bu yıl faiz artırımı bekleyen Fed üyesi sayısını 15'ten 13'e indiğini gösterirken, bu yıl sonu için medyan faiz tahmini ise yüzde 0,625'ten yüzde 0,375'e indi. 2016 için medyan faiz tahmini yüzde 1,625'den yüzde 1,375'e indirilirken, 2017 için medyan faiz tahmini ise yüzde 2,875'ten yüzde 2,625'e geriledi. Uzun vade için faiz tahmini ise yüzde 3'ten yüzde
3,50'ye çıkarıldı.

İlk faiz artırımını 2016'da bekleyen FOMC üyelerinin sayısı 3'ten 2'ye inerken, 1 üye ise faiz artırımı beklentisini 2017'ye öteledi.

BÜYÜME TAHMİNLERİ BU YIL İÇİN YÜKSELTİLDİ, ÖNÜMÜZDEKİ 2 YIL İÇİN AŞAĞI ÇEKİLDİ 

Öte yandan Fed yetkilileri ekonomik büyümeye ilişkin tahminlerini bu yıl için yükseltirken, önümüzdeki iki yıl için aşağı çektiler.

Fed'in açıkladığı 'Ekonomik Projeksiyon' raporuna göre, 2015 yılı için büyüme tahmini yüzde 1,8-2,0 aralığından yüzde 2,0-2,3 aralığına çıkarıldı. Gelecek yıl için büyüme tahmini yüzde 2,4-2,7 seviyesinden 2,2-2,6 seviyesine, 2017 yılı için yüzde 2,1-2,5 seviyesinden 2,0-2,4 seviyesine revize edildi. Yetkililer ilk kez açıkladıkları 2018 beklentisini 1,8-2,2 aralığında tahmin etti. Fed yetkililerinin uzun dönem büyüme tahmini yüzde 2,0-2,3 aralığından yüzde 1,8-2,2 aralığına çekildi.

Böylece ortalama büyüme tahminleri bu yıl için yüzde 2,1, 2016 için yüzde 2,3, 2017 yılı için yüzde 2,2, 2018 yılı ve uzun dönem için yüzde 2,0 oldu.

Fed yetkilileri bu yıl için işsizlik oranı tahminini yüzde 5,0-5,1, gelecek yıl için yüzde 4,7-4,9 ve 2017 için yüzde 4,7-4,9 olarak açıkladılar. Bir önceki tahminler bu yıl için yüzde 5,2-5,3, 2016 ve 2017 yılları için yüzde 4,9-5,1 seviyesinde bulunuyordu.

2018 yılı için ilk kez açıklanan tahminde işsizlik oranı yüzde 4,7-5,0 olarak belirlenirken, uzun dönem tahmini yüzde 5,0-5,2'den yüzde 4,9-5,2 seviyesine çekildi.
 
ENFLASYON TAHMİNİ DEĞİŞMEDİ

İşsizlik oranı için ortalamalar sırasıyla yüzde 5,0, yüzde 4,8, yüzde 4,8 ve yüzde 4,8 olarak belirlendi.

Yetkililerin PCE enflasyon tahmini bir önceki dönemde olduğu gibi bu yıl için yüzde 0,3-0,5, gelecek yıl için yüzde 1,5-1,8, 2017 yılı için yüzde 1,8-2,0 oldu. 2018 yılı ve uzun dönem tahmini yüzde 2,0 oldu.

Çekirdek PCE için tahminler bu yıldan itibaren sırasıyla yüzde 1,3-1,4, yüzde 1,5-1,8, yüzde 1,8-2,0 ve yüzde 2,0 olarak açıklandı. Bir önceki tahminler yine aynı sırayla yüzde 1,3-1,4, yüzde 1,6-1,9, yüzde 1,9-2,0 şeklindeydi.

'ETKİ KISA VADEDE OLUMLU ANCAK...'
 
ALB Foreks Araştırma UZMANI ve UZMANPARA yazarı Enver Erkan, konuya ilişkin UZMANPARA'ya yaptığı değerlendirmede şunları söyledi:

"Kritik Eylül toplantısında Fed faizleri artırmamayı ve beklemeyi tercih etti. Genel beklentiler tam bir ayrışmayı işaret ediyordu. Sadece piyasa oyuncularının değil, finans kurumları ve hatta gelişmekte olan ülkeler bile kendi içlerinde iki gruba ayrıldı: Fed’in faiz artırması gerektiğini düşünenler ve bunun tersini düşünenler. Özellikle gelişmekte olan ülkelerdeki bu temenni ayrışması dikkat çekiciydi. Bu da aslında gelişmekte olan piyasalardaki asıl meselenin Fed değil, iç dinamikler olduğunu ortaya koymaktadır. Dolayısıyla iç dinamikleri ve riskleri fazla olan ve dış finansmana ihtiyaç duyan gelişmekte olan ülkeler için görünüm kısa vadede rahatlama yaratsa da, uzun vadede belirsizlik devam etmektedir. Fed’in sopası Demokles’in kılıcı misali bu kırılgan piyasalar üzerinde sallanmaya devam edecektir.

Yumuşak bir geçiş aslında piyasaları beklentisini gerçekleştirmesi ve belirsizliği ortadan kaldırması, aynı zamanda dışsal risklerin de gözetildiğini gözler önüne sermesi açısından daha olumlu bir görünüm yaratabilirdi. Fed açısından da geç kalan ve olması gerektiğinden daha hızlı olan faiz artırımlarının maliyetindense, kademeli ve yavaş yavaş artan faizin maliyeti daha tercih edilebilir olacaktı. Ancak gördüğümüz kadarıyla enflasyonun zayıf seyri ve küresel piyasalardaki olumsuz hava Fed’i bu karardan alıkoymuş. Fed belirsizliğinin devam etmesi ilerleyen dönemde piyasalarda yüksek volatiliteyi işaret etmektedir. Fed balon oluşumuna neden olabilir, dolayısıyla faiz 2015’te veya 2016’da, ne zaman olursa olsun çok geç kalmamalıdır.

Yellen’ın da dediği gibi; ilk faiz artırımının zamanlaması çok fazla abartılmamalı. Fed bir gün bu faizi artıracak, yani bol likiditeye veda etme zamanı yaklaşıyor. Fed’in güncellediği faiz projeksiyonları 2015 için yüzde 0,625’ten yüzde 0,375’e revize edildi. 2016’da da yüzde 1,625’ten yüzde 1,375’e revizyon söz konusu. Fed’in hali hazırdaki projeksiyonları, Eylül’de faiz artırımı yapılmadığı için sonraki toplantılarda bir faiz artırımı olacağı şeklinde revize edildi. Bu faiz artırımının olacağı toplantı Aralık olabilir. Yellen konuşması gösteriyor ki, veri izlemeye devam edeceğiz."

10 YIL ARADAN SONRA BİR İLK OLACAK

ABD'nin yaklaşık 10 yıl aradan sonra faizleri artıracak olması küresel ekonominin seyri açısından önem arz ederken, dolar karşısında gelişmekte olan para birimleri üzerinde de baskı yaratıyor. Son ekonomik göstergeler ve Fed üyelerinin açıklamaları faiz artırımında yolun sonuna gelindiğine işaret ediyor.

Fed, 2001 yılının başında yüzde 6 seviyesinde bulunan faiz oranlarını yıl içinde toplamda 11 kez indirerek yüzde 1.75'e düşürmüş ve sonraki 2 yılda birer kez daha faiz indirimi yaparak yüzde 1 seviyesine kadar çekmişti. Düşük faiz oranlarının yanı sıra konut ve otomobil alımlarında uygulanan vergi kolaylıklarının ABD ekonomisinde oluşturduğu sorunlar nedeniyle 2004 yılından itibaren tekrar faiz artırım dönemine giren Fed, 2006'ya kadar aralıklı devam eden hamlelerle politika faizini yüzde 5,25'e kadar çıkarmıştı.

Mortgage krizi olarak adlandırılan ve 2007 yılının ikinci yarısında başlayarak 2009'a kadar devam eden finansal kriz sürecinde, Fed hızlı bir faiz indirim sürecine girdi. Bu süreçte, 2007 yılında üç kez ve 2008 yılında yedi kez düşürülen faiz oranları, böylece yüzde 0-0,25 aralığına geriledi.