Cari iÅŸlemlerde tarihi fazla

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) açıkladığı revize edilmiÅŸ  verilere göre aÄŸustosta 1,88 ve eylülde 1,81 milyar dolarlık cari iÅŸlemler  fazlası veren Türkiye, pozitif veri serisini ekimde üst üste 3'üncü aya taşıdı.  TCMB'nin açıkladığı ekim ayı ödemeler dengesi verilerine göre cari iÅŸlemler  hesabı 2,77 milyar dolar fazla veren Türkiye, böylece 1992'den beri hesaplanan  seride en yüksek aylık tutara ulaÅŸmış oldu.

Ekimde aylık 2,77 milyar dolar fazla veren cari iÅŸlemler hesabının  yıllıklandırılmış açığı 51,13 milyar dolardan 46,06 milyar dolara geriledi.

AA muhabirine konuyla ilgili deÄŸerlendirmede bulunan AA Finans  Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, geçen yılın aynı ayında 3,84 milyar dolar  açık verildiÄŸini anımsatarak, piyasa beklentilerini de aşıp rekor kıran cari  fazla ile son 12 aylık cari açığın Gayrisafi Yurt içi Hasıla’ya oranla yüzde  5,1'e gerilediÄŸini kaydetti.

"RESMÄ° REZERVLERDE 1,7 MÄ°LYAR DOLARLIK ARTIŞ GÖZLENDÄ°"

Cari dengenin temel eÄŸilimi açısından takip edilen enerji dışı cari  dengenin 600 milyon dolar açığa gerilediÄŸini, enerji ve altın dışı (çekirdek)  cari dengenin ise 9,3 milyar dolar fazlaya yükseldiÄŸine dikkati çeken Bürümcekçi,  "Türkiye ekonomisinin güçlü büyüme dönemlerinde manÅŸet ve çekirdek açıkta  belirgin artış eÄŸilimi görülmesinin doÄŸal olduÄŸunu hep vurgulamaktayız. Mart  ayından itibaren yavaÅŸlama sinyallerinin yoÄŸunlaÅŸması ile enerji ve altın dışı  açıkta artış eÄŸiliminin tersine döndüÄŸü, yani potansiyelin altına inen büyümenin  dış dengede iyileÅŸme getirdiÄŸi net olarak gözlenmektedir." ifadelerini kullandı.

Bürümcekçi, cari açıkta gözlenen iyileÅŸmede, dış ticaret açığının  geçen yıldan düÅŸük açık ve hizmetler dengesinin yüksek fazla vermesinin ana etken  olduÄŸunu belirterek, finansman tarafında ise cari açığın fazlasıyla finanse  edilmesi nedeni ile resmi rezervlerde 1,7 milyar dolarlık artış gözlendiÄŸini  söyledi.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı verilerine göre kasımda ihracatın 15,5  milyar dolar ve ithalat 16,1 milyar dolar düzeyinde gerçekleÅŸtiÄŸinin görüldüÄŸünü  dile getiren Bürümcekçi, bu verilerin dış ticaret açığının kasımda yıllık olarak  belirgin bir azalış göstereceÄŸine iÅŸaret ettiÄŸini bildirdi.

Bürümcekçi, önceki yıl cari açığı artıran faktörlerin başında gelen  enerji ve altın ticaretindeki geliÅŸmelerin ödemeler dengesi verisi için kritik  olduÄŸuna deÄŸinerek, petrol fiyatlarının son dönemdeki geri çekilmeye raÄŸmen halen  2017 yılı ortalamasının belirgin üzerinde seyretmesinin cari açığı artırıcı  etkide bulunmaya devam edebileceÄŸini kaydetti.

Avrupa BirliÄŸi (AB) pazarı ve genel olarak küresel çapta büyümenin  güçlü seyrinin ÅŸimdiye kadar ihracat açısından destekleyici olduÄŸuna, dolayısıyla  bu bölgelerden gelen yavaÅŸlama sinyallerinin ne ölçüde ihracatı etkileyeceÄŸinin  takip edileceÄŸini belirten Bürümcekçi, "Buna karşılık, turizm gelirlerinin,  turist sayısının artış eÄŸilimini koruması ile toparlanma göstermeye devam edeceÄŸi  beklenmelidir. Bu doÄŸrultuda, yıl sonu cari açık tahminimizi 30 milyar dolara  revize ederken, risklerin aÅŸağı yönde devam ettiÄŸini belirtmeliyiz." dedi.

"ÇEKÄ°RDEK GÖSTERGELERDEKÄ° DÜZELME DEVAM EDÄ°YOR"

DenizBank Yatırım Hizmetleri Grubu Stratejisti Orkun Gödek de ekimde  rekor kıran cari fazlanın, AÄŸustos-Ekim döneminde toplam 6,46 milyar dolara  ulaÅŸtığına dikkati çekerek, "Veri döneminde ödemeler dengesi hesaplamasına dahil  edilen ihracat ay bazında yüzde 9, yıllık hesaplamada ise yüzde 10 artış  gösterdi. Ä°thalat aynı dönemde ay bazında yüzde 2, yıllıkta ise yüzde 24  geriledi." dedi.

Ekim verilerine göre mal dengesinin 799 milyon dolar fazla vererek,  Şubat 2009 dönemindeki 352 milyon dolarlık fazladan bu yana ilk kez bu yönde  performans gösterdiÄŸini ifade eden Gödek, ödemeler dengesi açısından kritik  önemde bulunan seyahat gelirlerinin mevsim etkisinin de yansımasıyla yüzde 6  gerilemesine karşın 12 aylık dengenin 20,4 milyar dolar fazla verdiÄŸini dile  getirdi.

Orkun Gödek, net portföy yatırımlarının 491 milyon dolar fazla vererek  ocaktan bu yana ilk kez pozitif bölgeye çıktığını kaydederek, "Çekirdek  göstergelerdeki düzelme eÄŸilimi tüm hızı ile devam ediyor. Parasal olmayan altın  ve enerji ithalatı hariç cari iÅŸlemler hesabı eylüldeki 5 milyar dolar  seviyesinden ekimde 6,1 milyar dolar artıya ulaÅŸtı. 12 aylık hesaplamada ise 2,6  milyar dolar düzeyinden 9,2 milyar dolara çıktı." ifadelerini kullandı.

Ä°ç talepteki azalışın ithalatı baskılaması ve güçlü ihracat  performansının, cari iÅŸlemler hesabında rekor düzeyde artı verilmesine imkan  tanıdığını söyleyen Gödek, yılın 30 milyar dolar civarında cari iÅŸlemler açığı  ile tamamlanacağını tahmin etti.