İş Yatırım Tarafından Hazırlanan Analiz:
"2020 yılını %1,8 büyüme ile kapattık…
Türkiye ekonomisi 2020’nin son çeyreğinde yıllık bazda %5,9 ile
%7,2’lik piyasa ve İş Yatırım beklentisinin altında büyüdü.
Gerçekleşen rakam ve beklenti arasındaki sapma inşaat sektöründe sert
daralma ve stok değişimlerinin negatif katkısından kaynaklanıyor.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seride çeyrekten çeyreğe
%1,7 büyüme görüyoruz.
Böylece Türkiye ekonomisi 2020 yılını %1,8 büyüme ile kapatıyor.
Vietnam (%2,9), Çin (%2,3) ve Mısır (%3,5 IMF beklentisi) ile beraber
küresel salgın krizine rağmen büyüme kaydeden az sayıda ekonomi
arasındaki yerimizi teyit ediyoruz.
Dördüncü çeyrekte yıllık değişime baktığımızda özel tüketim ve
yatırımların büyümede başrolü oynamaya devam ettiği görülüyor. Ancak
mevsimsellikten arındırılmış seriye çeyrekten çeyreğe baktığımızda
parasal sıkılaşmanın akabinde yatırımların üçüncü çeyreğe göre güç
kaybettiğini, kamu tüketimi ve ihracatın öne çıktığını görüyoruz.
Harcama yöntemiyle GSYİH serisine baktığımızda büyümenin ana
motoru olan özel tüketim yıllık %8,2 (Ç2: %-9,6, Ç3: %8,5) büyüyerek
manşet rakamı 4,7 yüzde puan (Ç2: -5,6yp, Ç3: +5,0yp) yukarı çekiyor.
Mevsimsellikten arındırılmış seri üçüncü çeyreğe göre özel tüketimin
%0,8 arttığını gösteriyor.
2020’nin son çeyreğinde faizlerdeki sert yükselişin inşaat
tarafını baskılamasına rağmen yatırımlar kalemi %10,3 büyüyerek manşet
büyümeyi 2,6 yüzde puan yukarı çekiyor. Yatırımlarda 2018 Ç3 - 2020 Ç2
dönemindeki daralma 2020’nin üçüncü çeyreğinde yerini çok güçlü bir
büyümeye (yıllık %21,9, +5,0yp) bırakmıştı.
Mevsimsellikten arındırılmış serideki çeyrekten çeyreğe daralma
(%-2,7) 2021 yılının yüksek faiz ortamında yatırımların zayıf
seyredebileceğine işaret ediyor.
Önceki çeyrekte büyümeye katkısı sınırlı olan (yıllık %0,8,
+0,1yp) kamu tüketimi güçleniyor. Yıllık %6,6 (çeyrekten çeyreğe %3,6)
artan kamu tüketimi manşet büyümeyi 1,0 yüzde puan yukarı çekiyor.
Küresel iktisadi faaliyetin toparlanması ve Türk mallarının dolar
bazlı ucuzluğu sayesinde dış ticaret kaleminin iyileştiğini görüyoruz.
Yılın ilk üç çeyreğinde yıllık bazda daralan ihracat (Ç1: %-1,8, Ç2:
%-36,9, Ç3: %-22,1) dördüncü çeyrekte yıllık %0,0 büyüme kaydederek
dipten dönmeye devam ediyor. Yıllık ithalat büyümesi ise önceki
çeyreğe göre yavaşlayarak %2,5’e geriliyor (Ç3: %16,4).
2019’un son çeyreğinden bu yana büyümeye -9,1 ile -5,5 yüzde puan
arası negatif katkılar yapan ticaret kalemi 2020’nin son çeyreğinde
manşet rakamı sadece 0,6 yüzde puan aşağı çekiyor.
Zincirleme hacim endeksi yöntemiyle hesaplanan milli gelir
serisinde alt katkıların toplamı manşet GSYİH büyümesi ile aynı sonucu
vermiyor. Aradaki farkı stok katkısı varsayıyoruz. 2020’nin son
çeyreğinde 2019’un ikinci çeyreğinden bu yana ilk defa stoklardan
negatif katkı (-1,9yp) görüyoruz. Stok değişimlerinden gelen negatif
katkıyı hariç bıraktığımızda harcama kalemleri toplamı %7,7’lik bir
büyümeye işaret ediyor.
2019 dördüncü çeyrekte stokların katkısı 6,8 yüzde puan ile yeni
milli gelir serisinin başlangıcından beri en yüksek değere ulaşmış,
2020 yılı ilk üç çeyreğinde stoklar sırasıyla 5,7yp, 5,2yp ve 5,3yp
ile yüksek pozitif katkı yapan bir kalem olmayı sürdürmüştü.
Tüketimin alt detaylarına bakıldığında dayanıklı mal grubunun
önceki çeyreğe göre güç kaybetse de yıllık %42 artarak (Ç3: %61)
tüketimin itici gücü olmaya devam ettiğini görüyoruz. Yarı dayanıklı
ve dayanıksız mal grupları sırasıyla %6,9 (Ç3: %5,9) ve %8,2 (Ç3:
%5,9) yıllık artışla büyümeyi destekliyor. Buna karşın hane halkına
yönelik hizmetlerde yıllık bazda daralma (Ç2: %-26,4, Ç3: %-16,5, Ç4:
%-6,2) görmeye devam ediyoruz.
Yatırımların alt detaylarına bakıldığında üçüncü çeyrekte faiz
indirimleri ile canlanan inşaat yatırımlarının (yıllık %13,8) yerini
sert bir daralmaya (%-14,7) bıraktığını görüyoruz. Makine teçhizat
yatırımlarında ise üçüncü çeyrekte ivmelenen (%22,3) yıllık büyüme son
çeyrekte güçlenerek %38,7’ye yükseliyor.
Milli gelirin üretim alt kalemlerine baktığımızda ekonominin ana
omurgasını oluşturan sanayide (yıllık %10,3, +2,0yp katkı) ve
özellikle imalat sanayinde (yıllık %10,5) güçlü bir toparlanma
görüyoruz. Perakende ticaret, taşımacılık, konaklama ve yeme-içme
faaliyetlerini de içeren hizmetler grubunda salgına rağmen büyüme
güçleniyor (yıllık %4,6, +1,1yp).
Üretimin yıldızı bilgi-iletişim (yıllık %15,1, +0,5yp) ve
gayrimenkul (yıllık %2,9, +0,2yp) sektörlerinde yıllık büyüme gücünü
korurken tarım (yıllık %4,0, +0,2yp) ve finans (yıllık %9,2, +0,3yp)
sektörlerinde üçüncü çeyreğe göre yavaşlamadan bahsedebiliriz.
2018 Ç3 - 2020 Ç2 döneminde sekiz çeyrek üst üste daralan inşaat
sektörü üçüncü çeyrekte kaydedilen güçlü büyümenin ardından yeniden
daralıyor (yıllık %-12,5, -0,8yp) ve büyümeye negatif katkı veren tek
sektör olarak öne çıkıyor.
Özetlemek gerekirse politikalardaki zorunlu sıkılaşmaya ve ikinci
dalga önlemlerine rağmen dördüncü çeyrekte yıllık bazda büyümenin
güçlü olduğunu söyleyebiliriz. İş yerlerinin açık tutulmasıyla salgın
- ekonomi ilişkisinin zayıflaması ve genişleyici politikaların
gecikmeli etkileri yıllık büyüme trendinin sürdürülmesinde etkili
oldu. Beklentilerin altındaki manşet veriyi negatif değerlendirmemek
gerekiyor.
2021 yılında yeni ekonomi yönetiminin dengeli politikalarıyla
Türkiye’nin sürdürülebilir bir büyüme patikasına gireceğine
inanıyoruz. Beklentimizden zayıf gelen üçüncü çeyrek verisine rağmen
%4,0’lük 2021 yılı büyüme tahminimiz üzerindeki yukarı yönlü riskler
artıyor. Ocak (54,4) ve Şubat (51,7) aylarının PMI, elektrik tüketimi
ve kart harcaması verileri yılın ilk çeyreğinde iktisadi faaliyetin
görece güçlü seyretmeye devam ettiğine işaret ediyor.
Salgın önlemlerinde gevşeme ile hizmet sektörünün, aşılama ile
turizmin toparlandığı bir senaryoda 2021’i %5’in üzerinde bir büyüme
ile kapatabiliriz. Önümüzdeki haftalarda yayımlanacak veriler akabinde
büyüme tahminimizde yukarı yönlü güncelleme yapabiliriz.^





******

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım
danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti,
aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen
bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı
sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve
tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine
dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk getiri
tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer
alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize
uygun sonuçlar doğurmayabilir...

*******

Foreks Haber Merkezi ( haber@foreks.com )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey