ABD`de dün açıklanan ağustos ISM imalat Satınalma Yöneticileri Endeksi 50`nin altına gerileyerek ABD ekonomisindeki resesyon endişelerini artırdı.
Küresel ekonomide uzun süredir devam eden jeopolitik ve siyasi  riskler, dünya genelinde çıktı seviyesini olumsuz yönde etkilemeye devam ederken  dün 49,1 olarak açıklanan ISM imalat Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) verisi, ABD'yi de imalat sektörü daralan  ülkeler sınıfına dahil etti.

ABD'de yayımlanan ISM imalat PMI verisi, 50 seviyesinin altındaki  değerlerde imalat sanayisinde daralma anlamına gelirken, 1931 yılından bu yana  yayımlanan bu veriye yatırımcılar tarafından büyük önem atfediliyor.

ISM İMALAT PMI RESESYONLARI DOĞRU TAHMİN EDİYOR

Ağustosta ISM imalat PMI, bir önceki aya göre piyasa beklentilerinin  oldukça üzerinde 2,1 puan azalarak Ocak 2016'dan bu yana en düşük seviye olan  49,1'e geriledi. Böylece 2018 Ağustos'ta 60,8 seviyesini gören endeks, bu  seviyeden başlayan düşüş trendini devam ettirmiş oldu.

ABD Ekonomik Analiz Bürosu'nun temmuzda yayımladığı bir rapora göre  imalat sektörü ABD Gayri Safi Yurtiçi Hasılasının yüzde 11,2'sini oluşturuyor.

Analistler, endeksin tarihsel hareketinin ekonominin durumuyla alakalı  önemli bilgiler verdiğini, imalat endeksinde yaşanan uzun süreli gerilemenin  genellikle resesyonla sonuçlandığını ifade etti.

Buna göre, 2007 Temmuz'da 50 seviyesinin altına düşen endeks, iki yıl  boyunca, 2009 Temmuz'a kadar bu seviyenin altında kalarak 2008 küresel finans  krizi boyunca gerileme göstermişti.

Aynı şekilde, dot.com balonunun patlamasıyla başlayan 2001 krizi  öncesi de 50 seviyesinin altına gerileyen endeks, Ağustos 2000- Şubat 2002  döneminde bu seviyenin altında kalmıştı.

2008 yılından sonra aylık bazda imalat sanayisinde daralma yaşansa da  bu daralmaların uzun süreli olmadığı göze çarpıyor. 2012, 2013 ve 2016'da aylık  bazda 50 seviyesinin altını gören endeks, bu seviyelerde kalıcı olmamış ve tekrar  50 seviyesinin üzerine çıkmıştı.

ENDEKSİN ALT KALEMLERİNDE ÖNEMLİ BOZULMA GÖZE ÇARPIYOR

Arz Yönetimi Enstitüsü (ISM) Başkanı Timothy R. Fiore, ISM'in  yayımladığı ISM imalat PMI raporunda endeks değerlerinin alt kalemlerine ilişkin  yorumlarda bulundu. Fiore, ankete katılanların en çok ABD-Çin arasındaki ticaret  savaşlarından kaygı duyduklarını, ticaretin, düşen ihracat siparişleri sebebiyle  en büyük endişe kaynağı olduğunu kaydetti.

ISM imalat PMI'ın alt endekslerinden olan yeni siparişler endeksinin  3,6 puan gerileyerek 47,2 ile son 7 yılın en düşüğüne gerilediğini ve tüketici  talebinde ciddi bozulmanın yaşandığını hatırlatan raporda, Yeni Siparişler  Endeksi'nin Aralık 2015'ten bu yana ilk defa daralma gösterdiği belirtildi.  Raporda, ağustos verisiyle birlikte 43 aylık genişleme döneminin son bulduğu  kaydedildi.

Üretim endeksi de 1,3 puanlık düşüşle 49,5 seviyesine gerileyerek, 35  aydır kesintisiz büyümenin ardından daraldı. Göstergenin 35 aylık ortalaması 58,9  olmuştu.

İstihdam endeksi Aralık 2016'dan bu yana ilk defa 50 seviyesinin  altına düşerek, 34 ay sonra istihdamda gerileme gösterdi. Temmuz ayında 51,7  seviyesinde bulunan endeks, 4,3 puanlık düşüşle 47,4'e indi.

Rapora göre yeni ihracat siparişleri ağustosta 4,8 azalarak Nisan  2009'dan bu yana en düşük seviye olan 43,3'e geriledi.  Fiore, yaptığı  açıklamada, ihracat siparişlerindeki azalışın katılımcılar tarafından küresel  ticarette süregelen sıkıntılı durumdan kaynaklandığı şeklinde değerlendirildiğini  bildirdi.

TRUMP TİCARET SAVAŞLARINDAN ZARARLI ÇIKABİLİR

ABD ekonomisinde önemli indikatörler bir süredir resesyon sinyali  verirken, bazıları 2008 küresel finansal krizindeki seviyelerde seyrediyor.

New York Fed tarafından ABD ekonomisi için hesaplanan "12 ay sonrası  için resesyon beklentisi" ağustos itibarıyla yüzde 31,5 seviyesinde. En son 2007  yılının ortalarında ulaşılan bu seviyeden sonra ABD ekonomisi tarihinin en önemli  resesyonlarından birini yaşamıştı. İstatistiklere göre 1970'ten bugüne, yüzde 30  seviyesinin üzerine her çıkıldığında ABD ekonomisi resesyona girmişti.

ABD ekonomisinde diğer en önemli resesyon indikatörlerinden kabul  edilen 10 yıllık ve 3 aylık tahvil getirilerinin arasındaki fark da negatif  bölgeye düştü. Terse dönen getiri eğrisinde fark yaklaşık 50 baz puanla 2007'den  bu yana en yüksek seviyeye çıktı.

Analistler, yeni verilerle birlikte ABD ekonomisinde geniş çaplı bir  resesyon ihtimalinin arttığını belirterek, bu durumun ABD Başkanı Donald Trump'ın  yeniden seçilmesi yolunda en önemli engellerden biri olabileceğini kaydetti.  Trump'ın seçim öncesinde ABD içinde üretimi artıracağını vaat ettiğini belirten  analistler, Çin ile süregelen ticaret savaşları sonucu üretimde yaşanan bu  belirgin düşüşün Trump'ı gelecek seçimlerde köşeye sıkıştırabileceğini kaydetti.

Analistler, Trump'ın ABD Merkez Bankası'na (Fed) faizleri 100 baz puan  düşürmesi gerektiği yönündeki telkinlerinin hayata geçirilmesinin zor olduğunu  belirterek, ticaret savaşlarıyla başlayan ekonomik sıkıntıların Trump'a en çok  zarar verebilecek konu olabileceğini söyledi.

KÜRESEL EKONOMİDE SIKINTILI DURUM DAHA DERİNLEŞİYOR

Ticaret savaşlarının büyük ölçekli ekonomiler arasında yaşanması  sebebiyle dünya ekonomisine de olumsuz yansıdığını kaydeden analistler, imalat  PMI endekslerinin Avrupa'da da düşüş eğilimini sürdürdüğüne dikkati çekti.

Avro Bölgesi ağustos imalat PMI verisi 47 seviyesinde gerçekleşirken, bu yılın üçüncü çeyreğinde kapasite kullanım oranı son üç yılın en düşük seviyesi  olan 81,9'a geriledi.

Hafta başında açıklanan verilere göre Almanya'da ağustos PMI 43,5'e  gerileyerek imalat sektöründeki daralmanın devam ettiğine işaret ederken,  kapasite kullanım oranı 83,9 ile son 5 yılın en düşüğüne indi.

İngiltere'de de bu indikatörlerde benzer bir seyir gözlenirken, imalat  PMI 47,4 ile son 7 yılın dibine indi, kapasite kullanım oranı ise yüzde 78,8 ile  2013'ten bu yana en düşük seviyeye geriledi.