Ekonomistler iş gücü istatistiklerini değerlendirdi

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye'de işsizlik  oranı, eylülde geçen yılın aynı ayına göre 0,8 puan artarak yüzde 11,4 oldu. Söz  konusu dönemde işsiz sayısı 330 bin kişilik artışla 3 milyon 749 bin kişi olarak  kayıtlara geçti.

AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Bürümcekçi, işsizlik oranındaki  değişimin mevsimselliğin gerektirdiği hafif yükselişten daha sert olduğunun  görüldüğünü belirtti.

Bürümcekçi, "Bu ise, üçüncü çeyrekte büyüme hızında gözlenen belirgin  yavaşlamanın olumsuz etkilemeye devam ettiğini düşündürüyor. Eylül ayında  istihdam aylık 255 bin azalırken, iş gücü de 176 bin ile gerileme göstermiş ve  işsiz sayısının 79 bin artmasını getirmiştir. Öte yandan, özellikle iç talebin  seyri açısından önemli bir gösterge olarak izlediğimiz tarım-dışı istihdamın  yıllık artış hızının yüzde 2,3 ile yılın en zayıf seviyesinde seyrettiğini  görmekteyiz." ifadelerini kullandı.

İşsizlik oranının mevsimsel olarak da yüksek seyrettiği bir dönemin  içinde olunduğunu aktaran Bürümcekçi, mevsim etkilerinden arındırılmamış  verilerin tarihsel gelişimine bakıldığında, genellikle işsizlik oranının yılın en  düşük noktasını mayıs ayında gördüğünün, bu ayı takiben de ocak ayı sonuna kadar  yükseliş eğilimine girdiğinin bilinen bir gelişme olduğunu dile getirdi.

Yani mevsimselliğin söz konusu oranların gelişiminde önemli bir  belirleyici olarak yer aldığını söyleyen Bürümcekçi, "Bu nedenle işsizlik  oranındaki yükselişin, mevsim etkilerinden arındırılmış verilerde gözlenip  gözlenmediği trend açısından daha önemli bir unsur olmaktadır. Buna karşılık,  istihdamın ekonomilerin gerek genişleme gerekse daralma dönemlerinde ancak bu  döngü belirli bir olgunluğa ulaştıktan sonra belirgin değişim gösteren bir üretim  faktörü olması bu verinin öncü bir gösterge olmaktan çok, ekonomik aktivitedeki  değişimlerin hane halkı üzerindeki etkilerini gecikmeli olarak yansıtan bir veri  olduğunu unutmamamızı da gerektiriyor." dedi.

Bürümcekçi,  mevsimsellikten arındırılmış iş gücüne katılım oranının  hafif gerileyerek yüzde 53,4 seviyesinde gerçekleşirken, işsizlik oranının daha  fazla yükselmesini engelleyen bir etkide bulunduğunu belirtti.

Son dönemde ise, işsizlik maaşı başvurularının hızla artması ve büyüme  hızının son çeyrekte negatif bölgeye ineceğine işaret eden öncü göstergelerin  işsizlik oranındaki yükselişin devam edeceğini düşündürdüğünü kaydeden  Bürümcekçi, "Buna karşılık, şirketler kesiminin istihdam açısından daha radikal  kararlara yönelmesi söz konusu olabileceğinden, istihdamı destekleyen tedbirlerin  devreye girip girmeyeceği kritik olacaktır." ifadelerini kullandı.

"TARIM SEKTÖRÜNDE BİR ÖNCEKİ YILA GÖRE YÜZDE 19,2’YE DÜŞÜŞ VAR"

İntegral Yatırım Araştırma Uzmanı Eda Karadağ da yıl içerisindeki  tabloya göre, ocak ayında işsizlik oranının yüzde 10,8 ile yıla başlamışken en  düşük nisan ve mayıs aylarında sırasıyla yüzde 9,6 ve yüzde 9,7 olarak  açıklandığını anımsattı.

İşsizlik oranının ağustos ve eylül aylarında yüzde 11’li seviyelerin  üzerine çıkmış olduğunu belirten Karadağ, "Tarım sektöründe bir önceki yıla göre  yüzde 19,2’ye düşüş varken, hizmetler sektöründe ise yüzde 54,3’e artış görüldüğü  dikkat çekiyor. Aynı zamanda, sanayi de de yüzde 19,6’ya doğru bir yükseliş  görülmekte. Hizmetler ve sanayi sektöründe işe katılım oranı yükselirken, tarım  ve inşaatta ise bu performansın zayıf kaldığını söyleyebiliriz."  değerlendirmesinde bulundu.

GCM Menkul Araştırma Uzmanı Enver Erkan ise işsizlik oranında  mevsimsel etkilerden arındırılmış veriler bazında yukarı yönlü trendin eylül  ayında da benzer şekilde devam ettiğini vurguladı.

Erkan, "Ham veri üzerinde halen 3. çeyrek etkileri göründüğü için  gerek mevsimsel bazda turizm sektörünün gerekse de ekonomi yönetiminin istihdam  için uyguladığı teşviklerin etkisi var, ancak yaz aylarının geride kalması ile  birlikte önümüzdeki aylarda hem mevsimsel etkiler geçtiği için hem de ekonomideki  yavaşlama kapsamında işsizlik oranında daha yukarı seviyeleri görebiliriz." diye  konuştu.