AVM trafiğimiz nüfusun 25 katı

Güngör Uras

Perakende ekonominin kan damarıdır... Bu damarlarda kanın akışını şimdilerde geleneksel perakendecilerin yanında organize perakendeciler yönlendiriyor.

- Türkiye’de 2015 yılı sonunda perakende satışların büyüklüğü 660 milyar TL.

- Toplam perakendenin yüzde 60’ını (410 milyar TL’lik bölümünü) gıda perakendesi oluşturuyor. Gıda perakendeciliğinde geleneksel perakendecilerin (bakkalların, pazarcıların, büfelerin) payı yüzde 60 oranında. Geleneksel kesimde 166 bin bakkal, 56 bin pazarcı perakende satış yapıyor.

- Toplam perakende iş hacminin yüzde 40’ı (250 milyar TL’lik kısmı) gıda dışı perakende kesiminin iş hacminden oluşuyor.

- Gıda dışı perakendenin yüzde 21’i (130 milyar dolarlık kısmı) geleneksel perakendecilerce,

- Yüzde 19’u (120 milyar TL’lik bölümü) organize perakendeciler tarafından gerçekleştiriliyor.

Organize perakendecilikte ise alışveriş merkezlerinin (AVM) içlerinde veya dışında 350 bin satış noktası var.
Görüldüğü gibi perakende sektörü, ekonomide ağırlığı olan büyük bir sektör. Bu sektörün büyümesi, sağlıklı olması halkın tüketiminin artmasına bağlı. Halkın harcama gücü olacak, halk harcayacak ki, sektör de büyüsün.

SABİT FİYATLA ARTIŞ YOK

TÜİK’in Ocak 2016 perakende sektör hacim ve ciro endeksine göre, 
Ocak 2014’ten Ocak 2015’e cari fiyatlarla perakende hacim ve cirosu yüzde 8.4 büyüdü. Aralıktan ocak ayına büyüme yüzde 1.2 oranında.
- Sabit fiyatlarla (enflasyondan arındırılmış fiyatlarla) yıllık artış binde 2, aralıktan ocak ayına artış yok. Yüzde 1.6 gerileme var.
- Perakende satış hacmi ve cirosu toplam olarak artmıyor ama aynı hacim ve ciro içinde değişim var. Gıda harcamalarını yapmak  ve artırmak için tüketici diğer harcamalarını kısıyor.
Ekonomideki yavaşlamanın yanında terörün tırmanması perakende sektörünü olumsuz etkiliyor. Doğrudan terörden etkilenen bölgelerde perakende satış sisteminin işlemesi yavaşlıyor. Terör bölgeleri dışında ise terör korkusu ve tüketici güveninin gerilemesi perakende sektöründe satışları olumsuz etkiliyor.

360 AVM VAR

En fazla merak edilen, marttan sonra AVM’lerde ziyaretçi sayısında ve satışlarda ne gibi değişimlerin olduğu. AVM’ler ülke genelinde, gıda dışı perakende sektöründe giderek büyüyen pay alan organize sistem durumunda.

- Ülke genelinde 360 AVM var. Sadece İstanbul’da 103, İzmir’de 22, Ankara’da 37 AVM faaliyet gösteriyor.
- AVM’lerdeki perakendecilerin 2015 ciroları 95 milyar TL. Ülke genelinde 120 milyar TL olan toplam gıda dışı organize cironun yüzde 75’i AVM’lere kaymış durumda.
AVM’lerde martta işlerin nasıl gittiğine, ziyaretçi sayılarına ait rakamlara erişilemiyor. Ocak ayı bilgilerine göre,
- AVM’lerde ciro, 2016 yılında bir yıl öncenin aynı ayına göre, cari fiyatla yüzde 12.8 arttı. Bu artış TÜİK’in Türkiye geneli için belirlediği cari fiyatla yüzde 8.4 oranının üzerinde.
- AVM’lerde satışların, AVM dışı perakende satışlardan daha canlı geçtiği anlaşılıyor.
- Ocak 2015’e göre Ocak 2016’da AVM’lerdeki satış artışları, cari fiyatla, çanta ve ayakkabıda yüzde 19, giyimde yüzde 13, teknoloji marketlerde yüzde 16 oranında.
- Ocak ayı indirimli satışların başlandığı, okulların yarı yıl tatillerinin başladığı bir ay olarak AVM’lere ilginin artması beklenen bir ay. Bu ocak ayında AVM’lerde ziyaretçi sayısının geçen yılın ocak ayı ile aynı kaldığı belirtiliyor.
- AVM’lere bir yılda 2 milyar (toplam nüfusumuzun 25 katı) kadın, erkek ve çocuk girip çıkıyor, alışveriş yapıyor. Geziyor, eğleniyor. Perakende alışveriş ve AVM’ler yaşamımızın bir parçası oldu.