Banka kartı ile yapılan ödemeler arttı

BKM'den yapılan açıklamaya göre, banka kartları ile yapılan ödemeler 2014 yılında yüzde 33 büyüdü.



Ekonominin büyümesinde önemli yapı taşlarında bir iolan kartlı ödemeler 2014 yılını düzenlemelerinin etkisi altında tamamladı. Özellikle taksit sayısına getirilen sınırlama kartlı ödemelerde önemli değişimler yaşanmasına neden oldu.

2014 yılındaki gelişimini değerlendiren BKM Genel Müdürü Dr. Soner Canko. ekonominin büyümesine önemli katkılar sağlayan kartlı ödemelerin desteklenmesinin önemine dikkat çekerek kartlı ödemeler açısından geçen yılı değerlendirdi. Dr. Soner Canko, 2014 yılının en dikkat çekici konusunun taksit sınırlaması olduğunu belirterek konuyla ilgili olarak şu değerlendirmeyi yaptı:

"Bankalararası Kart Merkezi'nden yapılan açıklamaya göre, 2013 yılının Ekim ayında yapılan düzenleme, kart sahibinin tüm kredi
kartlarının toplam limitini gelirinin dört katı ile sınırlandırmıştı. Buna Şubat 2014'te en fazla taksit sayısının 9 ile sınırlandırılması ve bazı sektörlerde taksit yapılmasının engellenmesi de eklendi. Bu iki düzenleme, kredi kartı kullanımını ve sayısını doğrudan etkiledi. Türkiye gibi kayıtdışı ekonominin kambur oluşturduğu bir ülkede, kartlı ödeme sistemlerine yönelik katı düzenlemelerin kayıtdışı ekonomiyi tetikleyebileceğini unutmamak gerekiyor.

Kayıt altındaki tüketimin düştüğünü biliyoruz ama bu tüketimin ne kadarının kayıt dışında yapılmayı konusunda bilgiye sahip değiliz. Üstelik kayıtdışmdaki bu tüketimin ne ekonominin büyümesine katkısı var ne de vergi gelirlerine. Bugün kartlı ödemelerin, hanehalkı tüketimine oram %40'a ulaşmış durumda. Biz bu oranı, "nakitsiz ödemeler' hedefimiz doğrultusunda çok daha yüksek oranlara çıkarmayı hedefliyoruz, ödemelerin tamamını kartlarla yapalım ki tüm işlemler kayıt altına alınsın, vergi gelirlerimiz artsın, ekonomimiz büyüsün. Bunun için de kamunun, kart kullanımının yaygınlaşmasına destek olmasını bekliyoruz.’

'KARTLAR TÜKETİM ARACI DEĞİL, ÖDEME ARACI'

Kartların 'tüketim aracı değil, ödeme aracı' olduğunu, hatta bireysel emeklilik primlerinin %60'mın ödenmesini sağlayan bir tasarruf aracı olduğunu belirten Dr. Soner Canko: 'Kart kullanımının üçte ikisi zaten zorunlu ödemelerden kaynaklanıyor. Kartların bir tüketim aracı olarak konumlandırmaması ve kartlarımızı bütçemiz doğrultusunda bilinçli bir şekilde kullanmamız gerektiğine yönelik mesajlarımızın yerine ulaştığını görüyoruz.

2014 yılında kart sahibi kişi sayısı artmasına karşın kart sayısındaki artış durdu. Bu. bize kart sahiplerinin cüzdanlarındaki kullanmadıkları fazla kartları kapattığını gösteriyor, öte yandan artan banka kartı sayısı ve kullanımı da artık kart kullanıcılarının hesabında bulunan paraları harcadığını ve ayağını yorganına göre uzattığını gösteriyor.

Kamunun ve bankaların teşvikleri ile tasarruflar artarken bireysel borçluluk da daha sağlıklı seviyelere geriledi. 2015 yılı kart bilincinin artması için çalışmalarımızı daha da yoğunlaştıracağımız bir yıl olacak.' dedi.

Takipteki alacak oranının bankacılık sektöründe takip edilen önemli göstergelerden biri olduğunu ifade eden Dr. Soner Canko: “Asgari ödeme oranını %40'lara kadar yükselten düzenlemeler kart kullanıcılarının ödeme alışkanlıklarını zorladı. 2014 yılında sorunlu alacakların toplam içindeki payı %5'ten %7'ye yükseldi.
 
Bu hızlı artış bazı kredi kartı kullanıcılarının sistemin dışına çıkmasına yol açtı. Oysa kart sahipleri eski oranlarda asgari ödeme yapmak durumunda
kalsalardı en azından bir kısmı yasal takibe düşmeyecek, sistemin içinde kalacak ve mali durumlarım düzelttiklerinde borçlarını kapatabileceklerdi. Kart kullanıcılarının sistem içerisinde tutabilmenin finansal istikrar açısından önemli olduğunu düşünüyoruz." yorumunu yaptı.

2014 yılında kartlı ödemelerin gelişimi şu şekilde gerçekleşti:

Banka Kartı Sayısı Artıyor

Bankalararası Kart Merkezi'nin (BKM) açıkladığı kartlı ödeme sistemleri verilerine göre 2013 sonunda 100 milyon adet olan banka kartı sayısı, 2014 sonunda 106 milyona yaklaştı. Bu artışta, sayısı 4,7 milyondan 10,5 milyona yükselen ön ödemeli kartların yaygınlaşması önemli rol oynadı.

Banka Kartı Kullanımı Artıyor

Banka kartlarının ödemelerde kullanımı da hızla artıyor. 2012 ve 2013 yıllarında %36'lık büyümeler gösteren banka kartlan ile yapılan ödeme tutarı. 2014 yılında %33 büyüdü ve 29,4 milyar TL'ye ulaştı.

Toplam kartlı ödeme adetleri incelendiğinde ise banka kartlarının tüm kartlı ödemeler içerisindeki payının artması, yani kart sahiplerinin daha önce çoğunlukla nakit çekmek için kullandıkları banka kartlarını artık alışverişlerde çok daha sık kullanması dikkat çekiyor. 2002 yılında kartlı ödemelerin sadece %1‘i banka kartları ile yapılırken bu oran 2014 yılında %21'e yükseldi.

Kredi Kartı Sayısı 57 Milyon Oldu

Kredi kartı verileri incelendiğinde ise kart sayısındaki artışın durduğu, ödeme tutarı büyümesinde ise yavaşlamanın 2014 yılında da sürdüğü görülüyor. 2013 sonuna göre sadece 200 bin adet artan kredi kartı sayısı, 2014 yılını sadece %0,3 artışla 57 milyon adette tamamladı.

Kredi Kartı Kullanımı Artışı Hız Kesti

Kredi kartları ile yapılan ödeme tutan incelendiğinde ise önceki yıllara kıyasla düşük bir büyüme gerçekleştiği görülüyor. 2012 ve 2013 yıllarında sırasıyla %25 ve %17 büyüyen kartlı ödeme tutarı, 2014 yılında sadece %11 büyüdü ve 430 milyar TL ile yılı tamamladı.

Taksitli Ödemeler Geçen Yılın Altında Kaldı

Kredi kartları ile ödeme tutarı büyümesindeki yavaşlamanın en önemli unsurlarından biri 1 Şubat 2014 tarihinde yürürlüğe giren taksit düzenlemesi oldu. 2014 yılında taksitli ödeme tutarı 101 milyar TL'ye gerilerken taksitli ödemelerin kredi kartları ile yapılan ödemeler içindeki payı %28'den %23'e geriledi.

Ancak taksit düzenlemesinden sonraki gelişim detaylı olarak incelendiğinde taksitli ödemelerde bir toparlanma olduğu görülüyor. Şubat ve Mart aylarında 2013 yılının aynı dönemine göre %17 gerileyen taksitli ödemeler, yılın ikinci çeyreğinde %14, üçüncü çeyreğinde %10, dördüncü çeyrekte ise %5 geriledi. 2015 yılında taksitli ödemelerde daralmanın sonlanması ve büyümenin başlaması beklenebilir.

2014 Ticari Kart Kullanımının Arttığı Bir Yıl Oldu

Firmaların çoğunlukla yüksek tutarlı ödemelerde kullandığı ticari kartlarla 2014 yılında 76 milyar TL'lik ödeme yapıldı. Bu değerle ticari kartlar, kredi kartlarıyla yapılan tüm ödemelerin %18'ini oluşturdu.

İnternetten Kartlı Ödemeler Artışına Devam Etti

Düzenlemelerin etkisiyle yavaşlayan büyüme oranlarına karşın gelişen teknoloji, artan mobil cihaz sahipliği ve internet erişiminin etkisi ile internetten kartlı ödemeler yaygınlaşmasını sürdürüyor. 2014 yılında internetten kartlı ödeme tutarı 42 milyar TL olurken toplam kartlı ödemeler içerisinde internetten ödemelerin payı %9'a yükseldi. Bu oran 2013 yılında %8.4'tü.