‘İflas erteleme’ kararları patladı

Güngör Uras

İflas erteleme kararları sayısı hızla artıyor. Ekonomideki yavaşlama sonucu zor duruma düşen şirketler mahkemelere başvurarak iflas erteleme kararı alıyorlar.

Tahvil çıkarıp halka satan şirketler bile iflas ertelemeyle ödemeleri yapmamaya başladı.

- Bir: Gerçek anlamda ekonomideki yavaşlamadan etkilenerek güç duruma düşen ve iflas erteleme kararı için mahkemelere giden şirketler var.

- İki: Kötü niyetli girişimciler “iflas erteleme kararı”nın getirdiği imkânlardan yararlanmak için, mahkemelerden karar çıkarma arayışına girdiler. Alacaklıları en fazla üzen de bu kötü niyetli girişimciler.

- Üç: Uygulamadaki boşluklar iflas erteleme kararlarının kolaylıkla alınmasına yol açıyor. Hukuk Genel Kurulu kararlarına göre şirketin ticaret siciline kayıtlı adresi karine olarak şirketin muamele merkezidir, iflasın ertelenmesinde tedbir kararını kolay veren adliyelerin mevcut olduğu, kötü niyetli borçluların ve kanuni temsilcilerinin, şirket adresini bir günde değiştirerek adres değişikliğinden bir gün sonra da iflasın ertelenmesi davası açtıkları, birkaç gün içerisinde ise tedbir kararı alabildikleri söyleniyor.

KÖTÜ UYGULAMA ÖNE ÇIKTI

Son aylarda mahkemelerden devamlı “iflas erteleme” kararı çıkıyor. Hangi kararın gerçek, hangisinin borçtan kurtulma kararı olduğu belli değil.

Başta bankalar, daha sonra şirketlerden alacağı olanlar çaresiz. Çünkü iflas erteleme kararı aldıran şirketlerin tüm alacaklıları, karar kalkana kadar, tek kuruş alamıyorlar.

Prof. Dr. Ünalp Tekinalp Hoca’ya sorarak öğrenmeye çalıştım.

- İflas kararı, borçlarını ödeyemeyecek duruma düşenin talebi veya alacaklıların talebi üzerine ticaret mahkemesi tarafından veriliyor. Müflisin haczedilebilen bütün mal ve haklarından bir “iflas masası” kuruluyor. İflas masasına kaydolan bütün mallar iflas idaresince tasfiye ediliyor ve alacaklıların alacakları ödeniyor.

İflasın ertelenmesi talebi, “iflasın ilan edilmesi” öncesi başvurabilecek bir hukuk yolu. İflas durumuna gelen şirketin yetkili organları veya alacaklıların başvurusuyla şirketin mali durumunun düzeltilmesinin mümkün görülmesi halinde mahkeme iflas erteleme kararı verebiliyor.

- İflas erteleme sonucunda borçlu firma (iflastan kurtularak) normal faaliyetlerine devam ediyor.

ALACAKLI 4 YIL BEKLİYOR

Alacaklılar, erteleme süresi içinde (kamu alacağı ve SSK primleri dahil) hiçbir yasal takip yapamıyorlar.

- Erteleme kararından önce başlayan takipler duruyor.

- Zaman aşımı süreleri donuyor.

Mahkeme iflas erteleme süresini belli süre sonra sona erdirebileceği gibi, 4 yıla kadar da uzatabiliyor.

- Sermaye şirketleri (anonim ve limitet şirketler, kooperatifler) iflas erteleme talebinden yararlanabiliyorlar.

- Gerçek kişi tacirler ve şahıs şirketleri (kolektif ve komandit şirketler) iflas erteleme talep edemiyorlar.

İflas erteleme uygulaması, iyi niyetli borçluları kötü niyetli alacaklılardan koruma amacını güden, “yararlı” bir uygulama. Ancak kötü niyetli için çare tükenmez. Bugünlerde ekonomik sıkıntıları fırsata çevirmek arayışındaki kötü niyetli borçlular iflas ertelemenin yaygın ve yanlış kullanımına kapı açtılar. İyi niyetli borçlu ile kötü niyetli borçlu birbirine karıştı.