Enflasyon 25 ayın en yükseğinde
03.06.2014 12:06Son güncelleme : 03.06.2014 13:22
Enflasyon mayıs ayında yıllık bazda yüzde 9,66 ile 25 ayın en yüksek seviyesine ulaştı.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) bugün açıkladığı mayıs ayı enflasyon verilerine göre, yıllık enflasyon yüzde 9,66 ile 2012 nisan ayındaki yüzde 11,14'ten sonraki en yüksek seviyesini gördü.
Ekonomistler, mayıs ayı enflasyon verisini ve enflasyon verisi sonrası Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) haziran ayı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında faiz değişikliğine gidip gitmeyeceğine yönelik beklentilerini AA muhabirlerine değerlendirdi.
Ekonomistler mayıs ayında enflasyon verisinin piyasa beklentilerinin altında gerçekleştiğini ifade ederken, TCMB Başkanı Erdem Başçı dün Bakanlar Kurulu'nda yaptığı sunumda enflasyonda tepe noktanın mayıs ayı verisinde gözleneceğini, düşüşün haziran ayı verisinden itibaren başlayacağını tahmin ettiklerini kaydetmişti.
Burgan Yatırım Başekonomisti Haluk Bürümcekçi, işlenmemiş gıda fiyatlarında düzeltmenin sınırlı kalırken, işlenmiş gıdanın yükseliş eğilimini koruduğunu belirtti.
Kendi hesaplarına göre geçen yıl mayıs ayında işlenmemiş gıdanın aylık yüzde 5,3 gerilediğini, bu yıl ise yüzde 3,9 azalış gösterdiğini söyleyen Bürümcekçi, dolayısıyla yıllık bazda işlenmemiş gıda yıllık enflasyonunun yüzde 16,4 seviyesine yükseldiğini ve işlenmiş gıda fiyatları yıllık artışının ise yüzde 11,8'e ulaştığını ifade etti.
"Yıllık TÜFE yükseliş eğilimine devam etti ama burası zirve olabilir" diyen Bürümcekçi, gelecek dönem seyri açısından 17 Aralık'tan sonra TL'de gerçekleşen ve bir ara yüzde 10'a ulaşan ilave değer kaybının bugünlerde yüzde 2'ye kadar gerilemesinin yukarı yönlü ilave riskleri sınırlayacak bir gelişme olduğuna dikkati çekti.
Ayrıca, haziran ayından itibaren lehte baz etkilerinin de devreye gireceğinden bahseden Bürümcekçi, "Bu nedenle, yıllık enflasyonun mayıs ayında ulaştığı seviyenin bu yılın zirve noktası olduğunu düşünüyoruz. Bu bağlamda, güncel dolar/TL kurunun yıl sonu tahminimizin (2,15) altında seyretmesi nedeniyle 2014 yıl sonu TÜFE tahminimizi yüzde 8 düzeyinde korumaya devam ediyoruz" dedi.
Mayıs ayı enflasyon verilerinin TCMB'nin beklentilerine paralel olduğunu ve elini bir miktar rahatlattığını düşünen Bürümcekçi, şunları kaydetti:
"TCMB'nin haziran ayını pas geçeceği ön tahminimizin olasılığını azaltacak bazı gelişmeleri de izlemekteyiz. Haziranda sabit kalsa da, enflasyonun yönünü aşağı çevirmesiyle faiz indirimlerinin temmuz ayından itibaren devam edebileceği ve toplamda (mayıs dahil) 125 baz puana ulaşabileceğini de belirtmiştik. Buna karşılık, iki önemli ve yadsınamayacak gelişmenin bu beklentimiz üzerindeki riskleri artırdığını da düşünmekteyiz. Birincisi, son günlerde ABD 10 yıl tahvil faizlerinin bu yıl ilk kez yüzde 2,50 seviyesinin altına inmesi ki, getiri eğrisi bağlamında yurt içi faizlere de etkisi olmaktadır. Bir diğer deyişle, bizim 10 yıl faizlerimiz yüzde 9'a doğru inmekte olduğundan getiri eğrisinin yataylığında bir değişmeye yol açmadan kısa ucunu da aşağı çekme imkanı vermektedir. İkincisi ise, Başbakan Erdoğan'ın TCMB'ye yönelik sert eleştirileri sonrası artan politik baskı algılamasıdır. Bu unsurların öngördüğümüz indirim zamanlamasını öne çekmesini yine de önemli bir problem olarak görmezken, indirimin boyunu agresifleştirmesi durumunda TCMB'nin kredibilitesi açısından olumsuz yansımaları olacağını düşünüyoruz. Bu bağlamda, Bakanlar Kurulu sunumunda yer verilen bir grafikte 'ölçülü faiz indirimleri' ve 'sert faiz indirimi' etkilerinin karşılaştırılarak tercihin ölçülüden yana olacağı mesajının verilmesini şu an için olumlu haneye yazıyoruz."
Öte yandan, yarın açıklanacak olan mayıs ayı reel kur endeksinin (REK) enflasyon gerçekleşmesi sonrası önceki 107,9 değerinden 110,5 civarına sert bir yükseliş göstereceğini öngören Bürümcekçi, şu anda bulunulan 2,4750 kur sepeti seviyesinde seyrin haziran ayı boyunca sürmesi durumunda da endeksin bu civarlarda kalacağını hesapladıklarının ifade etti.
- "Politika faizinde ve üst bantta 50 baz puanlık bir indirimi olası"
Ziraat Yatırım Ekonomisti Bora Tamer Yılmaz, mayıs ayı enflasyon verisinin enflasyondaki ikincil etkilerin sınırlı kalmaya başladığına ve yalnızca istatistiksel olarak değil, fiyatlama davranışı açısından da baskıların azalacağına işaret ettiğini söyledi.
Toparlanan güven endekslerinin (yılın ilk aylarına göre) halkın enflasyonla mücadelede fiyat istikrarı açısından Merkez Bankası'nın politikalarına inanmaya başlayarak ikna olduğunun işaretlerini içerdiğini ifade eden Yılmaz, "Tahminen enflasyon beklentilerinde daha olumlu gelişmeler görebilir ve olumlu sürprizlerle karşılaşabiliriz. Ocak ayındaki faiz artışı, güven kanalı üzerinden ekonomiyi destekledi" dedi.
FinansInvest Başekonomisti Burak Kanlı ise mayıs ayında enflasyonun piyasa beklentilerinden bir miktar daha olumlu geldiğini ve böylece yıllık enflasyonda zirveye ulaşıldığını ifade etti.
Bundan sonraki süreçte iki unsurun yıllık enflasyonun aşağı yönlü hareket etmesine sebep olacağını belirten Kanlı, ilk unsurun baz etkisi, ikinci unsurun ise son dönemde TL'de gözlenen değer kazancının temel mal grubu enflasyonunda sınırlı bir iyileşmeye yol açacak olması olduğunu söyledi.
Kanlı şunları kaydetti:
"Ancak enflasyonun 2014 yılında yüzde 8'den daha aşağıya gelebilmesi için kilit unsur gıda fiyatları. Mayıs ayında gıda enflasyonunda mevsimsel etkilerin ötesinde olumlu bir seyir yok. Kuraklık aşağı yönlü alanı kısıtlıyor. İşlenmemiş gıda ihracatında bu yaz olumsuz bir gelişme olmadığı takdirde gıda enflasyonu yüzde 10 seviyesinin üzerinde seyretmeye ve enflasyon üzerinde olumsuz etki devam edecek gibi görünüyor.
Verinin piyasa beklentilerinden daha olumlu gelmesi ve bundan sonra yıllık enflasyonda aşağı yönlü bir seyrin gözlenecek olması ise TCMB'nin bir sonraki toplantısında faiz indirme ihtimalini güçlendiriyor. TCMB'den gelen gevşeme adım ve sinyallerine karşın, TL diğer gelişmekte olan ülke para birimlerine göre istikrarlı seyrediyor. Risk primi göstergelerinde iyileşme var ve en önemlisi 10 yıllık faizler ciddi oranda düştü son dönemde. Bu unsurlar TCMB için kilit öneme sahip ve dolayısıyla politika faizinde ve üst bantta 50 baz puanlık bir indirimi olası kılıyor."
Dönemler itibariyle yıllık bazda enflasyon şöyle: Dönem Yıllık Enflasyon (TÜFE) Oranı (%) Oca.12 10,61
Şub.12 10,43
Mar.12 10,43
Nis.12 11,14
May.12 8,28
Haz.12 8,87
Tem.12 9,07
Ağu.12 8,88
Eyl.12 9,19
Eki.12 7,80
Kas.12 6,37
Ara.12 6,16
Oca.13 7,31
Şub.13 7,03
Mar.13 7,29
Nis.13 6,13
May.13 6,55
Haz.13 8,30
Tem.13 8,88
Ağu.13 8,17
Eyl.13 7,88
Eki.13 7,71
Kas.13 7,32
Ara.13 7,40
Oca.14 7,75
Şub.14 7,89
Mar.14 8,39
Nis.14 9,38
May.14 9,66
Tüketici güven endeksi yükseldi
Tesla, ABD`de satış fiyatlarını düşürdü
`Fed faiz artırımlarına devam etmeli`
`ABD`de teknoloji hisseleri aşırı alım bölgesinde`
`Çin`in büyümesi yüzde 6`ya ulaşabilir`
Ernst & Young, 3 bin çalışanı işten çıkaracak
Goldman Sachs, ECB faiz tahminini yükseltti