Hikâye dinlemek artık bıktırdı...

Güngör Uras

Merkez Bankası Başkanı’nın “bayram müjdesi”ne göre, bu yılın enflasyonu yüzde 6.7 ile yüzde 8.5 arasında olacak. Enflasyon ortalarda bir yerde durur ise, yüzde 7.6 oranında bir enflasyon ile yılı tamamlayacağız.

Enflasyonu yuzde 5’e indirme hayali (ve vaadi) gene kaldı “bir başka bahara!”
Her ne kadar Merkez Bankası’nın ana hedefi enflasyonu aşağıya çekmek ise de, Banka bu işi bir türlü beceremeyince “faiz idirip, bindirmek ile günlerini geçirir oldu.” Başkan, faiz indirip bindirmekten vakit bulduğunda da enflasyonun neden aşağıya indirilemediği konusunda hikayeler anlatıyor. Başkan dünkü basın toplantısında da 2014 yılı üçüncü Enflasyon Raporu’nu (Enflasyonun neden aşağıya çekilemediğinin hikaye edildiği metni) okudu.

Bahane çok, netice yok
İşte yılın üçüncü hikayesinden başlıklar:
-  2014’te de gıda fiyatları artıp duruyor. Banka yıl içinde fiyatların yüzde 9’da durmasını bekliyor. Haziran ayı yıllık gıda enflasyonu yüzde 12.4 oldu. Banka hesabını yaparken gıdada bu kadar artış beklemiyordu ama ileride düşer inşallah.
-  Geçen yıl krediler fazla artınca, halkımız bolca harcamaya alışmıştı. Ama artık para politikasındaki sıkı duruş var. Kredi artışı 2014 sonlarında yüzde 15 seviyesine düşecek. O zaman büyüme yavaşlayacağından enflasyon da inecek.
-  2014 yılı ortalama petrolün varil fiyatı, 106 dolardan 108 dolara yükselecek ama diğer ithal malları fiyatlarında ucuzlama görülüyor. Bu tabloda enflasyonu aşağıya çekmek mümkün olabilecek.
-  Merkez Bankası vazifesini yapıyor ama Maliye’nin de sorumluğu var. Maliye bütçe gelir giderini iyi kontrol etmeli ki enflasyon aşağıya insin.
-  Enflasyonun aşağıya inmesi için içeride halkımızın talebinin canlanmaması, buna karşı ihracat artışının devam etmesi gerekiyor. Ne var ki şu çevremizdeki kargaşalar ihracat artışı konusunda büyük risk yaratıyor.
-  Yılın ikinci yarısında, ihracata dayalı olarak ekonomik toparlanma devam edecek. Ancak ekonomi toparlanırken iç talebin canlanması sıkı para politikası ve kredi sınırlaması ile önlenerek, iç talebin enflasyonu artırması özet ile, “Yağmur yağmasa, rüzgar esmese” (kuraklık nedeniyle gıda fiyatları yükselmese  çevre ülkelerdeki karşıklıklar Türkiye’yi etkilemese) Merkez Bankası enflasyonu aşağıya çekecekti ama... Talih bu. Kör talih... Enflasyonun aşağıya çekilmesini önlüyor.

Güven kalmadı
Gelelim durum değerlendirmesine:
-  Haziran ayı enflasyonu yüzde 9.16 idi. (Yılsonu ortalama bekleyiş yüzde 7.6 ama yüzde 8.5’a kadar yolu var.)
-  Haziran ayında gıda ve alkolsüz içkilerde fiyat artışı yüzde 12.4 oranında idi (Merkez Bankası’nın enflasyon hedefi hesabına göre gıda fiyatları artışı yüzde 9 oranını aşmayacak.)
Enflasyon bugün için de yarın için de önemlidir. Bugün için önemlidir. İnsanların harcamaları kontrolları dışında artıyor. Yarın için önemlidir. İnsanlar gelecek hakkında fiyat belirlerken, kontrat yaparken gelecekdeki fiyatın ne olacağını bilmek ister.
Enflasyon Merkez Bankası tarafından belirlenen hedefleri aşınca, dar ve sabit gelirlilerin, maaş ve ücret ile yaşayanların satın alma gücü geriler. Yaşam seviyeleri düşer. Enflasyon bankaların mevduata verdikleri (vergilendirilmiş) faizin üzerine çıkınca, insanların tasarrufları erir.
İnşallah bir gün Merkez Bankası Başkanı enflasyonu neden düşüremediklerinin hikayesini uzun uzun anlatacak yerde, “Enflasyon canavarını nihayet boğazladık” müjdesini verir de, biz de “aferin” çekeriz.