19.05.2024 22:00:06 İran`a yaptırımlar `Türk lirasıyla ticareti` gündeme taşıdı - Türkiye'nin bir numaralı finans ve ekonomi portalı uzmanpara.com.

İran`a yaptırımlar `Türk lirasıyla ticareti` gündeme taşıdı

06.11.2018 11:18

Son güncelleme : 06.11.2018 15:24

ABD`nin İran`a yaptırımları dün tüm dünyada devreye girdi. İran`ı hedef alan ikinci aşama yaptırımlar, Türkiye`nin de aralarında olduğu ülkeleri yakından ilgilendiriyor. Özellikle finansal yaptırımların, bunlardan geçici muaf tutulan Türkiye ile İran`ı yerel para birimleriyle ticarete yöneltebileceği belirtiliyor. Uzmanlar İran`ın en azından Türkiye`den temin ettiği temel ihtiyaçlarda Türk lirası kullanmak zorunda kalacağına dikkat çekiyor.



AA

ABD, 2015 yılında nükleer anlaşma çerçevesinde kaldırdığı İran  yaptırımlarının deniz taşımacılığı, finans ve enerji alanlarını kapsayan ikinci  bölümünü dün itibarıyla uygulamaya başladı. Bu durum, İran ile ticaret yapan  ülkeleri de doğrudan etkileyecek. Türkiye, yaptırımlardan geçici muaf tutulan 8  ülke arasında yer alırken, gelişmelerin yeni dönemde ticarete nasıl yansıyacağı  değerlendiriliyor.

İran'ın en fazla ithalat yaptığı ülkeler arasında Çin, geçen yıl 18,6  milyar dolarla ilk sırada gelirken, bu ülkeyi 4 milyar dolarla Güney Kore, 3,4  milyar dolarla Almanya, 3,2 milyar dolarla Türkiye ve 2,6 milyar dolarla  Hindistan izledi.

Ülkenin ihracat rakamlarına bakıldığında, Çin 18,5 milyar dolarla başı  çekerken, Hindistan'a 11 milyar dolar, Güney Kore'ye 8 milyar dolar, Türkiye'ye  7,5 milyar dolar, İtalya'ya 3,8 milyar düzeyinde ürün satışı gerçekleştirildiği  dikkati çekti.

İran Ulusal Petrol Şirketine göre, ülkenin yaklaşık 150 milyar varil  ham petrol ve 33,5 trilyon metreküp doğal gaz rezervi bulunuyor. Türkiye'nin  toplam petrol ithalatı ise Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu verilerine göre,  geçen yıl 42 milyon 653 bin ton oldu. İran'ın, 2017'de Türkiye'nin ham petrol  ithalatındaki payı yüzde 44,6, toplam petrol ithalatındaki payı ise yüzde 26,9  olarak hesaplandı.

TÜRKİYE-İRAN DIŞ TİCARETİ

Türkiye'nin geçen yıl İran ile ticaret hacmi 10,7 milyar dolar  seviyesinde gerçekleşirken, bu yılın 9 ayında söz konusu rakam 7,5 milyar dolar  olarak kaydedildi.

İran ile Türkiye arasında 2012 yılından beri düşüş trendinde olan  ikili ticaret, 2016 yılında 9,6 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmişti. 2017  yılında ise ithalat artışı dolayısıyla dış ticarette artış oldu.

Türkiye'nin İran'a ihraç ettiği ürünler arasında karayolu taşıtları  için aksam, parça ve aksesuarlar, altın, motor aksam ve parçaları, çinko  cevherleri, otomobil, tütün ve hijyenik eşyalar başı çekiyor. Ülkenin İran'dan  ithalatında ise kimyasallar ile işlenmemiş çinko ve alüminyum, demir veya  alaşımsız çelikten yarı mamuller, kabuklu meyveler önde geliyor.

"TÜRK LİRASI KULLANMAK ZORUNDA KALACAKLAR"

İran Araştırmaları Merkezi (İRAM) İç Politika Koordinatörü Mehmet Koç,  söz konusu yaptırımlara Türkiye taraf olmasa da iki ülke ticari ilişkileri  açısından birtakım sorunlar doğabileceğini söyledi.

Koç, İran'ın bankacılık sisteminin uluslararası sistemden  dışlanmasının, ekonomik ilişkilerini de sıkıntıya soktuğunu belirterek, şöyle  devam etti:

"Uluslararası bankacılık sisteminin dışına itilmesinin yanı sıra  İran'ın dolarla ticaret yapma kısıtı da var. Bu durum İran'ın elini zora sokuyor.  Petrol ve doğal gaz satışı uluslararası sistemde dolar üzerinden yapılıyor. Biz  her durumda İran gaz ve petrolünü almaya devam edeceğiz. Türkiye, geçici olarak  yaptırımlardan muaf tutulacak 8 ülkeden biri, ancak bu noktada dolarla ödeme  mümkün olmayacak."

İran'ın para birimi riyal ile uluslararası ticaret yapmasını  kısıtlayan ABD'nin uygulamalarına işaret eden Koç, Türkiye ve İran arasında yerli  para birimiyle ticaretin sürdürülmesine ilişkin görüşmelerin devam ettiğini  bildirdi.

Koç, İran'a yönelik finansal yaptırımların, ülkeyi Türk lirasıyla  ticaret yapmaya yöneltebileceğini vurgulayarak, "İran tarafı için Türk lirasıyla  ticaret yapmaktan başka çare gözükmüyor. İkinci aşama yaptırımların devreye  girmiş olması başka bir seçenek bırakmıyor. İran, en azından Türkiye'den temin  ettiği temel ihtiyaçlarda Türk lirası kullanmak zorunda kalacaktır." dedi.

Yaptırımların, İran halkıyla devletinin arasını açmayı amaçladığını  savunan Koç, "Tahran yönetiminin Türkiye, Rusya ve Çin gibi ülkelerden beklediği,  bu haksız dayatmanın karşısında durmaları. Türkiye de komşu ülke olarak,  çıkarları doğrultusunda ticaretini sürdürmek istiyor." değerlendirmesinde  bulundu.

"YAPTIRIMLAR, İRAN İÇİN TÜRKİYE'NİN ÖNEMİNİ ARTIRIYOR"

Türk-İran Sanayici ve İşadamları Derneği Başkanı Perihan Fatih de  ABD'nin İran'a yönelik yaptırımlarında, başta Avrupa Birliği (AB) ülkeleri olmak  üzere dünyanın tutumunun önem taşıdığını söyledi.

İran'ın bankacılık sistemini hedef alan yaptırımların iş insanlarının  işlerini yakından etkilediğini vurgulayan Fatih, İran ile ticaret yapanların  ödemelerini almakta zorluk yaşadığını dile getirdi.

Fatih, ödemelere ilişkin sorunların iki ülke ticaret hacmine de  yansıdığına dikkati çekerek, şunları kaydetti:

"Yaptırımlar arttıkça aslında İran için Türkiye'nin önemi de artıyor.  Yaptırımlar, Türkiye için bir fırsat olabilir. Birçok Avrupa firması  yaptırımlardan dolayı İran ile direkt ticaret yapmaktan çekinebilir ve  Türkiye'deki aracı ticaret firmalarıyla iş yapabilirler. Daha önce bu örneklerle  karşılaşmıştık. Dolayısıyla Türkiye'deki firmalar bu yaptırımları avantaja  çevirebilir."

Yerel para birimiyle ticaretin çok yaygın olmadığını, iş insanlarının  daha çok avroyu tercih ettiğini belirten Fatih, "Yerel para birimiyle ticarete  yönelik düzenlemeler yapılırsa iş insanları için çok daha iyi olur. Her iki  ülkeyle iş yapanlar için büyük avantaj sağlar." diye konuştu.





'
18:0010.644
Değişim :  3,14% |  323,62
Açılış :  10.370  
Önceki Kapanış :  10.320  
En Düşük
10.357
En Yüksek
10.652
imkb grafik
BIST En Aktif Hisseler18:00
SRVGY 305,25 54.228.434 % 10,00  
MERIT 159,70 142.039.838 % 9,99  
AKENR 19,49 178.702.615 % 9,99  
DYOBY 59,00 78.322.479 % 9,97  
RODRG 151,20 44.178.435 % 9,96  
18:00 Alış Satış %  
Dolar 32,1989 32,2020 % -0,22  
Euro 34,8984 35,0069 % -0,22  
Sterlin 40,7332 40,9374 % 0,38  
Frank 35,2937 35,4706 % -0,15  
Riyal 8,5508 8,5936 % 0,12  
18:00 Alış Satış %  
Gümüş ONS 31,48 31,53 % 0,66  
Platin 1.079,18 1.092,42 % 0,66  
Paladyum 996,52 1.022,40 % 0,66  
Brent Pet. 83,94 83,94 % 0,66  
Altın Ons 2.414,64 2.415,38 % 0,66