Yeni tip corona virüsün (Kovid-19) ardından dünya genelinde yürürlüğe giren sınırların kapatılması ve seyahat yasağı gibi kısıtlayıcı tedbirlerin havacılık sektörünü mali sıkıntıya sokması dikkati çekiyor.
Salgının yayılmasını engellemek amacıyla pek çok ülke mart ayından  itibaren gerek şehirler arası gerek diğer ülkelerle olan ulaşıma çeşitli  kısıtlamalar getirdi.

Zorunlu olmayan seyahatlerin yasaklanması ile hava yolculuklarına olan  talep  önemli ölçüde azaldı. Vatandaşlar mevcut seyahat planlarını değiştirmeye  veya biletlerini iptal ederek ücretlerini geri almaya çalıştı.

Salgın nedeniyle hava trafiği durma noktasına geldi ve bazı bölgelerde  uçuşlar  neredeyse yüzde 90 oranında azaldı.

Bu durum sektör gelirlerinin neredeyse tamamının ortandan kalkmasına  neden olurken,  pek çok ülke hava yolu sektörünün stratejik önemine dikkati  çekerek şirketlere yardımcı olacak önemlere yöneldi.

YÜKSEK SABİT MALİYETLER

Havacılık sektörü, sabit maliyetlerin yüksek ve kar marjlarının düşük  olduğu bir yapıda faaliyet gösteriyor.  Sektörde firmalar arasında çok yüksek  rekabet ortamı bulunurken şirketler, özellikle jeopolitik koşullardan hızlı  biçimde etkileniyor.

Çok yüksek sermaye yoğunluğu olan ve nakit akışının  kritik öneme  sahip olduğu hava yolu taşımacılığında uçakların durması bir anlamda sektörün  "ölümü" anlamını taşıyor.

ÜLKELER FİRMALARINA MALİ DESTEK SAĞLIYOR

Özellikle Batı ülkeleri hava yolu firmalarına ciddi kaynak sağlayarak,  sektörü Kovid-19’un neden olduğu kriz sürecinden kurtarmaya çabalıyor.

Fransa, bayrak taşıyıcı firması Air France'a 7 milyar euroluk mali  destek sağlamaya hazırlanıyor. Şirket yönetimi, sektörün normalleşmesinin 2 yıl  sürebileceğini düşünüyor.

Alman hava yolu firması Lufthansa, salgınının uzun süre devam etmesi  halinde hava yolu taşımacılığı sektörünün devlet yardımı olmadan hayatta  kalamayacağı görüşünü savunuyor. Firma yönetimi ile Alman hükümeti arasında  krediler, kredi garantileri, sermaye takviyesi gibi konuları içeren yaklaşık 10  milyar euroluk kurtarma programı müzakereleri sürüyor. Şirket sektörde  normalleşmenin 2023 yılını bulabileceği görüşünü taşıyor.

Hollanda ise KLM firmasını salgının etkilerinden korumak üzere 4  milyar euroya ulaşabilecek kamu desteği sağlamayı planlıyor.

İtalya'nın bayrak taşıyıcı hava yolu Alitalia’nın da önümüzdeki  günlerde kamulaştırılması öngörülüyor. Şirkete, batmaması için başlangıçta  2  milyar euro yardım yapılması bekleniyor.

ABD, American Airlines'a maaş desteği olarak 5,8 milyar dolar  sağlarken ilave olarak 4,7 milyar dolarlık kredi görüşmeleri devam ediyor.

Delta Airlines da ABD'den 5,4 milyar dolar yardım almasına rağmen  4,6  milyar dolarlık kredi başvurusu gerçekleştirdi.

United Airlines, 5 milyar dolarlık düşük faizli kredi ve kamu yardımı  aldı. Ayrıca 4,5 milyar dolarlık ilave destek için müzakere ediyor.

İngiltere'den yaklaşık 600 milyon dolarlık destek alan Virgin Atlantic  hissedarlarla ilave katkı için görüşmeler yapıyor.

EasyJet de İngiliz hükümetinden  750 milyon dolar destek almasına  rağmen havacılığın kriz öncesi haline 2 yıldan önce dönmeyeceğini belirtiyor.

Sektörün Kovid-19 krizini atlatabilmesi için tüm seferlerini hızla  yeniden başlaması ve dolu bir şekilde gerçekleşmesi gerekiyor.

GELİRLER 314 MİLYAR DOLAR DÜŞECEK

Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), salgın nedeniyle hava  yolu şirketlerinin yolcu gelirlerinin bu yıl 314 milyar dolar azalmasını  beklerken, 25 milyon istihdamın tehlikede olduğuna dikkati çekiyor.

Havacılık sektörüne acil biçimde doğrudan kaynak, kredi ve vergi  muafiyeti gibi destekler sağlanması gerektiğini belirten IATA, sektör  sorunlarının hemen ortadan kalkmayacağına işaret ediyor.

Mevcut kısıtlayıcı tedbirler nedeniyle tam faal bir havacılık  ise  henüz yakın zamanda öngörülmezken salgının sektörü derinden etkilediği açıkça  ortaya çıkıyor.

Seyahat yasağının kalmasının ardından sorunun kısa bir sürede bitmesi  de beklenmiyor. Kısıtlamaların gevşemesi veya yasakların kalkması insanların  salgın öncesi yaşam tarzlarına derhal dönecekleri anlamını taşımıyor. Hava  ulaşımına talebin bir anda  yeniden normale döneceği beklentisi sektörde karşılık  bulmuyor.

HAVACILIKTA SALGIN TEDBİRLERİ

Uçaklarda ve hava limanlarında salgın tedbirleri ve sosyal mesafelerin  uygulanması da bir başka zorluk olarak ortaya çıkıyor. Eğer uçuş esnasında  salgından korunmak için koltuklar arasında boşluklar bırakılması gerekecekse  bunun sektöre ve sonuç olarak yolculara önemli bir maliyet getirmesi bekleniyor.

Bu durumda salgın tedbirlerinin devam ettiği bir süreçte yolcuların  çok uygun fiyatlarla seyahat edebilecekleri düşünülmüyor. Salgının ardından daha  farklı bilet fiyatları, daha az sayıda sefer, uçuş öncesi sağlık kontrolleri gibi  çeşitli değişikliklerin yaşanması kaçınılmaz görünüyor.