AMB`nin bilançosu 2 yılda çöktü

Avrupa Merkez Bankası diyet yapmak için çok zor bir zaman seçti.

Ekonomideki zayıflığı yanı sıra enflasyon oranlarının sıfıra yaklaşması ile de mücadele eden AMB'nin bilançosu hızla küçülüyor. Bilanço 2012'den bu yana 1 trilyon eurodan fazla küçüldü.

Öte yandan Fed, İngiltere Merkez Bankası ve Japonya Merkez Bankası ise bilançolarını büyütmese de en azından küçültmüyor. Bu ekonomiler çarpıcı oranlarda büyüme kaydederken enflasyon da Euro Bölgesi'ne kıyasla hedefe daha yakın seyrediyor.

Merkez bankaları, finansal kriz öncesinde kısa vadeli faiz oranlarında ayarlama yaparak ekonomileri yönlendiriyordu. Bilançoları çok daha küçüktü. Ancak faiz oranları sıfıra yaklaşınca büyümeyi canlandırmak için varlık alımlarına ve yeni kredilere yöneldiler.

Merkez bankaları, tahvil gibi menkul kıymet alımı yaparak ve kredi sağlayarak ekonomiye para pompaladı ve bu işlemler bankaların bilançolarını büyüttü.

Para arzındaki artışın kredi büyümesi ve hisse ve tahvil fiyatları yoluyla ekonomide dolaşması ve sonuçta enflasyonu yükseltmesi umuluyor.

AMB'nin elindeki varlıkları azaltması, Avrupa'da potansiyel bir deflasyon döngüsünün başlayacağı endişelerinin başladığı bir dönemde yatırım ve harcama için daha az para olması anlamına geliyor.

Bu nedenle bazı ekonomistler AMB'ye bilançolarını büyütecek daha güçlü adımlar atması çağrısında bulundu.

BNP Paribas ekonomisti Paul Mortimer-Lee enflasyonun aşırı derecede zayıflamasını önlemenin yolunun 'devasa bir bilançoya' sahip olmaktan geçtiğini söyledi. Geçtiğimiz ay IMF tarafından yayınlanan ve Avrupa'da enflasyonun çok düşük olduğu uyarısında bulunan bir raporda da "AMB, bilançosunu kayda değer şekilde büyütecek seçenekleri gündemine almalı," denilmişti.

AMB'nin bilançosu geçtiğimiz ayın sonunda 2.04 trilyon euroya düştü ki bu rakam Euro Bölgesi'nin GSYH'sinin yaklaşık beşte birine karşılık geliyor.

Bu rakam 2008 öncesi seviyelere kıyasla çok yüksek olsa da diğer merkez bankalarının bilançoları ile kıyasladığında oldukça küçük kalıyor. Fed'in bilançosu 4.4 trilyon dolara (ABD'nin GSYH'sinin dörtte birinden fazla) yükselmiş durumda.

AMB hesaplamalarına göre bilançodaki para politikası ile ilgili varlıklar GSYH'nin yüzde 8'ine denk geliyor. Bu oran Fed için yüzde 26, İngiltere Merkez Bankası için yüzde 25, Japonya Merkez Bankası için ise yüzde 52.

Bu durumun nedenine şöyle bir açıklama getirilebilir: Euro Bölgesi bankaları 2011 ve 2012'de aldıkları üç yıllık kredilerinin bazılarının geri ödemesini erkenden yapıyor. Birçok analiste göre bankalara bu kadar kontrol yetkisi vermek AMB'nin bilanço stratejisinin temel sorunlarından biri.

Bilançonun büyük olması politikanın uzun bir süre genişlemeci kalacağının bir işareti olarak görülüyor.

Uygulanan politikaların amacı enflasyonun, merkez bankalarının optimal olarak değerlendirdiği yüzde 2 civarında kalmasını sağlamak. Tüketici fiyatları ABD'de Haziran ayında bir yıl önceye kıyasla yüzde 2,1, İngiltere'de yüzde 1,9 artarken Euro Bölgesi'nde ise sadece yüzde 0,5 yükseldi.

AMB yetkililerine göre bilançolara odaklanmak eksik bir tablo çiziyor. AMB Başkan Yardımcısı Vitor Constancio geçtiğimiz ay yaptığı bir konuşmada bilançolardaki değişimleri sanki aynı politikalara dayanıyorlarmış gibi karşılaştırmanın yanlış olacağını söyledi.

AMB iki yıl önce ihtiyaç duyulması halinde sorunlu Euro Bölgesi ülkelerinden sınırsız miktarda hükümet tavili alabileceğini açıklamıştı. Bu açıklama, devasa bir bilanço büyümesine benzer bir etki yaratsa da program kullanılmadığından bilançoda gerçek bir büyümeye neden olmadı.

AMB'den daha da fazla yardım gelecek. AMB, Eylül ayında başlamak üzere bankalara bir şartla dört yıl vadeli ucuz kredi verecek. Krediyi alan bankalardan özel sektöre verdiği kredi miktarını artırması isteniyor. AMB programın 1 trilyon euroya ulaşabileceğini söylese de bankalar yine de ne kadar istediklerine karar verebilecek ve ayrıca erken ödeme de yapabilecekler.

Tüm bu yardımlar dahi yeterli olmayabilir. Mortimer-Lee'ye göre enflasyonun hedefe yaklaşması için bilançonun 2 trilyon euro büyümesi gerekiyor.

ÖNE ÇIKAN HABERLER

• Altın fiyatlarında son durum ne?
• ABD`nin haftalık kömür üretimi arttı
• Japonya`da enflasyon beklentiler dahilinde geldi
• KKM hesabında biriken tutar arttı
• `ECB faiz artırımlarında ısrar edecek`
• Yurt dışı üretici fiyat endeksi yükseldi

Haberler

Tüketici güven endeksi yükseldi Tesla, ABD`de satış fiyatlarını düşürdü `Fed faiz artırımlarına devam etmeli` `ABD`de teknoloji hisseleri aşırı alım bölgesinde`

Bugün Bilmeniz Gerekenler

`Çin`in büyümesi yüzde 6`ya ulaşabilir` Ernst & Young, 3 bin çalışanı işten çıkaracak `ABD`de teknoloji hisseleri aşırı alım bölgesinde` `Fed faiz artırımlarına devam etmeli` Goldman Sachs, ECB faiz tahminini yükseltti Tesla, ABD`de satış fiyatlarını düşürdü

`Çin`in büyümesi yüzde 6`ya ulaşabilir` Ernst & Young, 3 bin çalışanı işten çıkaracak Goldman Sachs, ECB faiz tahminini yükseltti