Anadolu işadamları “iyimser”

Güngör Uras

İşimize bakalım. İşimiz: Ekonomi. Seçim, Paris’teki terör olayları, G20 toplantıları derken ekonomiyi unuttuk. TBMM’de milletvekillerinin yemin törenleri, hükümet kurma aşaması. Ardından yeni hükümet programı ve de yeni bakanların koltuklarına ısınma dönemi... Daha uzun süre ekonomiye gereken ilgi gösterilemeyecek.

Öncü göstergeler, sanayide üretimdeki yavaşlamayı, istihdamdaki daralmayı sergiliyor.

Bu arada acaba “Anadolu”da neler oluyor? Anadolu’daki işadamları ne diyorlar? Günü nasıl değerlendiriyorlar, gelecekten beklentileri nedir?

Osman Arolat, Anadolu’yu şehir şehir dolaşan, her şehirdeki işadamlarını tanıyan bir ekonomi gazetecisi.

1 Kasım seçimleri sonu, Anadolu’nun önde gelen ticaret ve sanayi odalarının başkanlarıyla konuştu. Onların “durum değerlemelerini” öğrendi.

Osman Arolat’ın derlediği bilgilerden, Anadolu’nun “durum değerlemesi”ni özetleyeceğim.

Anadolu ne diyor?

-Erzurum Sanayi Odası Başkanı Lütfi Yücelik:

Dolar fiyatındaki hızlı değişim bizi olumsuz etkiliyor. Huzur ve güvenlik olmadan hiçbir şey olmaz. Faizlerin düşürülmesini ve Doğu Anadolu için bir  teşvik sistemini bekliyoruz.

-Konya Ticaret Odası Başkanı Memiş Kütükçü:

Yeni dönemin yeni bir anayasayla başlamasını bekliyoruz. Başbakan’ın açıkladığı 25 maddelik dönüşüm programı hayata geçirilmelidir. İş Kanunu düzeltilmelidir.

-Denizli Ticaret Odası Başkanı Müjdat Keçeci:

Dört önceliğimiz var. (1) Yatırımların harekete geçirilmesi için yeni teşviklere ihtiyaç var. (2) İhracat için katma değeri yüksek, markalı ürünlere
Yönelmemiz gerekiyor. (3) Her şeyin başı eğitim. Gençleri yetiştiremiyoruz. (4) Dünyada ilgi ve yatırım çeken bir ülke olabilmemiz için hukuk reformunu yapmamız gerekiyor.

-Adana Sanayi Odası Başkanı Zeki Kıvanç:

Enerji yatırımlarına öncelik verilmeli. Açık sulamadan kapalı sulamaya geçilmeli. Asgari ücret, iş mahkemeleri, kıdem tazminatı konularında düzenlemelere ihtiyaç var. Teşvikler ilçe bazında verilmeli.

-Eskişehir Sanayi Odası Başkanı Savaş Özaydemir:

Sanayi reformlarla desteklenmeli. İleri teknolojiye dayalı yatırımların yoğunlaşacağı 10 kadar ileri kent belirlenmeli ve bunlara özel teşvikler verilmeli. Hukukun üstünlüğünü sağlayacak anayasa hazırlanmalı. Komşularla ticareti engelleyen siyasi sorunlar çözülmeli.

-Çanakkale Sanayi Odası Başkanı Bülent Engin:

2015 yılında yaşanan sıkıntılardan kaybımız oldu. Tek partili yönetimde kısa sürede yeni fırsatlar ve imkânlarla üretim artacak.

Yük özel sektörde

-Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası başkanı Mustafa Suat Hacısalihoğlu:

2002 yılından sonra kamu kesimi harcamaları kıstı. Borçlarını azalttı. Buna karşılık özel sektör harcamaları artırdı. Borcu büyüttü. Yatırım yaptı Ama özel sektör artık borçlanma kapasitesini aşmış durumda. Bölgesel yatırımların gelişmesi için alt yapı yatırımlarına ihtiyaç var. Özel sektör üzerindeki vergi yükü azaltılmalıdır.

-Gaziantep Sanayi Odası Başkanı Adil Sani Konukoğlu:

Reform programı ve ekonomi yönetiminde görev alacakların isimleri önem taşıyor. Büyüme hedefi yüzde 3’lerden yüzde 7-8’lere yükseltilmelidir. Her alanda reform hareketine ihtiyacımız var.

-Bursa ve Sanayi Odası Başkanı İbrahim Burkay:

Yeni kalkınma hamlesi için reform ve teşvik paketi hemen uygulamaya konulmalıdır. Kurlar istikrar kazanmalı, asgari ücret artırılırken işverene yük getirilmemelidir. Ödeme tıkanıklığını aşmak içim Merkez Bankası likiditeyi artırmalıdır. Asgari ücret işverenle görüşülerek artırılmalıdır. Yüksek teknoloji ve yüksek katma değer arayışında olan yatırım ve üretim belli bölgelerde toplanmalı ve bu bölgelere ayrıcalıklı teşvikler verilmelidir.

Anadolu iş çevrelerinin beklentileri bunlar. Bu beklentiler cevaplandığında üretimde yapısal değişim sağlanır mı? Yoksa kurulu düzen, rahatlayarak devam eder mi? Üzerinde durulması gereken budur.