ABD'de federal hükümetin bütçe krizi nedeniyle kısmen kapanmasının ikinci gününe girilirken, Demokratlar ve Cumhuriyetçiler arasında hala anlaşma sağlanamadı.
ABD Kongresinin, son geçici bütçenin süresinin cuma gecesi dolmasına karşın yeni bir bütçeyi onaylayamaması sonucu, Başkan Donald Trump’ın ilk yıl dönümünde kısmen “kapanan” federal hükümetin, en az pazartesiye kadar kapalı kalacağı öngörülüyor.
Yeni geçici bütçe için müzakereleri sürdüren Cumhuriyetçiler ve Demokratların son 24 saatte kayda değer ilerleme sağlayamadığı ifade edildi.
Milyonlarca kamu çalışanının ücret almadan çalışmasına ya da zorunlu izne çıkarılmasına neden olan krizin, tarafların birbirini suçlama yarışına girmesinden ötürü uzamasından endişe ediliyor.
"DEMOKRATLAR ORDUMUZU REHİN ALDI"
Hükümetin kısmen kapanması nedeniyle Florida'daki tatil tesislerinde düzenlenecek etkinliğe katılmaktan vazgeçen Trump, krizden Demokratları sorumlu tuttu.
Trump, sosyal medya hesabından paylaştığı mesajda, “Demokratlar kontrolsüz yasa dışı göçmenlik arzusu uğruna ordumuzu rehin aldılar. Buna izin veremeyiz” ifadelerini kullandı.
Donald Trump bu paylaşımıyla, ABD ordusunda görev yapan 2 milyonu aşkın askerin kapanma süresince görevlerini sürdürmelerine rağmen maaşlarını yeni bütçe onaylanana kadar alamayacak olmalarına işaret etti.
Cumhuriyetçi Kongre liderleri de dördüncü geçici bütçenin Senatodan geçmesini engelleyen Demokratları eleştirdi.
Senato Çoğunluk Lideri Mitch McConnell, Azınlık Lideri Chuck Schumer’ı hedef alarak “Amerikalılar, Senato Azınlık Liderinin (Schumer) neden yasa dışı göçmenlikte kendi isteği olana kadar tüm federal hükümetin kapanması gerektiğini düşündüğünü anlayamıyor” dedi.
"BEYAZ SARAY'LA MÜZAKERE ETMEK İMKANSIZA YAKIN"
Trump’ın ve Cumhuriyetçilerin hedefindeki Schumer ise Amerikan halkının Demokratların yanında olduğunu savunarak
Beyaz Saray’la müzakere etmenin Trump’ın sürekli fikir değiştirmesinden ötürü imkansıza yakın olduğunu söyledi.
Schumer liderliğindeki Demokrat senatörler, cuma gecesi, bir gün önce ABD Temsilciler Meclisinde onaylanan son geçici bütçe tasarısına muhalefet ederek Senatodan geçmesine engel olmuşlardı.
"YIL DÖNÜMÜNÜZ KUTLU OLSUN SAYIN BAŞKAN. DİLEĞİNİZ GERÇEKLEŞTİ"
ABD Temsilciler Meclisinin Demokrat Lideri Nancy Pelosi, Trump'ı kendi tarzıyla eleştirdi. Pelosi, Trump'ın hükümetin 2013 yılında kapanmasının ardından "Ülkenin lideri olarak Başkan'ın herkesi bir araya toplayıp krizi çözmesi gerekir" değerlendirmesinde bulunduğunu ancak şimdi sorumluluk almadığını dile getirdi.
Ayrıca Trump'ın zaman zaman "hükümetin iyi bir kapanmaya ihtiyacı olduğunu" söylediğini anımsatan Pelosi, "Yıl dönümünüz kutlu olsun Sayın Başkan. Dileğiniz gerçekleşti" ifadelerini kullandı.
ANLAŞMAZLIĞIN NEDENİ DACA PROGRAMI
Demokratların bütçe tasarısına şiddetle karşı çıkmasında, aileleri tarafından ülkeye çocuk yaşta kaçak olarak getirilen 800 bin civarında genç göçmeni koruyan DACA isimli programa yönelik anlaşmazlık önemli rol oynadı.
Demokrat Kongre üyeleri, bütçe tasarısına destek vermek için hayatının büyük bölümünü ABD’de geçiren DACA göçmenleri için bir an önce çözüm getirilmesi şartını koştu.
Bu talebi, DACA programı için mart ayına kadar zaman olduğunu savunarak reddeden Cumhuriyetçilerin, DACA göçmenleri hakkında herhangi bir madde içermeyen bütçe teklifinde diretmesi, hükümetin harcama yetkisinden mahrum kalarak hizmetlerini askıya almasına yol açtı.
HAFTA SONUNA DENK GELDİĞİ İÇİN ETKİSİ HEMEN HİSSEDİLMEYECEK
Hükümetin Kongrenin bütçe tasarısı üzerinde anlaşamadığı için kısmen kapanması, hafta sonuna denk geldiği için etkisinin yeni hafta başlayana kadar hissedilmeyeceği belirtiliyor.
Ancak krizin maliyetinin kamu kurumları ne kadar uzun süre kapalı kalırsa o kadar uzun olacağı vurgulanıyor.
BİR ÖNCEKİ 24 MİLYAR DOLARA MAL OLMUŞTU
Federal mali yılın 1 Ekim'de başlayıp 30 Eylül'de sona erdiği ABD'de her yıl yaşanan bütçe krizleri, hükümetin en son 2013'te olmak üzere defalarca kapanmasına yol açtı.
Kongrenin bütçe üzerinde mutabakata varamamasından ötürü 1-17 Ekim 2013 arasında faaliyetlerine ara vermek zorunda kalan federal kurumlarda görev yapan 800 bini aşkın kamu çalışanı, 16 gün boyunca işlerine gidemezken, binlerce gardiyan, polis ve sınır kontrol görevlisi bu süre boyunca ücret alamadan çalışmıştı.
Ülke ekonomisine 24 milyar dolara mal olduğu tahmin edilen süreç, Demokratlar ve Cumhuriyetçilerin uzlaşmaya varmalarının ardından 17 Ekim'de sona ermişti.
2013'TE DOLAR DÜŞTÜ, BORSA YÜKSELDİ
Son olarak 1-17 Ekim 2013'te ABD hükümeti kapandığında dolar değer kaybederken borsa yükselmişti. O yıl hükümet kapanmadan önce 30 Eylül'de 2,01 seviyesinden işlem gören dolar/TL, hükümetin kapandığı 1 Ekim'den itibaren düşüşe geçerek 17 Ekim'e kadar 1,96'ya kadar gerilemişti. Kapanma öncesi 74 bin 400 seviyesinde bulunan BİST100 endeksi de aynı süre içerisinde 78 bin seviyelerine kadar yükselirken euro da dolar karşısında değer kazanarak 1,3526'dan 1,3685'e kadar artış kaydetmişti.
