Ağustosta yıllık enflasyon yüzde 15,01 ile son 15 ayın en düşük seviyesine geriledi. Kritik rakamın açıklanmasının ardından dolarda düşüş gözlendi.
Ağustos ayında tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yüzde 0,86 ile piyasa  beklentisinin oldukça altında artış göstererek, bu yılın en düşük ikinci aylık  enflasyonu görüldü. Yıllık enflasyon da 1,64 puan azalarak yüzde 16,65'ten yüzde  15,01'e geriledi. Böylece yıllık enflasyon son 15 ayın en düşük seviyesine  gerilemiş oldu.

AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, ağustos ayında  TÜFE'nin yüzde 0,86 artışla yüzde 1,34 artış yönündeki medyan beklentinin altında  gerçekleştiğini belirtti.

Enflasyonun geçen yıla göre belirgin gerilemesinde, gıda  fiyatlarındaki düşüşün devam etmesi ve gıda dışı diğer gruplarda artışların kur  şokunun yaşandığı geçen yıla göre ılımlı kalmasının etkili olduğunu söyleyen  Bürümcekçi, ağustosta, meyve-sebze dışı diğer işlenmemiş gıda fiyatlarındaki  düşüşün gıda enflasyonunu aşağı çekerken, enerji grubunda yüzde 0,34 ile geçen  yılın çok altında artış izlendiğini kaydetti.

Bürümcekçi, kurlara hassas olan gruplarda (mobilya, ev içi tekstil, ev  aletleri, araç satın alımı vb) ise temmuz ayındaki belirgin artıştan sonra  sınırlı artışlar veya geri çekilmeler izlendiğini bildirdi.

Gıda enflasyonunun işlenmemiş ve işlenmiş gıda fiyatları kaynaklı  gerilediğine dikkati çeken Bürümcekçi, şöyle devam etti:

"TÜİK'in hesaplamasına göre geçen yıl ağustos ayında işlenmemiş gıda  fiyatları aylık yüzde 1,90 azalırken bu yıl ise yüzde 2,32 azalış gösterdi.  Dolayısıyla işlenmemiş gıda yıllık enflasyonu yüzde 12,4 seviyesinden yüzde  11,9'a gerilerken, işlenmiş gıda fiyatları yıllık artışı ise yüzde 22,3'e  geriledi. Böylece, gıda fiyatlarının yıllık artış hızı yüzde 17,2'ye gerilerken,  Enflasyon Raporu gıda fiyatı yeni varsayımının (yüzde 15) üzerinde kaldı. Endeks  tarihindeki ortalama yıllık artışı yüzde 10 civarında olan gıda fiyatlarının 2019  yılındaki seyri enflasyonun TCMB'nin yüzde 13,9 olan yıl sonu tahmininden sapma  konusunda önemli belirleyicilerinden biri olacaktır."

"EYLÜL AYINDA CİDDİ BİR LEHTE BAZ ETKİSİ VAR"

Ekonomist Bürümcekçi, ağustos sonunda önceki aya göre 1,64 puan  azalışla yüzde 15,01'e gerileyen yıllık TÜFE'nin, Enflasyon Raporu'nda yer alan  yıl sonu TCMB tahmininin (yüzde 13,9) ve enflasyon hedefi (yüzde 5) etrafındaki  belirsizlik aralığının ( /-2 puan) yukarısında oluştuğuna dikkati çekti.

Gelecek dönem seyri açısından gıda fiyatlarının belirsizliği ve  oynaklığı dışında, ham petrol ve diğer emtia fiyatlarının görünümü, döviz kuru  hareketleri ve kamu fiyat/vergi ayarlamalarının enflasyon üzerindeki risklerin  yönünü belirleyeceğini söyleyen Bürümcekçi, kısa vadede doğalgaz ve şehiriçi  ulaşım zamlarının yukarı yönde etkide bulunacağını ancak geçen yıl eylülde yüzde  6,3 ile çok yüksek aylık artış görülmüş olmasının ciddi bir lehte baz etkisi  oluşturduğunu dile getirdi.

Bürümcekçi, buna karşılık, son günlerdeki kur artışına rağmen temmuz  ayı ortalamasına göre kur sepeti bazında yüzde 1,3 civarı ilave düşüş  kaydedilmesi ve yıllık bazda değer kazancı bölgesine geçilmesinin kurlardan  fiyatlara geçiş riskinin olmadığına işaret ettiğini söyledi.

Dolayısıyla son günlerdeki değer kaybının bir kur atağına dönüşmediği  durumda geçen yılın oluşturduğu lehte güçlü baz etkisi nedeniyle yıllık  enflasyonun düşüşünü sürdürerek üçüncü çeyrekte baz etkisi ile tek haneye  gerilemesinin olası olduğuna dikkati çeken Bürümcekçi, "Son çeyrekte ise tekrar  yükselerek yılı yüzde 13 civarında bitirmesi olası duruyor." diye konuştu.

"MERKEZ BANKASI FAİZ İNDİRİMLERİNE DEVAM EDECEK"

AA Finans Analisti Bürümcekçi, Merkez Bankasının temmuz toplantısında  politika faizi olan 1 hafta vadeli repo faizini 425 baz puan indirimle yüzde  19,75 seviyesine çektiğini anımsattı.

Bankanın belirgin faiz indirimine gerekçe olarak, güncel tahminlerin  yıl sonu itibarıyla enflasyonun Nisan Enflasyon Raporu'nda verilen öngörülerin  bir miktar altında kalabileceğine işaret etmekte olmasını öne çıkardığını  hatırlatan Bürümcekçi, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Kurul'un, para politikası duruşuna ilişkin mesaj cümlesi ise,  'Enflasyondaki düşüşün hedeflenen patika ile uyumlu şekilde gerçekleşmesi için  para politikasındaki temkinli duruşun sürdürülmesi gerekmektedir. Bu çerçevede,  parasal sıkılığın düzeyi ana eğilime dair göstergeler dikkate alınarak  enflasyondaki düşüşün sürekliliğini sağlayacak şekilde belirlenecektir.' olarak  değiştirilmişti. Bu ise, önden yüklemeli olarak başlayan faiz indirim sürecinin  'makul' bir reel faizi hedefleyecek şekilde devam edeceğini ima etmekteydi.

Bir diğer deyişle, banka gelecek enflasyon beklentileri ve enflasyonun  ana eğilimini baz alıp buna Türkiye için makul olacak bir reel faiz ekleyerek  hesaplayacağı patikaya uygun bir şekilde politika faizini belirlemeye devam  edecektir. Ancak, TCMB Başkanı Murat Uysal reel faiz seviyesi için Enflasyon  Raporu'nda bir paylaşımda bulunmamıştır. Türkiye'nin CDS priminin 420 civarı  olması ve diğer gelişmekte olan ülkelerin politika reel faizleri dikkate  alındığında TCMB'nin baz senaryosunda politika faizini yıl sonuna kadar yüzde 16  civarına yaklaştırma hesabı olduğu söylenebilir. Merkez Bankası faiz  indirimlerine devam edecek."

"EYLÜLDE 225 BAZ PUAN FAİZ İNDİRİMİ GELEBİLİR"

Deniz Yatırım Stratejisti Orkun Gödek de ağustos ayında enflasyon gelişmelerinin aşağı yönde sürprize işaret ettiğini söyledi.

TÜFE’nin aylık bazda aşağı yönlü sürpriz yapmasında 2018’in aynı  dönemine kıyasla baz etkisi sürecinin başlamasının ve ulaştırma, gıda ve alkolsüz  içecekler ile giyim ve ayakkabı kalemlerinin düşürücü etkilerinin önemli rol  oynadığını belirten Gödek, 2018 Ağustos gelişmeleri dışarıda bırakıldığında  2003-2017 döneminde ortalama ağustos ayı TÜFE gelişiminin yüzde 0,21 artış  şeklinde gerçekleştiğini, 2018 yılında 15 yıllık dönemden 2,09 puan yukarı yönde  sapma gösterdiğini anımsattı.

Gödek, ÜFE'nin aylık bazda temmuzun ardından bir kez daha negatif  gelişim gösterdiğini  ve Kasım-Aralık 2018’den bu yana ilk kez söz konusu durumun  takip edildiğini ifade etti.

Son 3 ay içerisinde kümülatif ÜFE performansının yüzde eksi 1,49  olduğunu söyleyen Gödek, şunları kaydetti:

"Ortalama sepet kur seviyesinin temmuz ayındaki 6,01'den ağustosta  5,97'ye gerilemesi ve Brent petrol fiyatlarındaki ortalama aylık performansın 5  dolar düşüşe işaret etmesi maliyet fiyatlarındaki gerilemeye katkıda bulundu.  Keza, düşük iç talebin de ÜFE-TÜFE makasının 33 ay sonra ilk kez -1,56 ile  negatif bölgeye taşımasını eklemek gerekiyor. Çekirdek C endeksi aylık bazda  yüzde 0,06, yıllık değişimde ise yüzde 13,60 artış gösterdi.

İşlenmemiş gıda fiyatları birbirini takip eden dördüncü ayda da  gerileyerek ağustos döneminde yüzde eksi 2,32 düzeyinde performans sergiledi.  Benzer şekilde taze meyve ve sebze grubu da beşinci ayda düşüşe işaret etti.  Altın hariç dayanıklı mallar grubunun yüzde eksi 1,42’lik gelişimi 5 ay sonra ilk  kez gerçekleşti. Baz etkisinin eylül-ekim aylarında da devam edeceğini  öngörüyoruz. Eylül ayındaki TÜFE gelişiminin ardından yıl sonu TÜFE kapanışı  yüzde 14-15 aralığında olabilir. Beklenti gerisinde kalan enflasyon rakamlarının  ardından TCMB'ye yönelik eylül ayı faiz indirim beklentimizi 125 baz puandan 225  baz puan seviyesine, yüzde 17,50 olarak güncelliyoruz."

DOLARDA DÜŞÜŞ GÖZLENDİ

Enflasyon rakamlarının açıklanmasının ardından güne 5.80 seviyesinde başlayan dolar/TL gün içinde 5.75 seviyesine kadar geriledi.