Ekonomistler istihdam verisini değerlendirdi
15.03.2018 14:14Son güncelleme : 16.03.2018 10:15
Türkiye`de işsizlik oranı, geçen yılın aralık ayında 2016`nın aynı dönemine göre 2,3 puan azalarak yüzde 10,4 oldu.
AA
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) Aralık 2017'ye ilişkin iş gücü istatistiklerine göre, Türkiye'de işsizlik oranı, geçen yılın aralık ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre 2,3 puan azalarak yüzde 10,4 oldu. Söz konusu dönemde işsiz sayısı 581 bin kişi azalarak 3 milyon 291 bin kişi olarak kayıtlara geçti.
Konuya ilişkin olarak AA muhabirinin sorularını yanıtlayan AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, işsizlik oranındaki değişimin mevsimselliğin gerektirdiği belirgin yükseliş yerine sınırlı arttığını, bu gerçekleşmede istihdam teşvikleri, büyüme hızındaki artış ve lehteki baz etkisinin katkı sağladığını dile getirdi.
İç talebin seyri açısından önemli bir gösterge olarak izledikleri tarım-dışı istihdamın yıllık artış hızının yüzde 6,3 ile önceki aya göre yükseldiğini, bunun da manşet verilere benzer olumlu bir tablo çizdiğini belirten Bürümcekçi, "Mevsim etkilerinden arındırılmamış verilerin tarihsel gelişimine bakıldığında, genellikle işsizlik oranının yılın en düşük noktasını mayıs ayında gördüğü, bu ayı takiben de ocak ayı sonuna kadar yükseliş eğilimine girdiği bilinen bir gelişmedir, yani mevsimsellik söz konusu oranların gelişiminde önemli bir belirleyici olmaktadır." değerlendirmesinde bulundu.
Bürümcekçi, mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranın yüzde 9,9 ile düşüş eğilimine devam ettiğine dikkati çekerek, tarım-dışı işsizlik oranın da yüzde yüzde 11,8’e gerilediğini söyledi.
Mevsimsellikten arındırılmış verilerde trend açısından istihdamdaki aylık değişimlerin daha fazla bilgi içerdiğini düşündüklerini ifade eden Bürümcekçi şunları kaydetti:
"Bu açıdan bakıldığında, Türkiye ekonomisinde 2012-2015 döneminde aylık ortalama 70 bin kişilik güçlü sayılamayacak bir tarım dışı istihdam artışı yakalanmıştı. 2016 yılı ortalaması ise 27 bin ile 2012-15 dönemi ortalamasının çok gerisinde kalmıştı. Geçen yıl ise aralık ayında 101 bin ve son çeyrekte gerçekleşen 124 bin ortalama aylık artış ile yıl ortalaması da 115 bin seviyesinde oluşmuştur. Buna karşılık, mevsimsellikten arındırılmış iş gücüne katılım oranının yüzde 53,2 ile tarihi zirvesinde kalması işsizlik oranında daha belirgin düşüş olmasını engelleyen faktörlerden biri olarak karşımıza çıkmakta."
Bürümcekçi, hizmetler içinde istihdam artışı gösteren grupların kamu yönetimi ve savunma ile ve sağlık-sosyal hizmetler faaliyetlerinden gelmesi kamunun belirgin etkisini yansıttığını belirterek, ulaştırma-depolama, konaklama hizmetleri, ticaret ve finans sektöründe azalışların devam etmesinin ise dikkati çektiğini kaydetti.
İş gücü piyasasının sanayi üretimi kaynaklı olan büyümeye olumlu tepki vermeye devam ettiği belirten Bürümcekçi, "Geçen yıl Kredi Garanti Fonu (KGF) desteklerinin etkisi ve istihdam piyasasında teşviklerle başlayan iyileşme büyümede gözlenen güçlenme ile hızlanmıştı. Bu doğrultuda, ocak-aralık döneminde kümülatif istihdam artışı 1 milyon 39 bin kişi ile geçen yıl aynı dönemindeki 221 bin artışın belirgin üzerine çıkmış durumda. Bu yılın ilk iki ayına ilişkin ekonomik aktiviteden gelen sinyaller de büyümenin gücünü koruduğunu yansıttığından, iyileşmenin devam etmesi beklenebilir. Ancak, özel sektör hizmetleri gibi istihdam kapasitesi yüksek bir sektör toparlanmadan bu ivmenin kalıcı ve yeterli olması zor görünüyor." ifadelerini kullandı.
"MANŞET İŞSİZLİK ORANI MART 2016'DAN BU YANA İLK KEZ TEK HANEDE"
Şekerbank Başekonomisti Gülay Elif Girgin, kasım-ocak dönemlerinin genelde işsizlik oranlarında artışın görüldüğü dönemler olduğunu ifade ederek, "Kasım 2017 ile Ocak 2018 döneminde arındırılmamış serideki hafif yükseliş genel trend dahilindedir. İlaveten, iş gücüne katılım oranı bu dönemde diğer yılların üzerinde seyretmeye devam etmektedir. Mevsimsel etkilerden arındırılmış serilerde ise manşet, tarım dışı ve genç işsizlik oranlarında gerileme görülmektedir. Hatta manşet işsizlik oranı Mart 2016'dan bu yana ilk kez yüzde 9,9 ile tek haneye gerilemiştir." değerlendirmesinde bulundu.
Girgin, kamu teşviklerine ve rekor kıran büyüme performansına rağmen işsizliğin halen çift hanede seyretmesinin bu alanda halen yapılması gerekenlerin olduğunu ve atılacak adımların Türkiye'nin büyüme modelini sorgulayacak yapısal adımlar olması gerektiğini kaydetti.
"İSTİHDAM ORANININ YÜZDE 46,9 SEVİYESİNDEN YÜZDE 48'E YÜKSELMESİ GEREKLİ"
İntegral Yatırım Araştırma Direktörü Tuncay Turşucu, işsizlik oranının yüzde 13 seviyesinde başladığı dönemi yıl boyunca dalgalı bir şekilde yüzde 10,4 seviyesinde tamamladığını kaydetti.
Mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranı ise yüzde 9,9 ile 2016 Nisan ayından bu yana ilk kez tek haneli seviyeye gerilediğini anımsatan Turşucu, manşet veride 2017 yılında 1 milyon 619 bin yeni istihdam yaratıldığının görüldüğünü kaydetti.
Turşucu, manşet veride 2017 yılında 1 milyon 619 bin yeni istihdam yaratıldığı anımsatarak şunları kaydett:
"2016 yılında sadece 221 bin kişi yeni istihdam yaratılmıştı. İşsizlik oranında yüzde 10 seviyesindeki katı seyir sürmekle birlikte yeni istihdamın oluşması olumlu. Türkiye bu fotoğrafta 2017 yılını yüzde 7 seviyesinde büyüme ile bitirecek görünüyor. Büyüme beklentisine bakıldığında yaratılan istihdam normal karşılanabilir. 2018 yılında büyüme oranı daha yumuşak kalacak. Bu durum işsizlik oranının yine yüzde 10 seviyesi üzerinde kalmasına neden olabilir. Bunun için istihdam oranının mevcut yüzde 46,9 seviyesinden yüzde 48 seviyelerine yükselmesi gerekli. Mart sonunda açıklanması beklenen teşviklerin ve yeni yatırımların sağlayacağı istihdamlar 2018 yılında hissedilebilir."
"MEVSİMSELLİKTEN ARINDIRILMIŞ İŞSİZLİK ORANINDAKİ DÜŞÜŞÜN DEVAM EDİYOR OLMASI OLUMLU"
GCM Menkul Kıymetler Araştırma Uzmanı Enver Erkan da, Türkiye'de aralık ayında işsizlik oranının, bir önceki aya göre hafif artışla yüzde 10,4 olarak gerçekleştiğini anımsatarak, "Böylece Aralık ayında işsizlik oranı piyasanın beklediği seviyeye paralel gerçekleşmiş oldu. Mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı ise düşmeye devam etti ve geçen aya göre 0,2 puan düşüşle yüzde 9,9 seviyesinde gerçekleşti." dedi.
Erkan, mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranındaki düşüşün devam ediyor olmasının olumlu olduğunu belirterek şunları kaydetti:
"İstihdam artışında genele yayılan ılımlı artışın devam ettiği görülmektedir. Buna karşılık, iş gücüne katılım oranının artmaya devam etmesinin işsizlik oranındaki düşüşü sınırladığını, bu durumun muhtemelen önümüzdeki dönemde de benzer şekilde gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. 2018'in ilk aylarına ilişkin verilerde mevcut seviyelerden, geçmiş verilerde de olduğu gibi sezon etkisiyle gerçekleşebilecek artıştan sonra, yakın dönemde mevcut seviyelerde seyredecek bir işsizlik oranı öngörebiliriz."
Mevsimsel etkilerden arındırılmış seride ise ılımlı düşüş eğiliminin devam edebileceğini ifade eden Erkan, işsizlik oranının zirveyi gördüğü 2016 ile kıyaslandığında iş gücü piyasasında iyileşme olduğuna işaret etti.
Erkan, mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranındaki düşüşün devam ediyor olmasının olumlu olduğunu belirterek şunları kaydetti:
"İstihdam artışında genele yayılan ılımlı artışın devam ettiği görülmektedir. Buna karşılık, iş gücüne katılım oranının artmaya devam etmesinin işsizlik oranındaki düşüşü sınırladığını, bu durumun muhtemelen önümüzdeki dönemde de benzer şekilde gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. 2018'in ilk aylarına ilişkin verilerde mevcut seviyelerden, geçmiş verilerde de olduğu gibi sezon etkisiyle gerçekleşebilecek artıştan sonra, yakın dönemde mevcut seviyelerde seyredecek bir işsizlik oranı öngörebiliriz."
Mevsimsel etkilerden arındırılmış seride ise ılımlı düşüş eğiliminin devam edebileceğini ifade eden Erkan, işsizlik oranının zirveyi gördüğü 2016 ile kıyaslandığında iş gücü piyasasında iyileşme olduğuna işaret etti.
Erkan, yıllık bazda 1 milyonun üzerinde bir istihdam artışı söz konusu olduğunu, katılım oranındaki artışın muhtemelen işsizlik oranındaki düşüşü yavaşlatacağını ve sınırlayacağını belirterek,"İstihdam artışı sürdürülebilir kılınırsa ve yüzde 5,5 üzerinde 2018 yıllık ekonomik büyüme oranı yakalanırsa istihdam piyasasında kademeli iyileşme daha uzun dönem için öngörülebilir." dedi.
