Rusya’nın en büyük enerji şirketlerinden Gazprom, yeni tip corona virüs (Kovid-19) nedeniyle düşen doğal gaz talebi ve fiyatının yanı sıra ABD’nin Kuzey Akım 2 projesine yönelik yaptırım tehditleri nedeniyle zor günler geçiriyor.
AA muhabirinin Rusya Federal Gümrük Servisinden derlediği bilgilere  göre, Gazprom’un boru hatlarıyla doğal gaz ihracat geliri yılın ilk çeyreğinde  geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 51,6 azalarak 6,8 milyar dolara geriledi.

Şirketin boru hatlarıyla doğal gaz ihracat hacmi ise ocak-mart  döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 24 azalarak 46,6 milyar metreküpe  indi. Söz konusu gelir miktarı mart ayında bir önceki aya göre ise yaklaşık yüzde  13 azalarak 1,7 milyar dolar oldu.

Gazprom’un ana pazarlarından Almanya'da Rus gazı ithalatı mart ayında  bir önceki yıla kıyasla yüzde 45 azalarak 2,7 milyar metreküpe gerilerken,  şirketin en önemli ikinci pazarı Türkiye’de Rus gazının payı mart ayında 2019’a  kıyasla yüzde 33’ten yüzde 9’a düştü.

Düşen taleple birlikte Avrupa spot piyasasında bin metreküpte ortalama  doğal gaz fiyatının mayısta ortalama 50 dolar seviyesine kadar gerilemesi,  ihracatta kar elde edebilmesi için bin metreküpte en az 100 dolar fiyatına  ihtiyaç duyan Gazprom’un bu yılki mali durumuna etki edecek bir başka unsur  olarak ön plana çıkıyor.

DOĞAL GAZ FİYATLARINDA SERT DÜŞÜŞ

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, yayınladığı  raporda, Avrupa’daki en büyük doğal gaz merkezlerinde bu yıla ilişkin fiyat  tahminini bin metreküpte 194 dolardan 123 dolara düşürürken, mevcut fiyatların  Gazprom’un ihracat masraflarını karşılamadığına işaret etti.

Fitch Ratings Direktörü Dmitriy Marinçenko, internet üzerinden  yayınlanan “Dünya ve Rusya’da Doğal Gaz ve Petrol Endüstrisi: Hayatta Kalma  Mücadelesi” başlıklı konferansta yaptığı açıklamada, doğal gaz fiyatlarındaki  toparlanma sürecinin uzun yıllar sürebileceğine dikkati çekti.

Fiyat düşüşlerinin farkında olan Gazprom da doğal gaz fiyatlarının bu  yıl 2019’a kıyasla bin metreküpte 211 dolardan ortalama 133 dolara gerilemesini  bekliyor.

Rusya, Avrupa’nın en büyük gaz sağlayıcısı olmaya devam ederken, Katar  ve ABD gibi LNG tedarikçilerinin ve Azerbaycan’ın Türkiye üzerinden TANAP yoluyla  yeni tedarik yolları açmasıyla rekabet de artıyor.

Uzmanlar, artan rekabet nedeniyle Rusya’nın Avrupa ve Türkiye ile  yapılan yeni doğal gaz sözleşmelerinde esneklik payını artırmak zorunda  kalabileceğine işaret ediyor.

YENİ YAPTIRIM RİSKLERİ

Düşen doğal gaz talebi ve fiyatlarıyla birlikte Gazprom’un orta vadede  aşması gereken bir başka sorun da ABD’nin Kuzey Akım 2 doğal gaz boru hattı  projesi nedeniyle hızlandırdığı yaptırım süreci.

Rus doğal gazını Almanya üzerinden Avrupa'ya taşıyacak Kuzey Akım 2  projesine yönelik ağır yaptırımlar öngören tasarı 5 Haziran’da ABD Senatosuna  sunuldu.

Hem Cumhuriyetçi ve hem de Demokrat partinin desteklediği "Avrupa'nın  Enerji Güvenliğini Artırma Yasası" başlıklı tasarıyla söz konusu projenin,  Moskova'nın Almanya ve diğer Avrupa ülkelerindeki ekonomik ve siyasi etkisini  artıracağına vurgu yapılırken, proje kapsamında su altı boru döşeme  çalışmalarında yer alan ve projeye kredi veren tüm şirket ve bankalara yaptırım  istendi.

Yaptırım riskleri nedeniyle projede yer alan Batılı boru döşeme  hizmetleri sağlayan şirketler projeden çekilirken, Kuzey Akım 2’nin şimdilik 2020  sonrasına ertelenen faaliyete geçme tarihine dair net bir takvim belirlenemiyor.

Toplam maliyetinin 10 milyar avro civarında olması beklenen Kuzey Akım  2 projesiyle, yılda 55 milyar metreküplük Rus gazının Baltık Denizi üzerinden  Almanya'ya sevk edilmesi planlanıyor.

GAZPROM'UN YATIRIMLARI AZALIYOR

Gazprom, yaşadığı zorlukların ardından yaklaşık 1 trilyon ruble  düzeyindeki bu yıla ait yatırım programını yaklaşık yüzde 20 düzeyinde azaltarak  784 milyar rubleye çekebileceğini duyurdu.

Rus Vedomisti gazetesine konuşan şirkete ve hükümete yakın kaynaklar,  söz konusu kısıntıların 2022’de 450 milyar rubleye kadar çıkabileceğine işaret  ettiler.

Ancak analistler, şirketin LNG veya diğer emtia ürünlerine yönelik  yatırımlarında geç kaldığı, büyük oranda geleneksel doğal gaz üretim ve  ihracatına bağımlı olmasının söz konusu önlemlerin yetersiz kalabileceği  uyarısında bulunuyor.