Türkiye`de yeni tip corona virüs (Kovid-19) salgınının kısa vadede şirketlere olumsuz etkilerinin, orta vadede fırsata çevrilebileceği değerlendirilirken, Çin’e karşı ortaya çıkan arz ve talep yönlü olumsuzluklar sonucunda, üretim açısından G20 ülkeleri arasında akla ilk Türkiye geliyor.
AA muhabirinin Türkiye Bilimler Akademisi'nin (TÜBA) "Covid-19 Pandemi  Değerlendirme Raporu"ndan derlediği bilgilere göre, küreselleşme nedeniyle tüm  dünyayı hızla etkisi altına alan Kovid-19’un geçmişteki diğer salgınlar gibi  önemli yapısal, ekonomik, sosyal ve siyasal değişimlere neden olması bekleniyor.

Kovid-19 ile devletin ekonomideki ağırlığının giderek artması ve  küreselleşme yerine daha içe kapanan milli yaklaşımların öne çıkacağı tahmin  ediliyor.

Ulaşım, turizm ve hizmet sektörleri bu süreçten en çok etkilenen  sektörlerin başında geliyor. Tarım ve gıda güvenliğiyle sağlık altyapılarının  önemi giderek artarken, para ve kredi piyasalarında da dijital sisteme dönüşün  sinyalleri göze çarpıyor.

GÜVEN SORUNU

Kovid-19 nedeniyle sadece finansal piyasalarda değil, hayatın her  alanında güven sorunu ortaya çıkıyor. Güven probleminden orta ve uzun vadede en  çok etkilenen ülkenin Çin olacağı değerlendiriliyor. Kovid-19 salgınıyla, tedarik  zincirinde Çin'in üretimine bağlı birçok ülkede üretici ve tüketici firmalar  aksaklıklar yaşıyor ve arz kaynaklarını çeşitlendirmeyi düşünüyor.

Ancak, zaman içinde arz yönlü başlayan kriz, virüsün tüm dünyaya  yayılmasıyla küresel talep krizine dönüşüyor. Bazı tüketiciler Çin menşeli  ürünleri tüketmek istemezken, büyük mağazalar da bu ülkeden aldıkları ürünleri  Çin menşeli olmaktan çıkarmaya çalışıyor.

Son yıllarda ticaret savaşları nedeniyle ABD’de Çin ürünlerine karşı  olumsuz algı, daha da negatifleşiyor. Kovid-19 krizi bittiğinde, Çin’in süreçten  sorumlu tutulacağına dair sinyaller gözleniyor.

TÜRKİYE ÜRETİM ÜSSÜ OLMAYA ADAY

Kovid-19'un kısa vadede şirketlere olumsuz etkilerinin, Türkiye'de  orta vadede fırsata çevrilebileceği değerlendiriliyor. Yerli sanayinin öneminin  ortaya çıktığı bu dönemde Türkiye, sanayi kapasitesiyle diğer ülkelerden olumlu  ayrışıyor.

Çin’e karşı oluşan arz ve talep yönlü olumsuzluklar sonucunda,  üretimin hangi ülkelere kayabileceği düşünüldüğünde G20 ülkeleri arasında akla  ilk Türkiye geliyor.

Esnek üretim kapasitesi, büyük piyasalara yakınlığı ve ucuz iş gücüyle  Türkiye, çevre ülkelerin üretim üssü olmaya aday konumunda bulunuyor. Çin’in  büyük ölçekli üretimi yerine daha küçük ölçekli ama kaliteli, güvenilir üretim ve  dağıtım kanallarının öne çıkması bekleniyor.

Dünyada Türk ürünlerinin kalitesi yakından tanınıyor. Bu dönemde,  Avrupa ve Afrika pazarlarına, Amerika pazarını da ekleyebilmenin, ihracatçılar  için önemli bir kazanım olacağı değerlendiriliyor. Çin ve Uzak Doğu’dan  kaynaklanan ticaret sapması nedeniyle Türkiye’deki firmaların karlı çıkacağı  öngörülüyor.

ULUSLARARASI İŞ BİRLİKLERİ

Salgının etkilerini fırsata çevirmek sadece Türkiye'de değil, diğer  ülkelerde de tartışılıyor. Dolayısıyla bu dönemde sadece ihracatı artırma  planları yapmak yerine sermaye darlığı ortamında firmalara stratejik ortaklar  alabilmek de önem taşıyor. Bu dönemde Türkiye’de, üretimde ve ticarette  uluslararası iş birliklerini artırmanın düşünülmesi gerekiyor.

Bu yeni dönemde Çinli firmaların yanı sıra, Çin’de fason üretim  yaptıran birçok uluslararası firma için de Türkiye’nin önemli bir üretim üssü  olabileceğine dikkati çekiliyor.

Çin’in bozulan algısının sebepleri arasında kazan-kazan anlayışı  yerine ülkenin kendi ekonomik çıkarlarını öncelediğini de göz ardı etmemek  gerekiyor. Öte yandan Türkiye, sermaye ihtiyacı olan ama esnek, güçlü üretim ve  iş gücüyle güçlü bir ortak olarak ön plana çıkıyor.

Üçüncü ülkelere sadece ihracat yapmayı değil, küresel eğilim olarak  yerel üretimin ve üretim çeşitlendirmesinin artacağı düşünülerek, finansal gücü  kuvvetli uluslararası ortaklarla diğer ülkelerde yatırım yapmak önem kazanıyor.