`Maketten konut alırken ince eleyip sık dokuyun`

Tüketici dernekleri ve hukukçular,  maket üzerinden konut satışında tüketicilerin zarar görmemesi için bina tamamlama  sigortasının olmadığı projelerde banka kredisi kullanılabilen ya da banka  garantörlüğünde hak ediş sistemi ile çalışan projelerin tercih edilmesi  gerektiğini belirtiyor.

Tüketici Sorunları Derneği (TÜSODER) Emlak Komisyonu Başkanı Hatice  Kolçak, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca  hazırlanan Ön Ödemeli Konut Satışları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik  Yapılmasına Dair Yönetmelik'in Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdiğini  anımsattı.

Kolçak, yeni yapılan düzenleme kapsamında maket üzerinden ev alan  tüketicinin sözleşme tarihinden itibaren 24 aya kadar hiçbir sebep öne sürmeden  sözleşmeden dönebileceğini, bu durumda satıcının, tüketiciden konutun satışı  nedeniyle oluşan masraflar ile sözleşmeden dönme süresine bağlı olarak yüzde 2  ila yüzde 8 arasında tazminat isteyebileceğini ancak burada bazı istisnai  durumlar olduğunu anlattı.

Kolçak, "Tüketicinin vefatı, uzun süreli işsiz kalması nedeniyle  ödemelerini yapamaması, satıcının taahhüdünü yerine getirmemesi veya eksik  getirmesi, aynı evin birkaç kişiye satılması gibi durumlarda tüketici, hiçbir  masraf ve tazminat ödemeden sözleşmeden dönme hakkını konutun devir ya da  teslimine kadar kullanabilir." dedi.

Bu durumda müteahhidin tüketiciyi borç altına sokan belge ile ödenen  tutarı 180 gün içinde tüketiciye iade etmesi gerektiğini belirten Kolçak, proje  değişikliğinin yasal zorunluluklar veya mücbir nedenlerden olması halinde  satıcının tüketiciden masraf ve kesinti yapabileceğini bildirdi.

'BİNA TAMAMLAMA SİGORTASI TÜKETİCİYE VERİLMELİ'

Hatice Kolçak, 30 adet ve üzeri sayıdaki maketten konut projelerinde  müteahhidin konut satışına başlamadan evvel bina tamamlama sigortası yaptırması  veya  banka teminat mektubu, bağlı kredi, hak ediş sisteminden birini  sağlamasının zorunlu olduğunu vurgulayarak, "Eğer satıcı, tüketiciye teminat  olarak bina tamamlama sigortası verecekse bu sigortaya ilişkin önemli hususlar  formunu ön bilgilendirme formuna ek olarak vermeli." dedi.

Konut satışında tüketiciye en az bir gün önce verilmesi gereken ön  bilgilendirme formuna ilave olarak bağımsız bölüm planı, vaziyet planı, kat planı  ve mahal listesinin de verilmesi gerektiğini belirten Kolçak, "Yeni yapılan  düzenlemeyle bunlara ilave olarak varsa 'bina tamamlama sigortası' ve buna  ilişkin önemli hususlar formu da ek olarak tüketiciye verilmeli." ifadesini  kullandı.

Bina tamamlama sigortasına ilişkin genel şartların Hazine  Müsteşarlığınca 2 yıl önce belirlendiğini ancak geçen zaman içinde ürünün sigorta  şirketlerince oluşturulmadığı için yer bulamadığını hatırlatan Kolçak, bu durumda  diğer teminat türlerinin devreye girdiğini anlattı.

Kolçak, şöyle devam etti:

"6502 sayılı Tüketici Kanunu'na göre ön ödemeli konut projelerinde  teminat verilmesi zorunlu. Bu nedenle maket üzerinden ev alan tüketiciler, bina  tamamlama sigortasının olmadığı projelerde mutlaka banka kredisi kullanılabilen  veya banka garantörlüğünde hak ediş sistemi ile çalışan konut projelerini tercih  etmeli ve bunu çekinmeden, sıkılmadan inşaat şirketine sormalıdır. Tüketici,  projenin yapılamama riskine karşı ancak bu şekilde kendisini koruyabilecektir."

MAKETTEN KONUT ALIRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

TÜSODER Emlak Komisyonu Başkanı Kolçak, halk arasında "topraktan konut  alımı" diye de bilinen maketten satışta tüketicilerin dikkat etmesi gereken  hususlara da dikkati çekti.

Kolçak, "Tüketici, yapı ruhsatının olup olmadığını iyi araştırmalı.  Satış vaadi sözleşmesi noterde düzenlenmeli ve tapuya şerh konmalı. Bina  tamamlama sigortası yoksa bağlı kredi, teminat mektubu, hak ediş sistemi veya  bakanlıkça onaylanan teminatlardan biri olmalı. Ön bilgilendirme formu bir gün  öncesinde tüketiciye incelemesi için verilmeli ve yasal olarak konut ve projeyle  ilgili detaylar olmalı." şeklinde konuştu.

MASRAF VE TAZMİNAT ÖDEMEMEK İÇİN DİKKAT

Gayrimenkul Hukuku Uzmanı, avukat Ecem Gedikkaya da yeni yönetmelikle  maketten konut satışında tüketicinin 24 aya kadar cayma hakkı olduğunu  hatırlattı.

Yönetmelikte yapılan değişiklikle artık tüketicilerin herhangi bir  gerekçe göstermeden sözleşmeden dönmesi durumunda yüksek miktarda masraf ve  tazminat ödemek durumunda kalabileceği uyarısında bulunan Gedikkaya, şunları  kaydetti:

"Tüketici, sözleşmeden dönerse konutun satışı veya satış vaadi  sözleşmesi nedeniyle oluşan vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülüklerden doğan  masrafları öder. Bunun yanı sıra satıcı, sözleşme tarihinden itibaren ilk 3 ay  için sözleşme bedelinin yüzde 2'sine, 3-6 ay arası için yüzde 4'üne, 6-12 ay  arası için yüzde 6'sına ve 12-24 ay arası için yüzde 8'ine kadar tazminat  ödenmesini isteyebilir. Bu rakam daha önce yüzde 2 ile sınırlıydı. Bu sebeple  tüketicilerin, sözleşmeden dönmeye karar vermesi durumunda bahsi geçen miktarları  göz önünde bulundurarak karar vermesi ve maketten konut alırken ince eleyip sık  dokuması gerekiyor."