Ekonomistler 2019`dan umutlu

AA muhabirine Türkiye ekonomisinin 2018 ve 2019 yılına iliÅŸkin deÄŸerlendirmelerde bulunan Halk Yatırım AraÅŸtırma Direktörü Banu Kıvci Tokalı,  küresel para politikalarında normalleÅŸmenin ılımlı hızda gerçekleÅŸmesine karşın,  önceki yıllarda gözlenen olaÄŸanüstü likidite desteÄŸinin kademeli azaltılmasının  dış çerçeveyi oluÅŸturduÄŸu makroekonomik ortamda, içeride politik ve jeopolitik  artan risklerin ekonomik dengelerde hassasiyetleri daha kırılgan hale getirdiÄŸi  bir yılın geride bırakıldığını söyledi.

Kredi derecelendirme kuruluÅŸlarının not indirimlerinin yanı sıra, kur  ve faiz oranlarında gözlenen yukarı eÄŸilimin de hisse senedi piyasasında baskı  oluÅŸturan önemli unsurlardan olduÄŸuna deÄŸinen Tokalı, "Yükselen enflasyon ve  küresel ölçekte artan faizler, içeride de tahvil faizlerinde belirgin  yükseliÅŸlere neden olurken; finansal istikrarın tekrar kazanılması yolunda atılan  adımların desteÄŸiyle geri çekilmelerin yaÅŸandığı zorlu yılı tamamlıyoruz." dedi.

Tokalı, 2019 yılında ise, küresel büyümeye dair artan endiÅŸelerin  parasal sıkılaÅŸmada yarattığı baskı karşısında, geliÅŸen piyasaların cazibelerini  sürdürmelerini saÄŸlayacağını ifade etti.

"CARÄ° AÇIKTAKÄ° YAVAŞLAMA TRENDE DÖNÜŞEBÄ°LÄ°R"

Tokalı, yurt içinde yeni programa uygun ekonomi politikalarının  uygulanmasıyla, büyümenin potansiyelin altında ancak cazibesini koruyarak  sürdürmesini beklediÄŸini söyledi.

Son iki yıldır yükseliÅŸte olan ve bu yıl hızlanan yıllık enflasyonun  ise, 2019 yılında yavaÅŸlama gösterecek dinamiklere sahip olduÄŸunu vurgulayan  Tokalı, bu yıla hakim olan "ılımlı güçlü dolar" temasının gelecek dönemde "ılımlı  zayıf dolar"a dönüÅŸebileceÄŸine dair beklenti, çıktı açığı, küresel gıda  enflasyonu ve enerji fiyatlarının dezenflasyon süreci açısından yardımcı unsurlar  olduÄŸunu dile getirdi.

Tokalı, enflasyonda iyileÅŸmenin de eÅŸlik etmesi halinde, 2019 yılında  parasal sıkılaÅŸmada geri adımların gündeme gelmesinin mümkün olacağını belirtti.

Ödemeler dengesinde ise kurdaki ciddi deÄŸer kaybı ve iç talepte  belirginleÅŸen yavaÅŸlamaya ek olarak, yeniden dengelenme modelinde öne çıkan  ihracat ve turizm gelirlerini güçlendirme politikası doÄŸrultusunda, cari açıktaki  yavaÅŸlamanın trende dönüÅŸebileceÄŸine dikkati çeken Tokalı, "Bu çerçevede de, son  iki yıldır arka arkaya indirim kararlarıyla 'yatırım yapılabilir' seviyenin  altına gelmiÅŸ olan kredi notumuzda iyileÅŸme sürecinin de baÅŸladığına tanık  olabiliriz." ifadelerini kullandı.

"PETROL VE EMTÄ°A FÄ°YATLARINDAKÄ° SERT DÜŞÜŞLER ALAN YARATIYOR"

QNB Finansinvest BaÅŸekonomisti Burak Kanlı da, Türkiye ekonomisi için  yılın ilk yarısının sakin ancak ikinci yarısının alabildiÄŸine çalkantılı ve  sarsıcı geçtiÄŸini söyledi.

Ä°lk yarıda güçlü seyreden iktisadi faaliyet, bununla birlikte hızla  artan cari açık ve nispeten daha istikrarlı finansal piyasaların, ikinci yarıda  yerini daralma, cari açıktan cari fazlaya geçiÅŸ ve alabildiÄŸine dalgalı piyasa  görünümüne bıraktığını ifade eden Kanlı, yılın genelini yüzde 3 civarı büyüme,  yüzde 21 seviyesinde enflasyon ve 30 milyar dolar dolayında cari açık ile  kapatılacağını dile getirdi.

Kanlı,2019 yılına iliÅŸkin beklentilerini iliÅŸkin ÅŸu deÄŸerlendirmelerde  bulundu:

"Ä°ktisadi faaliyetin yılın ikinci çeyreÄŸiyle birlikte kademeli olarak  toparlanmasını, yıl genelinde GSYH büyümesinin yüzde 1 civarında olmasını  bekliyorum. Enflasyon ilk yarıda yüzde 20'ler civarında seyrettikten sonra ikinci  yarıda yüzde 15'lere doÄŸru düÅŸecek. Cari dengedeki iyileÅŸme ise önümüzdeki yıl da  bizimle birlikte olacak. Bu noktada petrol ve genel olarak emtia fiyatlarındaki  sert düÅŸüÅŸler bize deÄŸerli bir alan yaratıyor.

Bu dönemde, ekonomi yönetiminin mali disiplini koruması, banka  bilançolarına dair yatırımcının zihnindeki belirsizlikleri giderecek analizlerin  ayrıntılı biçimde yapılıp paylaşılması, sermaye için elzem olan ülke risk primini  düÅŸürücü ve birçok boyutta gerilimleri azaltıcı adımlar atması ve ekonomi  literatüründe fikir birliÄŸinin saÄŸlandığı ekonomileri kalkındıracak yapısal  reformlara gerçekten odaklanılması yılı daha rahat geçirmemiz için kritik önemde  olacaktır."

"POZÄ°TÄ°F AYRIŞACAK ÜLKELER ARASINDA YER ALACAĞIZ"

Turkey Macro View Consulting Yönetici Direktörü Ä°nanç Sözer ise,  2018'in Türkiye'de eÅŸine az rastlanır bir ÅŸekilde makroekonomik açıdan olaÄŸanüstü  zorlu bir yıl olarak geride kaldığını söyledi.

Yatırımcı algısındaki keskin bozulma ile mayıs-aÄŸustos döneminde  serbest dalgalı kur rejiminde beklenmeyecek kadar devalüasyonun, aÄŸustos  ortasından itibaren alınan para ve maliye politikaları sayesinde yerini  normalleÅŸme sürecine bıraktığını ifade eden Sözer, "Hükümetimizin öncülüÄŸünde  alınan önlemler sayesinde, eylül ayından beri finansal piyasalarda en kötü  senaryosunun geride kaldığını, reel sektörde de zorlukların yakın bir zamanda  yerini toparlama evresine bırakacağını dile getiriyoruz. Enflasyonda yüzde 25  seviyesinin öngörülebilir gelecek boyunca bir daha görülmeyeceÄŸini öngörüyoruz."  diye konuÅŸtu.

Sözer, Türkiye ekonomisinin sahip olduÄŸu potansiyel ve esnek talep  dinamizmiyle rakip ülkeler gibi düÅŸük tek haneli enflasyona ulaÅŸabilecek ve bunu  hak eden bir ülke olduÄŸunu dile getirdi.

Türkiye ekonomisinde öncelikli hedefin enflasyonu düÅŸük tek haneye  indirmek olduÄŸunu söyleyen Sözer, bu saÄŸlandığında sürdürülebilir büyümenin de  yapısal reformlarla desteklendiÄŸinde doÄŸal bir süreç olarak beraberinde  geleceÄŸini belirtti.

Sözer, Yeni Ekonomik Program'ın (YEP) ruhuna uygun bir ÅŸekilde 2019  yılının dengelenme, disiplin ve deÄŸiÅŸim yılı olacağını beklediklerini söyledi.

Bu doÄŸrultuda büyüme ve cari iÅŸlemler açığının 2018'e kıyasla daha  düÅŸük olmasını ve bu sayede enflasyonun da gerileyerek yatırımcı algısını  iyileÅŸtirebileceÄŸini öngördüklerini dile getiren Sözer, "Küresel ekopolitik  arenadaki kırılganlıklar riskleri canlı tutarken, müzmin durgunluk koÅŸullarının  sürmesi, aşırı deÄŸersiz TL ve yüksek TL cinsi faiz hadleri ışığında Türkiye  ekonomisinin 2019'un ikinci yarısından itibaren dünya ekonomisinde pozitif  ayrışacak ülkeler arasında yer alacağına inanıyoruz." deÄŸerlendirmesinde bulundu.

"2019'U YÜZDE 16'YA YAKIN BÄ°R ENFLASYONLA BÄ°TÄ°REBÄ°LÄ°RÄ°Z"

Garanti Bankası Yardımcı BaÅŸekonomist Seda Güler Mert, 2018'de oldukça  zorlu bir dönemden geçtik belirterek, "Bu açıdan, 2019'un Türkiye ekonomisi için  bir dengelenme yılı olacağı gibi, finansal deÄŸiÅŸkenler açısından da bir düzeltme  yılı olabileceÄŸini düÅŸünüyoruz." dedi.

Son çeyrekte biraz daha gerileyen bir performansla, 2018 büyümesinin  yüzde 3 olarak gerçekleÅŸmesini beklediklerini ifade eden Mert, 2019'un biraz daha  zorlu geçebileceÄŸini, ancak beklentilerinin ikinci çeyrek itibarıyla  toparlanmanın baÅŸlayacağından yana olduÄŸunu söyledi.

Mert, 2019'ın ikinci yarısından baz etkilerinin de desteÄŸiyle  büyümenin daha belirgin hale gelebileceÄŸini ve 2019 yılı büyüme beklentilerinin  yüzde 1 düzeyinde olduÄŸunu dile getirdi.

Enflasyon tarafında geri çekilmelerin baÅŸladığına dikkati çeken Mert,  2018'i yüzde 21'e yakın bir enflasyonla kapadıktan sonra, 2019'un ilk çeyreÄŸinde  sınırlı yukarı yönlü etkiler olsa da, gerek kurda elde edilen kazanımlarla gerek  büyümedeki yavaÅŸlamanın gecikmeli etkileriyle özellikle yılın ikinci yarısında  belirginleÅŸen düÅŸüÅŸle 2019'un yüzde 16'ya yakın bir enflasyonla  bitirilebileceÄŸini dile getirdi.

Mert, Merkez Bankası'nın 2019'un ilk yarısında mevcut duruÅŸunu  koruyacağını, haziran itibarıyla ise sınırlı faiz indirimlerine baÅŸlayabileceÄŸini  söyledi.

Dış koÅŸullardaki olası bir kötüleÅŸmenin Merkez Bankası'nın ilk faiz  indirimini geciktirmeye itebileceÄŸine iÅŸaret eden Mert, YEP'te ortaya konan  hedeflere yakın gerçekleÅŸmelerin beklentileri karşılayacağından kur üzerindeki  kazanımları destekleyeceÄŸini kaydetti.

Mert, bu yılın 30 milyar doların altında bir cari açıkla  bitirebileceÄŸini, gelecek yıl ise yıllık açığın 16 milyar dolara kadar  gerileyebileceÄŸini ifade etti.

"YURT DIŞI PÄ°YASALARDAKÄ° TEMKÄ°NLÄ°LÄ°K HALÄ° RAHAT BÄ°R YIL GEÇÄ°RMEMÄ°ZE  YARDIMCI OLABÄ°LÄ°R"

Seda Güler Mert, 2019'un, küresel ekonomi için de zorlu bir yıla aday  olduÄŸunu belirtti. ABD ekonomisinde beklenen soÄŸumanın, halihazırda ABD Merkez  Bankası'nı (Fed) daha temkinli olmaya ittiÄŸini, ancak bu durumun veriye baÄŸlı Fed  hareketlerini de tetikleyeceÄŸinden piyasalarda oynaklığı canlı tutabileceÄŸini  söylen Mert, bununla birlikte, Avrupa'da da geçen yılın yüksek performansının  gelecek dönemde hız kaybedeceÄŸini ve bazı politik risklerin büyüme üzerinde daha  da baskı yaratabileceÄŸini dile getirdi.

Çin'de beklenenden daha hızlı gerçekleÅŸme potansiyeli taşıyan  yavaÅŸlama ivmesinin, otoriteleri hızla gevÅŸeme yönünde adımlar atmaya ittiÄŸini  dile getiren Mert, bunların etkileri ile Çin para birimi yuanda daha fazla deÄŸer  kaybı yaÅŸanabileceÄŸi ve bunun da diÄŸer geliÅŸen ülke para birimlerini baskı altına  alabileceÄŸini kaydetti.

Mert, geliÅŸmekte olan ülke varlıklarının, ekonomilerinde halihazırda  baÅŸlamış dengelenmeyle diÄŸerlerine kıyasla pozitif bir ivme kazanabileceÄŸini  söyledi.

Büyüme kaygılarının petrol fiyatları üzerindeki aÅŸağı yönlü baskısının  da Türkiye gibi enerji ithalatçısı ülkeler için pozitif bir geliÅŸme olduÄŸuna  iÅŸaret eden Mert, ÅŸu deÄŸerlendirmelerde bulundu:

"Bu açıdan, yurt dışı piyasalardaki temkinlilik hali, finansal  koÅŸulların daha az sıkılaÅŸmasına ve fon akımları nezdinde de daha rahat bir yıl  geçirmemize yardımcı olabilir. Jeopolitik riskler tarafında ise, oynaklık  sürebilir. Gerek ABD-Çin arasındaki korumacılık tedbirlerinin derinleÅŸmeye aday  olması gerek Suriye'nin geleceÄŸine dair belirsizlikler küresel gündemi meÅŸgul  etmeye devam edecek. Türkiye özelinde, Amerikan askerlerinin Suriye'den çıkacak  olması kısa vadede Türk-Amerikan iliÅŸkileri açısından olumlu olsa da; bölgenin  geleceÄŸine dair belirsizliklerin sürmesi stratejik ortaklarımızla iliÅŸkilerimizin  seyri açısından kritik olacak."