T-BANK ( http://www.tbank.com.tr ) Tarafından Hazırlanan Haftalık
Bülten:
"Küresel piyasalarda Fed toplantısı izlenirken, içerideki siyasi
gelişmeler önemli...
. Küresel piyasalarda bu hafta Brexit sonrası Avrupa Merkez
Bankası’nın (ECB) para politikası toplantısı en önemli gündem
maddesiydi. ECB faiz ve parasal genişleme konusunda yeni bir karar
almadı ancak verilerin izleneceğini ve gerekirse bundan sonraki
toplantılarında yeni kararların alınabileceğini söyledi. ABD’de
açıklanan veriler oldukça olumluydu ancak Brexit sonrası ABD’nin bu
yıl içinde faiz artırımına gitme beklentisi hala oldukça düşük.
Gelecek haftaki Fed para politikası toplantısından yeni bir karar
beklenmemekle birlikte yapılacak açıklamalar önem taşımakta. Bu arada
Japonya’dan gelen açıklamalar Japon Merkez Bankası’nın gelecek haftaki
toplantı öncesinde büyük bir ekonomik teşvik paketi açıklanacağı
yönündeki bekleyişleri biraz azalttı. Gelişmekte olan ülke
piyasalarına yönelik risk iştahı Türkiye’deki darbe girişimi nedeniyle
hafta başında biraz azalsa da, büyük merkez bankalarından ek parasal
genişleme beklentilerinin devam etmesi ve Fed’in de kısa vadede faiz
artırmayacağı algısı bu piyasalara destek olmaya devam etmekte. Bu
arada IMF küresel ekonomik büyüme beklentilerini aşağı yönlü revize
etti ve Brexit sonrası dünya büyümesi için daha olumsuz bir tablo
çizdi. Öte yandan, bu hafta sonu G20 ülkeleri maliye bakanları Çin’de
toplanıyor ve Brexit sonrası oradan gelecek açıklamalar da piyasalar
açısıdan önem taşımakta.
. ABD Doları, euroya karşı değer kazanırken, yene karşı fazla
değişmedi. Euro/dolar paritesi 1.1015 dolar/yen ise 106.15 civarında
seyrediyor.
. Arz fazlasının devam etmesi nedeniyle petrol fiyatları hafif
geriledi. Vadeli Brent ham petrolünün varili 46.20 dolar, ABD hafif
ham petrolünün varili 44.70 dolar civarında.
. Altın fiyatları dolardaki güçlenme ile birlikte gerileme
eğilimini sürdürdü. Altının onsu 1323 dolar civarında seyrediyor.
. Türkiye piyasaları bu hafta darbe girişiminden sert bir biçimde
etkilendi. Dolar/TL paritesi 3.09 ile tarihi zirvesini görürken, on
yıllık faizler %10’u geçti. İki yıllık faizler de %9.60’a geldi.
S&P’nin Türkiye’nin kredi notunu düşürmesi, TCMB’nin faiz indirimi,
Moody’s ve Fitch’den gelen açıklamalar ve OHAL ilanı, devlet
kadrolarındaki büyük çaplı işten çıkarmaların yarattığı tedirginlik
piyasalardaki olumsuz havanın sürmesine neden oldu. Buna karşılık
başta Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek olmak üzere ekonomi
yetkililerinin açıklamaları piyasaları biraz sakinleştirdi. Bugün
itibariyle piyasalarda biraz sakinleşme var. Ancak Moody’s ve Fitch’in
de önümüzdeki dönemde Türkiye’nin yatırım yapılabilir notunu
düşürmesine ilişkin kaygılar piyasaları etkilemeye devam ediyor.
. Önümüzdeki hafta küresel piyasalarda Fed’in 26-27 Temmuz’da
yapılacak FOMC (Federal Açık Piyasa Komitesi) toplantısı izlenecek.
Buradan faizler konusunda yeni bir karar beklenmemekle birlikte Brexit
sonrası Fed’in bakış açısı piyasalar açısından önemli olacak. Ayrıca
Japon Merkez Bankası’nın (BOJ) faiz toplantısı var ve buradan ek
parasal genişlemeye yönelik bazı kararlar gelebilir. Bu arada ABD ve
Euro Bölgesi’nin ikinci çeyrek büyüme oranları açıklanacak. Çin’de ise
hafta sonunda G20 maliye bakanları toplanıyor. Yurtiçinde ise Temmuz
ayı imalat sanayi kapasite kullanım oranları ve Haziran ayı dış
ticaret gelişmeleri açıklanacak. Kur ve faizlerdeki oynaklığın
sürmesini beklemekteyiz. Siyasi alanda sakinleşme ve normale dönüşün
başlaması ile kur ve faizlerde kademeli olarak gerileme
kaydedilebilir. Ancak yine de dolar/TL paritesinin haftaya 3.00
eşiğinin üzerinde kalacağını tahmin ediyoruz. İki yıllık faizlerde de
%9.20-%9.60 arasındaki dalgalanma devam edebilir. On yıllık faizlerde
ise %10’un üzerindeki seyir kısa vadede sürebilir.

TÜRKİYE’DE BU HAFTA

Son ekonomik gelişmeler...

. Hazine verilerine göre merkezi yönetim brüt borç stoku Haziran
sonu itibarıyla 700 milyar TL oldu. Hazine Müsteşarlığı'ndan yapılan
yazılı açıklamaya göre borç stokunun 453.3 milyar TL tutarındaki kısmı
Türk Lirası cinsi, 246.7 milyar TL tutarındaki kısmı döviz cinsi
borçlardan oluştu.
. Tüketici güven endeksi Temmuz ayında yüzde 3.5 azalışla 67.03
değerine geriledi. Merkez Bankası ve TÜİK işbirliği ile hazırlanan
endeks, seçimlerin ardından politik belirsizliğin azalmasıyla geçen
sene Kasım'da bir önceki aya göre yüzde 22.9 artışla Nisan 2014'ten bu
yana en yüksek olan 77.15 değerini almış, sonrasında ise düşüş
eğilimine girmişti. Endeks Haziran ayında ise 69.43 değerini almıştı.

Darbe girişiminden sonra OHAL ilan edildi...

MGK ve Bakanlar Kurulu toplantısının ardından basın toplantısı
düzenleyerek üç ay süreyle olağanüstü hal ilan edildiğini açıklayan
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı'nda düzenlediği basın
toplantısında darbe girişiminde bulunanların açtığı ateş sonucu 246
kişi hayatını kaybettiğini, 1,536 kişi yaralandığını söyledi. Erdoğan,
MGK değerlendirmesi sonucunda darbe girişiminde bulunanların bertaraf
edilmesi için olağanüstü hal (OHAL) ilan edilmesini tavsiye karar etme
kararı aldıklarını ve hükümetin üç ay süreyle OHAL ilan ettiğini
söyledi. Erdoğan, OHAL'in amacının ülkemizde demokrasiye hukuk
devletine yönelik tehdidi ortadan kaldırmak için gerekli adımları en
hızlı şekilde atmak olduğunu ve bu adımın kesinlikle hukuk ve
özgürlüklere karşı olmadığını belirtti. Cumhurbaşkanı, ekonominin yurt
içi ve dışındaki unsurlarının OHAL'den en küçük çekinceleri olmaması
gerektiğini ifade etti. Erdoğan, bu süreçte Türkiye’nin başta
tasarrufların artırılmasındaki teşvikler olmak üzere reformlarını
kesintisiz sürdüreceğini bildirdi.
Öte yandan, Başbakan Binali Yıldırım alınan üç aylık olağanüstü
hal kararının vatandaşların gündelik hayatlarını olumsuz etkileyecek
bir karar olmadığını belirterek, bu süreçte hayatın olağan akışını
negatif yönde aksatacak hiçbir uygulamaya gidilmeyeceğini söyledi.
Ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek de, OHAL
kararından vatandaş ve işletmelerin etkilenmeyeceğini, Türkiye'nin bu
durumdan daha iyi işleyen bir piyasa ekonomisi ve gelişmiş yatırım
iklimi ile çıkacağını söyledi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da
OHAL'in amacının demokrasiye, hukuk devletine, vatandaşların hak ve
özgürlüklerine yönelik tehdidi ortadan kaldırmak olduğunu belirtti.
Bu arada Türkiye'de üç ay süreyle olağanüstü hal ilan edilmesiyle
ilgili hükümet tezkeresi TBMM'de kabul edildi. Bakanlar Kurulu kararı
ile Perşembe günü saat 01.00'den itibaren 90 gün süreyle OHAL ilan
edilmesi kararlaştırıldı. Karar Resmi Gazete'de yayımlandığında
yürürlüğe girmiş oldu. OHAL çerçevesinde kanun hükmünde kararnameler
ile yasa yapım süreci hızlandırılırken, vatandaşların bazı hakları
kısıtlanabilecek.
Merkez Bankası darbe girişiminden sonra önlemler aldı...
Merkez Bankası başarısız darbe girişiminin ardından Pazar günü
yaptığı yazılı açıklama ile finansal piyasaların etkin işleyişinin
sürdürülmesi amacıyla şu tedbirlerin alındığını açıkladı:
*Merkez Bankası tarafından bankalara gerekli likidite limitsiz
olarak sağlanacak
*Bankalara sağlanan gün içi likidite imkânının komisyon oranı
sıfır olarak uygulanacak
*Türk Lirası likidite sağlamak amacıyla, ihtiyaç duyulması
halinde, bankalar tarafından limitsiz tutarda teminat döviz deposu
getirilebilmesine imkân tanınacak
*Bankaların döviz deposu almak üzere de kullanabilecekleri
yaklaşık 50 milyar dolar seviyesindeki mevcut limitleri gerektiğinde
artırılabilecek ve kullanım şartlarında (teminat ve maliyet)
iyileştirmeye gidilebilecek
*Merkez Bankası nezdindeki tüm piyasalar ve sistemler (Elektronik
Fon Transfer ve Elektronik Menkul Kıymet Transfer) işlemler
tamamlanıncaya kadar açık tutulacak
*Piyasa derinliği ve fiyat oluşumları yakından takip edilecek
*Gerekli görülmesi halinde, finansal istikrarı korumaya yönelik
ihtiyaç duyulacak tüm önlemler alınacak
Aralarında Başbakan Yardımcıları Mehmet Şimşek ve Nurettin
Canikli'nin de yer aldığı ekonomi yetkilileri Cuma gecesi gerçekleşen
darbe girişiminin ardından yaptıkları açıklamalarda görevlerinin
başında olduklarını, kaygıyla gerek olmadığını bankaların ve BİST'in
normal çalışma düzenine devam edeceğini açıkladılar. Öte yandan Şimşek
Pazar günü 560 uluslararası yatırımcının katıldığı bir telekonferans
da düzenledi.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanı (BDDK) Mehmet Ali
Akben, darbe girişiminin ardından bankacılık sisteminin normal
çalıştığını, endişe edecek bir durumun olmadığını ve herhangi bir
likidite probleminin yaşanmadığını açıkladı. Akben, bankaların normal
faaliyetlerine aynı mesai saatlerinde devam edeceğini belirterek,
internet bankacılığı ile bütün EFT sisteminin çalıştığını da kaydetti.

Merkez Bankası faiz indirdi...

Merkez Bankası (TCMB), faiz koridorunun üst bandında
gerçekleştirdiği ve ölçülü olarak nitelendirdiği indirimlere geçen
Cuma günkü başarısız darbe girişimi ardından Temmuz ayı Para
Politikası Kurulu (PPK) toplantısında da 25 baz puanla devam etti.
TCMB açıklamasında para politikasındaki sıkı duruşun sürdürüleceği,
piyasalardaki gelişmeler yakından takip edilerek gerekmesi halinde
finansal istikrarı destekleyici likidite tedbirlerinin alınmaya devam
edileceği belirtildi. TCMB böylece politika faizini halen yüzde 7.5,
faiz koridorunun alt bandı olan gecelik borç alma faizini yüzde 7.25
seviyesinde tutarken, koridorun üst bandı olan gecelik borç verme
faizini ise yüzde 9.00'dan yüzde 8.75'e çekti. Böylece bu yıl üst üste
yapılan beş indirimle üst bantta yapılan indirimler toplam 200 baz
puana ulaşmış oldu.

S&P not düşürdü...

Kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor's darbe girişiminin
ardından siyasi kutuplaşmanın arttığı ve kurumsal denetim
mekanizmalarının zayıfladığı şeklinde kanaat belirterek Türkiye'nin
kredi notunu bir kademe düşürdü ve BB+'dan BB'ye indirdi. Kredi
notunun durağan olan görünümü ise negatife çevrildi. Kredi notu S&P
tarafından bundan önce de yatırım yapılabilir düzeyin altında
derecelendirilen Türkiye, Moody's ve Fitch'ten yatırım yapılabilir
nota sahip. S&P tarafından yayımlanan değerlendirmede darbe girişimi
sonrasında bir dönem belirsizliğin yüksek seyretmesinin beklendiği ve
bu nedenle dış finansman ihtiyacı olan ekonomiye sermaye girişinin
kısıtlanabileceği ifade edildi. Değerlendirmede not görünümünün
negatife çevrilmesine gerekçe olarak Türkiye'nin siyasi görünümünün
daha parçalı hale gelmesi gösterildi. Değerlendirmede Türkiye'nin dış
borçlarını çevirme kabiliyeti üzerindeki risklerin de arttığı
belirtildi.

Moody's Türkiye'yi not indirimi için gözden geçirmeye aldı...

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, başarısız
sonuçlanan darbe girişiminin ekonomik büyüme, politika üreten kurumlar
ve dış tamponlara yönelik orta vadeli etkilerini görmesi gerektiğini
belirterek Türkiye'nin yatırım yapılabilir olan kredi notunu düşüş
için incelemeye aldı. Moody's darbe girişiminin,
Türkiye'nin büyüme görünümünü önemli derecede etkileme
potansiyeline sahip olduğunu belirtti. Kurum, Türkiye'ye yönelik
ekonomik büyüme beklentilerini yüzde 3'e düşürdü.
Bu arada Moody's darbe girişiminin ardından Türkiye'nin kredi
notunu düşürmek üzere gözden geçirmeye aldıktan sonra 17 Türk
bankasının da notunu düşürmek için gözden geçirmeye alıyor. Bankaların
notlarının düşürülmek üzere gözden geçirilmesine sebep olarak siyasi
ve ekonomik durumdan dolayı ortaya çıkan risklerin değerlendirilme
ihtiyacını gösteren Moody's, bu risklerin hükümetin bankalara
istendiği zaman yardım edebilme kabiliyeti ve istekliliğindeki
potansiyel zayıflama ve bankaların finanslarını olumsuz etkileyecek
yerel operasyon ortamında daha çok kötüleşme olduğunu belirtti.
Moody's her ne kadar tüm finansal kurumların son olayların ekonomik ve
mali sonuçlarından etkileneceğini düşündüğünü belirtse de,
kurumlarının notlarını birer birer ele alacağını açıkladı.
Fitch’e göre bankaların riskleri arttı...
Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, darbe girişimi sonrası
olayların ülke notuna baskı olarak yansıyıp yansımayacağının hükümetin
darbe girişimine verdiği tepkilere bağlı olacağına bu tepkilerin
siyasi bölünmeleri ne derece artıracağı ve kurumların bağımsızlığının
ne derece zayıflayacağı ile bağlantılı olacağını belirtti. Fitch
tarafından Türk bankaları için yayımlanan açıklamada, bankacılık
sektörünün temel olarak sağlam olduğu, darbe girişimi ve artan siyasi
kutuplaşma nedeniyle bankaların risklerinin ise arttığı ifade edildi.

DÜNYA EKONOMİSİ

IMF küresel büyüme tahminini düşürdü...

Uluslararası Para Fonu (IMF) bu ve gelecek yıl için küresel büyüme
tahminini İngiltere'nin Avrupa Birliği'nden ayrılma kararının
yarattığı belirsizlik nedeniyle düşürdü. IMF geçen 15 ay içinde
küresel büyüme tahminini beşinci defa düşürmüş oldu. Yayımlanan
Küresel Ekonomik Görünüm raporunda bu yılın ve 2017'nin küresel büyüme
tahmini 0.1 puan indirilerek sırasıyla yüzde 3.1'e ve yüzde 3.4'e
indirildi.
Bu arada IMF G20 Maliye Bakanları ve Merkez Bankaları
Yöneticilerinin toplantısı için hazırladığı 'Global Beklentiler ve
Politika Zorlukları' adlı raporunda Türkiye'nin büyüme tahminini
indirdi. Kurum Türkiye için 2016 yılı büyüme beklentisini %3.8'de
korurken 2017 için beklentisini %3.4'ten %3.2'ye düşürdü. Raporda
İngiltere'nin AB'den ayrılma (Brexit) kararına vurgu yapan IMF,
ekonomik, siyasi ve kurumsal belirsizliklerdeki beklenen artışın makro
ekonomik sonuçlarını yansıttığını, bu anlamda 2016 ve 2017 yılları
için küresel büyüme görünümlerinin aşağı yönlü revize edildiğini
belirtti. Dünya ekonomisinde aşağı yönlü risklerin arttığına değinen
IMF, güçlü politikaların kritik önemde olduğunu belirtti. Brexit
öncesinde de küresel büyümenin cansız olduğunu, referandum sonrasında
finansal volatilitenin arttığını belirten IMF, bu gelişmelerin zayıf
görünüme katkıda bulunduğunu bildirdi. IMF, gelişmiş ekonomilerde
ılımlı toparlanmanın süreceğini öngörürken gelişen ekonomilerde büyüme
beklentilerinin tarihsel perspektifte daha cansız olacağını ifade etti.

G20 maliye bakanları Çin’de toplanıyor...

Çin'de bu hafta yapılacak G20 ülkeleri maliye bakanı ve merkez
bankası başkanlarının katılacağı toplantının gündemine Avrupa
Birliği'nden (AB) ayrılma kararı veren İngiltere'nin durumu hakim
olacak. Kanada Maliye Bakanlığı'nda bir yetkilinin basına verdiği
bilgiye göre diğer bir tartışma konusunu da uluslararası ticarete
kamunun desteği olacak. ABD'de bu yıl yapılacak başkanlık seçiminde
Cumhuriyetçi partinin adayı Donald Trump, Kuzey Amerika Ülkeleri
Serbest Ticaret Anlaşması gibi uluslararası ticaret anlaşmalarının
istihdam kayıplarına neden olduğunu ve seçilirse Kanada ve Meksika'yı
anlaşmayı tekrar müzakereye zorlayacağını söylemişti. Kanadalı
yetkili, Chengdu kentinde yapılacak toplantıda İngiltere'nin AB'den
ayrılma kararının ardından sterlinde görülen sert değer kaybının da
ele alınacağını ifade etti. Yetkili G20 grubunun ülkelerin döviz
kurlarıyla oynamasını istemediğini ve ABD'nin bu konuyu açıkça dile
getireceğini söyledi. Toplantıda kur hareketleri konusunda ülkelerin
birbirlerine suçlamalarda bulunmasını beklemediğini de ekledi.

ABD ekonomisinde gelişmeler...

. ABD’de konut başlangıçları 1,19 milyon ile Haziran ayında %4,8
yükseldi. Piyasa beklentisi 1,17 milyon seviyesindeydi. 1,16 milyon
olarak ilan edilen Mayıs ayı verisi 1,14 milyon ile aşağı revize
edildi. Konut başlangıçlarının ön göstergesi niteliğindeki inşaat
izinleri yıllık %1,5’lik artışla 1,15 milyon oldu.
. ABD'de işsizlik maaş başvurusunda bulunanların sayısı 16
Temmuz'da sona eren haftada 253,000 ile beklentilerin altında
açıklandı. İşsizlik maaş başvurularının 265,000 olması bekleniyordu.
Önceki hafta için 254,000 olarak açıklanan işsizlik maaş başvurusu
sayısı revize edilmedi. Daha az dalgalanma gösterdiği için daha iyi
bir gösterge olarak kabul edilen dört haftalık ortalama işsizlik
başvuruları ise 1,250 düşerek 257,750 oldu.
. ABD'de Philadelphia Fed endeksi Temmuz ayında -2.9'a gerileyerek
büyüme beklentilerinin aksine daralmaya işaret etti. Haziran'da 4.7
değerini alan Philadelphia Fed endeksinin Temmuz'da 5'e yükseleceği
tahmin ediliyordu.

AB ekonomilerinde gelişmeler...

AB:

. Avrupa Merkez Bankası (ECB) ekonomik büyümeyi hızlandırma ve
enflasyonu yükseltme amacıyla kredi maliyetlerini ucuz tutma hedefi
çerçevesinde politika faizini sıfırda, mevduat faizini ise yüzde
-0.4'te sabit tuttu. ECB tarafından yayımlanan açıklamada faizlerin
mevcut veya daha düşük seviyede uzunca bir süre kalmasının beklendiği
tekrar edildi. Ayda 80 milyar euro tutardaki varlık alımlarının Mart
2017'ye kadar sürmesinin amaçlandığı, ancak enflasyonun süreklilik arz
eden şekilde hedefe yaklaştığı görülene kadar sürebileceği ifade
edildi.
. ECB Başkanı Mario Draghi faiz kararı sonrası Frankfurt'ta
düzenlenen toplantıda faiz oranlarının bir süre daha bu seviyede ya da
daha düşük kalacağını söyledi. Draghi büyümeye yönelik risklerin aşağı
yönlü olduğunu belirtti. Büyümeyi iç talebin desteklediğini söyleyen
Başkan, toparlanmanın sürdüğünü belirtti. Enflasyonun önümüzdeki
aylarda çok düşük kalacağını, ancak 2017 ve 2018'de yükseleceğini
öngördü. İngiltere'nin AB'den ayrılma kararının (Brexit) toparlanmanın
önünde bir zorluk olduğuna dikkat çeken Draghi, piyasaların bu şok
nedeniyle yaşanan son volatiliteyi atlattığına vurgu yaptı. Draghi
konuya dair "Brexit referandumunun ardından finans piyasaları artan
volalite karşısında 'cesaret verici' direnç gösterdi. Varolan
belirsizlikler nedeniyle Yönetim Konseyi ekonomik ve finansal
gelişmeleri yakından izlemeyi sürdürecek" ifadelerini kullandı.
İngiltere'nin AB'den ayrılmasının ekonomiye olan etkileri netleşmeye
başladığında ek teşviği değerlendirebilecekleri sinyali veren Draghi,
"gerekmesi halinde yetkileri dahilinde tüm enstrümanları
kullanabiliriz" dedi. Türkiye'deki gelişmelere dair de değerlendirme
yapan Draghi, "Gelişmeler, Euro Bölgesi'nin ekonomik toparlanmasında
önemli bir etki yaratmaz ancak Euro Bölgesi güvenini etkileyebilir"
yorumunu yaptı.
. Avrupa Komisyonu finansal hizmetlerden sorumlu yeni başkan
yardımcısı Valdis Dombrovskis büyük bankaların durumunun gözden
geçirilmesi konusunda kanun yapıcılara baskı yapacağını belirtti.
Dombrovskis, gözden geçirmenin ardından bazı riskli alım-satım
uygulamalarına yasak getirilebileceğini ifade etti. Dombrovskis,
bankaların bazı alım-satım uygulamalarını bireysel bankacılıktan
ayıran Volcker kuralına benzer bir uygulama teklifini parlamentoya
sunacaklarını kaydetti. Dombrovskis İtalyan bankalarına ve Brexit
sonrası finansal hizmetler politikasına dikkat çekerek
batmasına-izin-verilmeyecek-kadar-büyük bankalara odaklanacaklarını
ifade etti.

Almanya:

. Alman yatırımcıların ekonominin görünümüne ilişkin eğilimlerini
gösteren ZEW endeksi Temmuz'da eksi 6.8 değerini alarak beklentilerin
oldukça altında açıklandı. Endeksin 9 değerini alması bekleniyordu.
Eğilim endeksi Haziran'da 19.2 olarak gerçekleşmişti.
. Almanya’da üretici fiyatları Haziran’da bir önceki aya göre %0,4
yükselirken Haziran 2016'ya göre %2,2 düştü. Mayıs ayında da üretici
fiyatları bir önceki aya göre %0,4 yükselmiş yıllık bazda ise %2,7
düşmüştü. Piyasa beklentisi aylık %0,2’lik artış, yıllık ise %2,4
düşüş yönündeydi. Enerji fiyatları hariç üretici fiyatları aylık %0,2
artarken yıllık %0,7 düşüş kaydetti. Enerji fiyatları Haziran ayında
aylık bazda %1,3 arttı, yıllık bazda %6,5 geriledi.
. Almanya'da imalat ve hizmet sektörleri Temmuz ayında, Brexit
olarak adlandırılan İngiltere'nin AB'den çıkma kararı aldığı
referandumun dünya çapında yarattığı belirsizliğe rağmen yılın en
hızlı büyümesini kaydetti. Markit tarafından yayımlanan önce verilere
göre ekonominin üçte ikisinden daha fazlasını oluşturan imalat ve
hizmet sektörünü kapsayan bileşik satın alma yöneticileri endeksi
(PMI) Temmuz'da 55.3'e yükselerek 53.7 olan beklentileri aştı. Öncü
imalat sanayi PMI
Haziran'daki nihai 54.5 düzeyinden Temmuz'da 53.7'ye yükselmesine
karşılık 53.5 olan beklentileri aştı. Hizmet sektörü PMI ise Temmuz'da
54.6'ya yükselerek 53.2 olan beklentileri aştı.

İngiltere:

İngiltere'de tüketici fiyatları Haziran ayında geçen yılın aynı
dönemine göre yüzde 0.5 artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşti.
Tüketici fiyatlarının Haziran'da bir önceki yıl aynı döneme göre yüzde
0.4 artması bekleniyordu. Tüketici fiyatları bir önceki aya kıyasla
yüzde 0.2 ile beklentilere paralel bir artış gerçekleştirdi. Gıda,
enerji, alkol ve tütün fiyatlarını dahil etmeyen çekirdek enflasyon
ise aylık bazda yüzde 0.2 ile beklentilere paralel yükseldi. Yıllık
bazda ise yüzde 1.4 yükselerek yüzde 1.3'lük beklentilerin altında
gerçekleşti.

Diğer ekonomilerde gelişmeler...

Japonya:

BOJ Başkanı Haruhiko Kuroda helikopter parasına ihtiyaç ve ihtimal
olmadığını belirtti. BOJ'un gelecek hafta yapılacak para politikası
toplantısında 20 trilyon yen (188 milyar dolar) tutarında yeni destek
planı açıklayacağı haberleri alınmıştı. Sonrasında Kuroda'dan yaptığı
açıklama ile gerekmesi halinde doğrudan reel sektörü ve tüketiciyi
fonlayan helikopter parası yerine ek miktarsal genişleme ve/veya
faizlerin negatif bölgeye çekilmesi gibi geleneksel yöntemlere
başvurabileceklerini söyledi. Kuroda'nın açıklamalarının ardından
Japon yeni ABD dolarına karşı %1'ün üzerinde değer kazandı. Dolar-Yen
paritesi 106’nın üzerine yükseldi.

BU HAFTA PİYASALAR

Dolar/TL darbe girişiminden sonra tarihi zirveye çıktı...

Hafta başı kur, faiz, eurobond getirileri ve CDS'ler geçen Cuma
gecesi gerçekleşen darbe girişiminin yatırımcı güveninde yarattığı
zedelenmenin etkisiyle sert yükseldi. Türkiye'nin 5 yıllık kredi iflas
takası primi 12 günün zirvesine yükselirken gösterge 10 yıllık
tahvilde bileşik faiz yaklaşık 70 baz puana kadar yükseldi. TL her ne
kadar illikit işlemlerde yaşadığı değer kaybının bir bölümünü darbe
girişiminin başarısız olmasıyla geri verse de değer kayıpları devam
etti. Türkiye'nin 2024 vadeli eurobondlarının getirisi ise hafta
başında 15 baz puan yükselişle 2 haftanın zirvesi olan yüzde 4.314'te
işlem gördü. Geçen hafta Cuma günü akşam 18.30 saatlerinde 2.89
civarında işlem gören dolar/TL haftasonu illikit işlemlerde 3.0514
seviyesine kadar yükseldikten sonra Pazartesi gününe 2.96 seviyesinden
başladı. Kur gün içinde de dalgalı seyrine devam ettikten sonra akşam
saatlerinde 2.97 seviyesinde işlem gördü. Geçen hafta Cuma günü akşam
18.30 saatlerinde 3.05 civarında işlem gören sepet bazında TL
haftasonu illikit işlemlerde 3.20 seviyesine kadar yükseldikten sonra
gün sonunda 3.13 seviyesinde işlem gördü. Cuma günü akşam 18.30
saatlerinde 3.20 civarında işlem gören euro/TL haftasonu illikit
işlemlerde 3.36 seviyesine kadar yükseldikten sonra Pazartesi akşam
saatlerinde 3.29 seviyesinde işlem gördü. Faiz oranları ise sert bir
şekilde yükseldi. Tahvil bono piyasasında ise 11 Şubat 2026 itfalı 10
yıllık gösterge tahvilin ortalama bileşik faizi %9.79’a kadar
yükseldi Yeni iki yıllık gösterge olan 11 Temmuz 2018 tahvilin
ortalama bileşik faizi de %8.89’a yükseldi.
Darbe girişiminin başarısız olmasının ardından ekonomi yetkilileri
görevlerinin başında olduğuna ilişkin mesajlar verirken piyasalara
ilişkin en net adım ise TCMB'den geldi. Aralarında Başbakan
Yardımcıları Mehmet Şimşek ve Nurettin Canikli'nin de yer aldığı
ekonomi yetkilileri yaptıkları açıklamalarda görevlerinin başında
olduklarını, kaygıyla gerek olmadığını, bankaların ve BİST'in normal
çalışma düzenine devam edeceğini açıkladılar. TCMB ise finansal
piyasaların etkin işleyişinin sürdürülmesi amacıyla 7 tedbir açıkladı.
TCMB bankalara gerekli likiditenin limitsiz olarak sağlanacağını
gerekli olursa finansal istikrarı korumaya yönelik ihtiyaç duyulacak
tüm önlemlerin alınacağını açıkladı.
Salı günü darbe girişiminin yarattığı volatilite ve TCMB'nin faiz
indirimi ile baskı altındaki dolar/TL, Yüksek Öğretim Kurulu'nun (YÖK)
tüm devlet ve vakıf üniversitesi dekanlarının istifasını istemesi ve
görevden almaların hızlanarak yaygınlaşması ile kayıplarını artırdı.
Moody’s’in Türkiye’nin notunu indirmek için izlemeye alması ve
Fitch’in açıklamaları da piyasada baskıyı artırdı. Kur gün içinde
yükselişini sürdürerek 3.0310'u test ettikten sonra Salı akşamı 3.04’ü
geçti. Bu arada piyasada, devlet kurumlarında yoğun açığa alınma ve
görevden uzaklaştırmaların baskısı da hissedildi. Çarşamba günü İki
yıllık faizler %9.32, on yıllık faizler %10 düzeyindeydi. S&P'nin
Türkiye'nin kredi notunu düşürmesi ve Türkiye genelinde olağanüstü hal
(OHAL) ilan edilmesiyle Çarşamba akşamıı tarihi zirveyi gören dolar/TL
Perşembe günü bir miktar gevşedi. Darbe girişimi öncesi 2.90'ın
altında işlem gören, Çarşamba akşamı ise tarihi zirve olan 3.0970'e
kadar yükselen dolar/TL Perşembe akşamı 3.07’ye geriledi. Sepet
bazında TL 3.23 seviyesine geldi. Pazartesi çok yoğun olan döviz
satışlarının yavaşlayarak da olsa devam ettiği ve dört günlük süreçte
lokallerin satışlarının 8 milyar doları aştığı belirtilmekte ve bu da
kurların daha fazla yükselmesini engelleyici bir faktör oldu.
Faizlerde de yükselme devam etti. On yıllık faizler %10.33’e, iki
yıllık faizler %9.60’a kadar yükseldi. Haftanın son gününde de kur ve
faizlerde dalgalanma sürmekte. Dolar/TL paritesinin ve faizlerin biraz
gerilediği izlenmekte. Piyasada darbe girişimi sonrası yoğun yabancı
çıkışları gözlenirken, hükümet yetkililerinin arka arkaya ekonomiye
güven mesajları vermesine rağmen ikna olmayan piyasalarda tansiyon
henüz düşmüş değil. Kısa vadede siyasette normalizasyon ve sakinleşme
sağlanana kadar piyasada oynaklığın sürmesini beklemekteyiz.
Öte yandan, Hazine'nin bu hafta gerçekleştirdiği 17 Mayıs 2017
itfalı kuponsuz bononun yeniden ihracında ortalama bileşik faiz %9.18
oldu. Kuponsuz tahvilde net satış 816.5 milyon TL olarak
gerçekleşirken nominal teklif 878 milyon lira oldu. Bu arada Hazine,
yurtiçi tasarrufların artırılması, yatırımcı tabanının genişletilmesi
ve finansman araçlarının çeşitlendirilmesi amacıyla gerçekleştirdiği
kira sertifikası ihracını (sukuk) 907.5 milyon TL borçlanma ile
tamamladı. Hazine'den yapılan yazılı açıklamaya göre doğrudan satış
yöntemi ile gerçekleştirilen ihraç 1,820 gün vadeli, yüzde 4.70
dönemsel kira oranı ve 14 Temmuz 2021 itfa tarihi ile
gerçekleştirildi. Hazine iç borçlanma programında Temmuz'da 1 milyar
TL'ye kadar kira sertifikası borçlanması planladığını açıklamıştı.
Sonuçta, 15 Temmuz’da Merkez Bankası kurlarıyla 2.8886 olan
dolar/TL paritesi, 22 Temmuz’da 3.0628 TL’ye yükseldi 3.2160 TL
düzeyinde olan euro/TL paritesi de 3.3765 TL oldu. 15 Temmuz’da %8.57
olan gösterge tahvilin ortalama bileşik faizi ise bu haftanın son günü
%9.44 oldu.
Döviz, petrol ve altın fiyatları... Döviz: Haftaya euro/dolar
paritesi 1.1950 düzeyinde başlarken, dolar/yen paritesi 105.5
dolaylarındaydı. Türk lirası, darbe girişimi haberleriyle beraber
dolar karşısında hızla değer kaybetmesinin ardından girişimin sonuçsuz
kalmasıyla yeniden yükselirken, yatırımcıların siyasi belirsizlik ve
jeopolitik risklere dair endişelerinin azalmasıyla beraber güvenli
liman olarak görülen yen değer kaybetti. Yen, daha sonra Japonya
Merkez Bankası tarafından daha fazla parasal genişleme önlemleri
alınacağı beklentisi ve risk iştahındaki toparlanmadan dolayı dolar
karşısında gerilemeye devam etti ve dolar/yen paritesi 106.30 düzeyine
indi. Bu arada sterlin, dolar karşısında ise yatay bir seyirle 1.3266
dolardan işlem gördü. Dolar hafta içinde ABD'den açıklanan güçlü
ekonomik veriler ve Japonya Merkez Bankası'nın ek parasal genişlemeye
gideceği beklentileriyle beraber değer kazanırken, dolar endeksi de
dört ayın zirvesine çıktı. Doların diğer büyük altı para birimi
karşısındaki hareketlerini takip eden dolar endeksi 97.323'e
yükselerek 10 Mart'tan bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Euro ise
Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) para politikasına dair alacağı karar
öncesinde değer yitirdi. Euro/dolar paritesi 1.0980’e kadar geriledi,
daha sonra tekrar 1.10 eşiğinin üzerine yükseldi. BOJ Başkanı Haruhiko
Kuroda'nın kamunun bütçe açığını finanse etmek gibi radikal bir
politikaya sapmayacaklarını gösteren açıklamaların ardından yen dolara
karşı biraz değer kazandı. Ancak, BBC'deki bir program için yapılan
açıklamanın yaklaşık bir ay önce kaydedildiğinin belli olması ve
BOJ'un gelecek haftaki para politikası toplantısında ek gevşemeye
gidebileceği beklentileri yendeki değer artışını bir miktar azalttı.
Euro ise Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) beklendiği gibi para
politikasında ek gevşemeye gitmemesinin ardından dolar karşısında
yatay seyretti. Dolar endeksi ise Çarşamba günü gördüğü 4 ayın zirvesi
97.323'ten 96.947 seviyesine geriledi. Cuma günü itibariyle Euro/dolar
paritesi 1.1015 Dolar/yen paritesi 106.15 düzeyindedir. Petrol:
Petrol fiyatları geçtiğimiz hafta kaydettiği yükselişin ardından geçen
Cuma günü Türkiye'de gerçekleşen ve başarısız olan darbe girişiminden
sonra hafif yükseldi. Brent ham petrolün varil fiyatı 47.87 dolar
olurken, ABD türü ham petrolün varil fiyatı da 46.05 dolar oldu. Ancak
daha sonra fiyatlar, ham petroldeki stok fazlası endişeleriyle beraber
hafif değer kaybetti. Hafta içinde ise fiyatlar, ABD'de ham petrol
stoklarının haftalık bazda art arda dokuzuncu defa gerilemesinin
ardından yükseldi. ABD'nin ham petrol stokları 15 Temmuz haftasında
sona eren haftada 2.3 milyon varil geriledi. Brent petrolü tekrar 47
doların üzerine çıkarken, ABD petrolü 45 dolar civarında seyretti.
Ancak ham petrol vadeli işlemleri ABD'de yayımlanan ve piyasadaki arz
fazlasına işaret eden veriler sonrası sert düşüş yaşadı. Brent petrolü
46.2 dolara gerilerken, ABD petrolü 44.7 dolara indi. Haftanın son
günü de gerileme eğilimi sürdü. Cuma günü itibariyle Haziran vadeli
Brent ham petrolünün varili 46.20 dolar düzeyinde ABD hafif ham
petrolünün varili 44.70 dolar civarında seyretmektedir. Altın: Altın
fiyatları, hafta başında Türkiye'deki darbe girişiminin risk iştahını
azaltmaması üzerine hafif değer kaybetti ve 1325 dolara indi. Ancak
daha sonra hafif toparlandı. Fiyatlar, küresel merkez bankalarından
yeni parasal genişleme önlemleri geleceği beklentileriyle artan risk
iştahı üzerine yatay seyretti. . Fiyatlar, hafta içinde dolar
endeksinin dört ayın zirvesine çıkması ve ABD'den gelen olumlu konut
verilerinin ardından gerilemeye başladı. Altın, artan risk iştahına
paralel olarak yatırımcıların altın gibi güvenli liman varlıklar
yerine hisse senetlerine yönelmeleri sonucu üç haftanın en düşük
seviyesi olan 1310 dolara kadar indi. Buna karşılık, fiyatlar hafta
sonuna doğru ABD ve Avrupa merkez bankalarının gevşek para
politikasını orta vadede sürdürmeye devam edeceği beklentisiyle tekrar
yükselme eğilimine girdi. Cuma günü itibariyle altının spot fiyatı ons
başına 1323 dolar civarındadır."

******

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım
danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti,
aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen
bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı
sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve
tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine
dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk getiri
tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer
alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize
uygun sonuçlar doğurmayabilir...

*******

Foreks Haber Merkezi ( haber@foreks.com )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey