G20’nin ışığında nasıl bir büyüme?

Güngör Uras

Dün Çin’de başlayan G20 toplantısına katılan Sayın Cumhur-başkanı’nın yabancı devlet adamlarıyla yaptığı ikili görüşmeler öne çıkınca, toplantıda nelerin konuşulduğu, nelerin olup bittiği dikkatlerden kaçtı.

Çin’de gündeme gelen konuların ve tartışmaların neler olduğunu bilmezsek, nasıl bir dünyada yaşadığımızdan, küresel ekonominin durumundan haberimiz olmaz.

HEDEF: CANLANMA

Hedef, “küresel ekonomide canlanmanın başlatılması...” Farklı başlıklarda toplanan sorunların çözüm reçetesi ise: inovatif (yenilikçi), canlı, bağlantılı ve kapsayıcı büyüme olarak belirlenmiş. Küresel finans krizinin üzerinden 8 yıl geçmesine rağmen, dünya ekonomisi hâlâ toparlayamadı.

ABD’de büyüme yeterince canlı değil. AB ülkelerinde talep zayıf, işsizlik ve borçluluk yüksek. Kriz sonrasında küresel ekonomiye umut olan yükselen piyasalarda da durum iyi görünmüyor. Emtia fiyatlarında son yıllarda görülen sert düşüşler Rusya, Brezilya ve Suudi Arabistan gibi ülkelerin ekonomilerini zora soktu. Para politikalarıyla talep ayarlamaları artık işe yaramıyor.

Bu koşullar altında, küresel ekonomide toparlanma yavaşladı. Güç hale geldi. Küresel ekonomi finans odaklı olarak son 20 yılda parlak bir dönem geçirdi. Bugün ise yapısal düzeltme içindeler.

Eskisi gibi, para ve maliye politikalarında gevşemeye gitmek, bu yolla talep ayarlaması işe yaramıyor. Dünya ekonomisi çıkmazdan kurtulamıyor. Çünkü, sorun yapısal.

SORUN: YAPISAL+DÖNEMSEL

Yapısal sorunlara ek olarak dönemsel sorunlar da var. Mülteci sorunu, terör saldırıları gibi sorunlar ekonomik talebin canlanmasını önlüyor. Çin’deki toplantı ile ilgili bu haberleri ve değerlemeleri ajansların haber bültenlerinden aktarıyorum.

Toplantının ev sahibi Çinlilere göre, “İnovasyon (yenilikçilik), teknik gelişme darboğazından çıkmak için çözüm yolu. Çünkü, teknik inovasyon, ekonomik kalkınmanın başta gelen itici gücü haline geldi. Akıllı teknolojiler tek başlarına  ekonomide benzeri bir çığır açamadı. Talep, yatırım ve büyüme alt düzeyde kaldı.

Büyüme eskisi gibi yalnızca yatırıma ya da dönemsel parasal ve mali genişlemelere dayalı olarak gerçekleştirilemeyecek. Çıkmazdan çıkışı, inovasyon sağlayacak.

G20 toplantısı ile ilgili bu haberler, dünyanın gündeminin ne olduğunu özetliyor. Biz de bu dünyada yaşıyoruz. Dünya ekonomisinin sorunları, bu sorunların nasıl çözüleceği bizi de ilgilendiriyor.