Konutta ‘katılım’ düştü!

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın çağrısıyla bankaların faiz oranlarını yüzde 0.80’e kadar çektiği konut kredilerinde adete talep patlaması yaşandı. Kamu bankalarından Ziraat’in öncülüğünde 10 Ağustos’ta başlayan indirime, diğer bankaların da katılması sonrasında konut kredilerinde son bir haftalık dönemdeki artış 138 milyon liradan 703 milyon liraya çıktı. Karar'dan Hamide Hangül'ün haberine göre böylelikle 12 Ağustos haftasında 139.7 milyar lira olan krediler, 19 Ağustos’ta 139.8 milyara, 26 Ağustos itibariyle 140.6 milyar liraya yükseldi. Son 3 haftalık artış 841.3 milyon lira olarak hesaplandı.

6 HAFTADA 1.8 MİLYAR

Merkez Bankası’nın haftalık istatistiklerine göre, darbe girişimi öncesinde 139 milyar lira olan krediler, 15 Temmuz sonrası 138.9 milyar liraya kadar geriledi.  Kalkışma sonrası ekonomiye destek için Emlak Konut öncülüğünde aylık yüzde 0.70 faiz ve 120 ay vade kampanyası geldi. GYODER’de bu kampanyaya 50 milyarlık projeleri düşük faizle satışa çıkartarak destek verdi.

Gayrimenkul sektörünün harekete geçmesinin ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’da bankalara faiz indirim çağrısı yapmış, bankalar da aylık faizi yüzde 0.80’e, yıllık yüzde 10-11’e kadar düşürmüştü. Böylelikle tüketicilerin kredi iştahı arttı. Merkez Bankası verilerine göre, temmuz sonu 139.3 milyar lira olan konut kredileri, 5 Ağustos’ta 139.5 milyar, 12 Ağustos’ta 139.7 milyar, 19 Ağustos’ta 139.8 milyar ve 26 Ağustos haftasında 140.5 milyar liraya çıktı. Böylelikle, FETÖ’nün hain darbe kalkışmasının olduğu 15 Temmuz tarihinden itibaren söz konusu kredilerdeki artış 1.8 milyar lirayı aştı.

120 AY YÜZDE 0,95

Mevduat bankalarında yaşanan artışa rağmen katılım bankalarında düşüş görüldü. Darbe girişiminin olduğu 15 Temmuz haftasında katılım bankalarında 12.37 milyar lira olan konut kredilerinin, 26 Ağustos itibariyle 11.18 milyar liraya düştüğü belirlendi.

Son 6 haftalık gerileme yüzde 9.64 olarak hesaplandı. Öte yandan kamu bankaları öncülüğünde mevduat bankaları 60 aya kadar yüzde 0.90, 120 aya kadar da yüzde 0.95’lik oranla kredi kullandırırken, katılım bankalarının söz konusu vadede kar payı oranı yüzde 0.97-99 arasında olmuştu. Bu oran, 120 ayda ise yüzde 0.99 ile 1.09 ile yüksek seviyede kalmıştı.  Merkez Bankası verilerine göre, temmuz sonu 11.24 milyar lira olan konut kredileri, indirimin başladığı ağustos ayında 11.23 milyar lira oldu. Söz konusu krediler 12 Ağustos’ta 11.22 milyar, 26 Ağustos haftasında 11.18 milyar liraya kadar düşüş gösterdi.

VATANDAŞLAR KREDİYE KOŞTU

Darbeye karşı tek yumruk olan tüketicilerin ekonomiye desteği rakamlara da yansıdı. Konut kredilerinin yanı sıra tüketici kredileri de son 6 haftada 1.45 milyar lira arttı. 15 Temmuz haftasında 315.8 milyar lira olan söz konusu krediler, 19 Ağustos’ta 315.94 milyar ve 26 Ağustos itibariyle 317.26 milyar liraya çıktı.

Vatandaşın, yatırım aracı olarak görmekten vazgeçtiği taşıt kredileri ise 5.68 milyardan 5.65 milyar lira seviyesine geldi.

KÂR PAYI ORANLARI BAŞABAŞ

Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB) Genel Sekreteri Osman Akyüz, Bank Asya faaliyetlerinin sonra ermesinin, katılım bankaları tarafından kullandırılan kredi rakamlarına  yansıyıp yansımadığına ilişkin soru üzerine, “Bank Asya sistemin dışına kalınca, orada kredi rakamları gözükmüyor. Yoksa bankalar faaliyetlerine devam ediyor, herhangi bir kısıntı söz konusu değil” dedi.

Finansman sağlarken bir malı peşin alıp veresiye satıldığını ifade eden TKBB Genel Sekreteri Osman Akyüz,  “Katılım bankaları da konut finansmanında bireysel anlamda vadeli satışlara uyguladığımız kar oranları mevduat bankalarının uyguladığı maliyetlerle başabaş” değerlendirmesinde bulundu.

İSTANBUL’DA DAİRELER ARTINCA KİRALAR YÜZDE 10 ERİDİ

Konut projelerinin arttığı İstanbul’da kira fiyatlarında yüzde 10’a kadar düşüş görüldü. Kentsel dönüşümle birlikte daire sayısındaki artışın süreceğine işaret eden emlakçılar, bu yükselişle birlikte kiraların daha gevşemesini bekliyor.

İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa, İstanbul’da geçen yıllara göre kiralık konut sayısının arttığını, satılamayan evlerin kiralığa döndüğünü belirterek, “Önümüzdeki dönemde kiralık ev adedinin artacağını, kiraların biraz daha gevşeyeceğini düşüyorum. Fiyatlarda şu anda yüzde 10 civarında bir düşüş var.” dedi. Nizamettin Aşa, geçen yıl yüksek fiyatlara karşın İstanbul’da kiralık daire bulunamadığını ifade ederek, şu anda fiyatların bin miktar gevşemiş olmasının yanı sıra kiralık konut sayısının da geçen yıllara göre arttığını kaydetti.

SATILIKLAR KİRAYA ÇIKTI

Eskiye kıyasla kiralık yer bulmanın artık daha kolay olduğunu belirten Aşa, “Yatırım için ev alan kişiler satamayınca kiraya veriyor, hatta bazı müteahhitler bile satamadığı daireleri kiraya vermeye başladı. İstanbul’daki bazı ev fiyatlarını alım gücüne endekslediğinizde alım gücü ile satılık evler buluşamıyor” dedi.

FİYATLAR DAHA DÜŞEBİLİR

Satılamayan konutların kiralığa döndüğüne işaret eden Aşa, faizlerin yüksek olduğu dönemlerde vatandaşların konut satın almaktan ümidini kestiğini, alım talebini erteleyip kirada devam etmeye karar vermeleriyle kiralık talebin arttığını söyledi. Aşa, şunları söyledi: “Önümüzdeki dönemde kiralık ev adedinin artacağını, kiraların biraz daha gevşeyeceğini düşüyorum. Fiyatlarda şu anda yüzde 10 civarında bir düşüş var.”

KENTSEL DÖNÜŞÜMLE DAİRE SAYISI ARTAR

Kentsel dönüşüm projelerinin artması ve insanların evlerine dönmesiyle kiralarda, birkaç yıl içinde ciddi düşüşler olacağı öngörüsünde bulunan Aşa, ayrıca boş kiralık daire sayısında da artış olacağını söyledi. Aşa, “Gözlemimiz genelde merkezlerle ilgili. Beşiktaş’ta eskiden kiralık yer bulamazdınız. Şimdi her sokakta 2-3 tane kiralık afişi var. Mecidiyeköy-Şişli yine aynı şekilde” dedi.