Gürültüyü 280 TLkopardı!

Güngör Uras

› Asgari ücret 1 Ocak’ta yaklaşık 1100 TL’ye çıkacaktı. Ak Parti’nin vaadi ile şimdi 1300 TL oluyor. 1100 TL olsa idi, vergi ve sigorta dahil, işverene 150 TL ek yük gelecekti. İşveren itiraz etmeyecekti

›› 1300 TL olunca, yük 437 TL’ye çıkıyor. Bu durumda yeni asgari ücretin işverene gerçek yükü 280 TL. Şimdi Apple-tab-span" style="white-space:pre"> tartışılan bu 280 TL’nin ne kadarının ‘Devlet Baba’ya yükleneceği
İşverenin işçiye 1300 TL ödeyebilmesi için, devlete 633 TL ödemesi gerekiyor.

Çünkü 1300 TL asgari ücret, net ücret... İşveren ücret öderken, işçinin SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) ödemelerini, İşsizlik Sigortası ödemelerini ve vergi ödemelerini de üstleniyor.

Açık anlatımıyla, işverenin sorumluluğu her ay işçiye 1300 TL asgari ücret ödemekle bitmiyor. ‘Devlet Baba’ işverenden işçi çalıştırdığı için vergi alıyor, SGK primi alıyor, İşsizlik Sigortası’na katkı alıyor.

Bir başka anlatım ile, (1) İşveren, kendi hesabına işçinin SGK ödemelerine ve işsizlik sigortası primine katkı yapmak zorunda ama (2) Buna ek olarak işçinin ödeyeceği vergiyi, SGK primi ile İşsizlik Sigortası katkısını da işveren ödüyor.

Yükü kim omuzlar?

Ancak bir konuya açıklık getirmekte yarar var: Partiler söz vermese idi de asgari ücret 1 Ocak’tan itibaren yükseltilecekti. 1000 TL’den büyük olasılıkla 1100 TL’ye çıkarılacaktı. AKP’nin vaadi ile şimdi 1100 TL yerine 1300 TL oluyor.

Eğer asgari ücret 1100 TL olsa idi, bu artış nedeniyle işverene (ücret artışı + SGK ödemeleri + işsizlik primi + vergi) 150 TL ek yük gelecekti. Bu yükü de işveren (itiraz etmeden) kabul edecekti.

Asgari ücret 1100 TL olacak yerde 1300 TL olunca, işverenin yükü 437 TL oldu...

Demek ki, gerçek yük 437 TL değildir. Bu rakamdan, 1 Ocak’ta en az 1100 TL’ye yükselmesi gereken asgari ücretin getireceği yükün düşülmesi beklenir.

Bu hesap ile asgari ücretin yıl başında 1100 TL olacak yerde 1300 TL olmasının işverene gerçek yükü 280 TL dolayında.

Şimdi tartışılan ise bu 280 TL yükün ne kadarının ‘Devlet Baba’nın sırtına bineceği. Kalem kalem, artışın getirdiği ekstra yüklere bir bakalım...

İşte tartışma çıkaran kalemler

1- SGK’ya fazladan 109 TL

Sigortalı işçi demek, SGK’ya (Sosyal Güvenlik Kurumu) kayıtlı, her ay SGK ödemesi yapılan işçi demek. Ücrete göre SGK ödentisi farklıdır. Bunun tamamını (bir bölümünü işçi adına, bir bölümünü de kendi adına) işveren öder.

1000 TL asgari     ücrette SGK ödemeleri 375 TL iken 1300 TL asgari ücrette 485 TL oluyor. Asgari ücret artınca, işverene bu ödemeler nedeniyle 109 TL ek yük geliyor.

2- İşsizlik için ek 11 TL

Her ay asgari ücret ödenirken işveren hem işçi adına, hem de kendi adına İşsizlik Sigortası’na bir katkı yapıyor. İşsizlik Sigortası primi ödüyor.

1000 TL asgari ücrette işçi ve işveren katkı payı 38 TL idi. Asgari ücret 1300 TL olunca katkı rakamı 49 TL oluyor. İşverene 11 TL ek yük geliyor.

3- 16 TL ekstra vergi

İşçi, aldığı ücretin vergisini ödemek zorunda. Ne var ki, bu vergiyi Devlet Baba kaynakta kesiyor, tahsil ediyor. İşçi adına bu vergiyi işveren ödüyor.

Asgari ücret üzerinde sadece Gelir Vergisi yükü yok. Damga Vergisi de alınıyor. İki verginin toplamı 1000 TL asgari ücrette 81 TL idi. Asgari ücret 1300 TL olunca vergi yükü 98 TL oluyor. İşveren 16 TL daha fazla vergi ödüyor.

4- 437 TL fazla ödeyecek

3 oradan, 5 buradan, işverenin yükü 437 TL artıyor.

Görülüyor ki, işverenin yükü 1000 TL yerine 1300 TL ödemekle, yani 300 TL daha fazla ödemekle bitmiyor.

İşveren işçiye 1300 TL ödemek için:

- SGK ödemesi olarak 485 TL,

- İşsizlik Sigortası ödemesi olarak 49 TL,

- Vergi olarak 98 TL olmak üzere,

Üç kalemde toplam olarak 633 TL daha ödemek durumunda...

İşte bu 633 TL ek ödeme 1300 TL net asgari ücrete eklenince, işverenin cebinden çıkan para 1933 TL’ye ulaşıyor.

1000 TL olan asgari ücretin maliyeti ile 1300 TL olan asgari ücretin maliyeti arasında 437 TL fark var.

Asgari ücret 1300 TL olunca işveren işçi başına 437 TL daha fazla ödeyecek.