Merkez faize dokunmadı ama...

UZMANPARA

Merkez Bankası'ndan (TCMB) piyasaların merakla beklediği kritik açıklama geldi. TCMB yılın onuncu Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında faizi değiştirmedi, faizin alt ve üst koridoruna da dokunmadı.

UZMANLARIN BEKLENTİSİNE PARALEL...

Banka, gösterge niteliğindeki bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 7,50, gecelik marjinal fonlama oranını yüzde 10,75, gecelik borçlanma faiz oranını yüzde 7,25 olarak sabit tuttu. Uzmanlar da faiz oranlarında herhangi bir değişiklik beklemiyordu.

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı başkanlığında yapılan Para Politikası Kurulu toplantı kararları ile ilgili açıklama yapıldı.

Merkez Bankası'ndan yapılan açıklamada, Bankalararası Para Piyasası ve Borsa İstanbul Repo–Ters Repo Pazarlarında uygulanmakta olan faiz oranları ile bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının sabit tutulmasına karar verildiği ifade edildi.

Geç Likidite Penceresi uygulaması çerçevesinde, Bankalararası Para Piyasası’nda saat 16.00–17.00 arası gecelik vadede uygulanan Merkez Bankası borçlanma faiz oranı yüzde 0, borç verme faiz oranı yüzde 12,25 olarak kaldı.

MERKEZ ŞAHİNLEŞTİ!

Öte yandan Merkez'in açıklaması uzmanlar tarafından 'şahin' bir açıklama olarak yorumlandı. Bir önceki açıklamada para politikasındaki 'temkinli' duruşun devam edeceği ifadesi, para politikasında 'sıkı' duruşun devam edeceği şeklinde değiştirildi. Önceki kararında "Önümüzdeki dönemde para politikası kararları enflasyon görünümündeki iyileşmenin hızına bağlı olacaktır" ifadesinin yerini de "Önümüzdeki dönemde para politikası kararları enflasyon görünümüne bağlı olacaktır" ifadesi aldı. Getiri eğrisine verilen referans da metinden çıkarılırken, getiri eğrisine verilen referans da metinden çıkarıldı. Ayrıca enflasyon görünümündeki iyileşme ifadesi de kalktı. 

oplantı sonrasında yapılan açıklamada şöyle denildi:

"Sıkı para politikası duruşunun ve alınan makroihtiyati önlemlerin etkisiyle yıllık kredi büyüme hızları makul düzeylerde seyretmektedir. Dış ticaret hadlerindeki olumlu gelişmeler ve tüketici kredilerinin ılımlı seyri cari dengedeki iyileşmeyi desteklemektedir. Yılın ilk yarısında dış talep zayıf seyrini korurken iç talep büyümeye ılımlı düzeyde katkı vermiştir. Önümüzdeki dönemde Avrupa Birliği ülkelerinin talebindeki artışın da katkısıyla büyüme kompozisyonunun kademeli olarak net ihracat lehine değişmesi beklenmektedir. Kurul, açıklanan yapısal reformların uygulamaya geçirilmesinin büyüme potansiyelini önemli ölçüde artırabileceğini değerlendirmektedir.

Enerji fiyatlarındaki gelişmeler enflasyonu olumlu yönde etkilemeye devam etmektedir. Bununla birlikte, döviz kuru hareketleri çekirdek enflasyon eğilimindeki iyileşmeyi geciktirmektedir. Bu çerçevede Kurul, yurtiçi ve küresel piyasalardaki belirsizliklerin enflasyon beklentileri üzerindeki etkileri ile enerji ve gıda fiyatlarındaki oynaklıkları dikkate alarak, gerekli görülen süre boyunca likidite politikasındaki sıkı duruşun korunmasına karar vermiştir.

Önümüzdeki dönemde para politikası kararları enflasyon görünümüne bağlı olacaktır. Enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve enflasyonu etkileyen diğer unsurlardaki gelişmeler dikkate alınarak para politikasındaki sıkı duruş sürdürülecektir.

Açıklanacak her türlü yeni verinin ve haberin Kurul’un geleceğe yönelik politika duruşunu değiştirmesine neden olabileceği önemle vurgulanmalıdır."

'TCMB'NİN İZLEDİĞİ YOL KONUSUNDA TEREDDÜT YARATMASI NORMAL'

ALB Forex Araştırma Uzmanı ve UZMANPARA yazarı Enver Erkan, sıcağı sıcağına UZMANPARA'ya yaptığı değerlendirmede şöyle konuştu:

"Açıkçası Merkez Bankası’nın izlediği yol konusunda piyasalarda tereddüt yaratması gayet normal. Genel durumu ele aldığımızda karar metnindeki ifadelerin iyi okunması gereken bir dönem içerisinde olduğumuzu söyleyebiliriz. Temkinli duruş, yerini sıkı duruşa bıraktı. Bu elbette daha şahin bir ifade, ki geçtiğimiz ay gereksiz yere Merkez Bankası’nın güvercinleşmiş olduğu gerçeği var. Orada da Fed’in Merkez Bankası’nı olması gerekenden daha fazla rahatlattığı yorumunda bulunmuştuk. Getiri eğrisine verilen referans da metinden çıkarıldı, zaten güncelliğini kaybetmiş bir ifadeydi. Kısa ve uzun vadeli faizler arasındaki makas enflasyon beklentileri açısından ortaya olumlu bir durum koymuyor. Enflasyon görünümündeki iyileşme ifadesinin kalkması da doğru, çünkü enflasyon görünümünde iyileşme yok. Enflasyon beklentilerindeki bozulma trendi devam ediyor, son açıklanan enflasyon verisi yüzde 8’e yakın. Yılsonunda da büyük ihtimalle yüzde 8,50 seviyelerine yakın olacağız. Merkez Bankası’nın bu ifade değişikliği, “enflasyon düzelme trendinde ve faiz indirimi zamanlaması bekleniyor” görüntüsü veriyordu. Şimdi ise Merkez Bankası’nı daha sıkı bir tarafa çekmiş görünüyor. Özetle, Merkez enflasyon konusunda daha gerçekçi olmaya başlamış, iyimserliğini azaltmıştır.

'MERKEZ'İN YAKIN ZAMANDA DEĞİŞİKLİĞE GİTMESİ OLASU GÖRÜNMÜYOR'
 
Sözün özü, Merkez Bankası’nın faiz oranlarında yakın zamanda faiz değişikliğine gitmesi olası gözükmüyor. Seçimlerden sonra oluşacak piyasa koşullarına bağlı olarak geçici müdahaleler gelebilir. Bunun haricinde, gerçek anlamda bir faiz indirimi veya artırımı patikasına girilmesi, siyasi belirsizliklerin ve ekonomi yönetimiyle olan ilişkinin şekillenmesiyle belli olacaktır.
 
FED FAİZ ARTIRIRSA...

Böyle bir ortamda da Fed’in faiz artırmamasını bekleyeceğiz. Eğer Fed faiz artırımı gerçekleşirse Türkiye sermaye hareketlerinden olumsuz etkilenen grubun içerisinde yer alacaktır. Merkez Bankası’nın yolunun belirsizliği ve TL’yi koruyucu ifadelerin eksikliği ilerleyen dönemde piyasa volatilitesinin olması gerekenden fazla olacağı bir dönemi beraberinde getirecektir. Yani daha sıkı para politikasına ihtiyaç olacak.
 
Işık FX Araştırma Uzmanı ve UZMANPARA yazarı Gizmen Nalbantlı, son dönemde faiz kararı konusunda Fed’i bekleyen TCMB'nin beklenildiği gibi faize dokunmadığını belirterek, şunları söyledi:

KARAR PİYASALARI NASIL ETKİLEDİ?

"Fed’in faiz artışını 2016 yılına erteleyebileceği beklentileri ile gerileyen kur şimdilik TCMB’nin elini rahatlatıyor. Diğer önemli nokta ise zayıf büyüme. Son dönemde ekonomik aktivite ile ilgili veriler zayıflama sinyali veriyor. Tüketici güveni dip seviyelerinde. Banka kredileri tarafında ve özel sektör yatırımlarında zayıf görüntü devam ediyor.  İşsizlik ise yüzde 9.8 ile oldukça yüksek. Böyle bir ortamda Merkez Bankasının ek sıkılaştırma yapması hiç kolay değil. Fed’in faiz artışına kadar Merkez Bankasının faizlere dokunacağını düşünmüyorum. TÜFE’de yıl sonuna doğru yüzde 9 seviyesine yükseliş beklesem de büyüme tarafını daha dikkate alacağını düşünüyorum. Karar sonrası enflasyon beklentileri ile ilgili yapılan açıklamada, fiyatlama davranışları ve enflasyonu etkileyen diğer unsurlar göz önüne alınarak sıkı duruşun devam edeceği ifade edildi.

Karar sonrası piyasalara baktığımızda kurun önemli direnç olan 2.9140 seviyesinin hemen altında olduğunu görüyoruz. 2.9140 seviyesinin geçilmesi durumunda önce 2.93-2.95 bölgesine yükseliş görülebilir. 2.9140’ın altında kalınması ise satış baskısının yeniden artmasıyla bizi 2.8750 seviyesine götürebilir. Endeksin ise 80 binin üzerinde kalmakta zorlandığını görüyoruz. Dün 80 bin 500 direncine kadar yükselen BIST 100 karar sonrası 79 bin 500 desteğine geri çekildi. 79 bin 500 önemli destek. Kırılması durumunda 77 bin 500- 78 bin bölgesi görülebilir. BIST 100’de yükselişin devamı için ise 80 binin üzerinde kalıcılık görmeliyiz."

Alan Yatırım Menkul Değerler Araştırma Uzmanı ve UZMANPARA yazarı Burçak Gezgin de her ne kadar Eylül kararının nerdeyse aynısı olan bir karar tutanağı yayınlanmış olsa da, karara göre Merkez Bankası’nın enflasyonda iyileşme olacağına dair beklentilerinin zayıfladığının görüldüğünü söyledi. Son dönemde açıklanan enflasyon verilerinin de Merkez Bankası’nın beklentilerini aştığını hatırlatan Gezgin, sözlerine şöyle devam etti:

"Diğer taraftan küresel piyasalardaki normalleşme beklentilerinin kısmen ötelenmesi de, Merkez Bankası’nın geçen toplantıda vurguladığı normalleşmeye yönelik adımların takip edileceğine dair açıklamalarının da bu toplantıda yer bulamadığını gösteriyor. Bir diğer değişiklik ise; Merkez Bankası’nın geçen toplantıda getiri eğrisini yataya yakın tutmak için temkinli bir duruş sergileyeceğini belirtmesidir. Bu toplantı da ise; getiri eğrisiyle ilgili bir açıklama yapılmamış. Bu değişiklikte yine Merkez Bankası’nın enflasyona dair duruşunu gösteren bir eksiklik olarak görülebilir.
 
FAİZ SİLAHINA SARILIR MI?

Geçen toplantıda getiri eğrisini yataya yakın tutmak için temkinli duruş sergileyeceğini belirten Merkez Bankası, esasında enflasyonda beklenen iyileşmenin görülememesi halinde faizleri artırmak yolu ile doğrudan müdahale için enflasyonun izleneceğini belirtmiş gibi gözüküyordu. Bu toplantı da ise; bu maddenin çıkarılması enflasyonda iyileşme görülmemesine bağlanabilir. Enflasyonda bir iyileşme görülememesine rağmen, faiz silahını kullanmayan Merkez Bankası’nın, faiz artırımı için yönünün daha çok yurt dışı riskler ve yurtiçi siyasi gelişmelere çevrildiğini söyleyebiliriz. Zaten Merkez Bankası’nın, gelecek hafta yapılacak FED toplantısı öncesi bir müdahalede bulunması beklenmiyordu.

Çünkü Fed’e dair belirsizliğin devam etmesi ve Kasım ayının başında seçime gidecek olmamız, böyle bir müdahaleyi etkisiz kılabilirdi. Dolar’ın da son dönemde 3.07 seviyelerinden 2.90 seviyelerine gevşemesi Merkez Bankası’nın elini rahatlatmış gözüküyor. Bu kapsamda Merkez Bankası’ndan bir sadeleştirme adımı yada doğrudan bir faiz artırımı kararı görebilmemiz için, seçim sonuçlarının TL ve TL varlıklar üzerinde yapılacağı etkilerini takip etmemiz gerekiyor.  

Dolar/TL’nin de karar sonrası ciddi bir hareket göstermemesi kararın beklendiğini gösteriyor. Dolar/TL’de 2.9080 seviyelerine doğru olan yükselişlerin, tepki alımı olarak kalabileceğini söyleyebiliriz. Burada kurda ciddi bir yükselişin görülebilmesi için 2.92 seviyesinin de üzerinde bir fiyatlama beklenmeli, bu durumda yükseliş hareketinin 2.96 seviyelerine doğru olması beklenebilir. 2.92 seviyesi aşamayan yükselişlerde ise; kar realizasyonlarının etkili olması beklenebilir. 2.92 seviyesinin altındaki seyrin devamı küresel piyasalardaki Dolar hareketine bağlı olarak ve haftaya yapılacak Fed toplantısında faiz artırımının ertelenmesi halinde, seçim öncesi 2.86 seviyelerine doğru bir gevşemeyi destekleyebilir."

'TCMB BÜYÜK ÖLÇÜDE FED'İ VE SEÇİMİ BEKLEYECEK'

İntegral Menkul Değerler A.Ş. Araştırma Direktörü ve UZMANPARA yazarı Tuncay Turşucu da konuya ilişkin UZMANPARA'ya yaptığı değerlendirmede şöyle konuştu:

"Merkez Bankasından piyasa beklentilerine paralel bir karar geldi. Merkez faizlerde değişikliğe gitmedi ve politika faizini %7.50’de bıraktı. Alt bant ve üst bantlarda aynı şekilde %7.25 ve %10.75 seviyesinde değişmeden bırakıldı. Kararın TL üzerinde önemli bir etkisi olmadığı görmekteyiz. 22 Eylül tarihindeki karar metnine göre en belirgin fark, enflasyon görünümündeki bozulmanın metne yansımış olması gösterilebilir. Para politikası kararlarının enflasyonun görünümündeki iyileşmenin hızına bağlı olacağı ifadesi, doğrudan enflasyon görünümüne bağlanmış durumda. Aslında normal olan bu denilebilir. Bu cümle öncekine göre daha şahin. Bunda pek çok etken sayılabilir. Beklenti anketinde 12 aylık enflasyon beklentileri yılbaşında %6.8 iken %7.3 seviyesine yükseldi. Diğer yandan gelişen enflasyon MB’nın %6.8’lik hedefi çoktan geçti ve %7.8 olan üst sınırında üzerinde bulunuyor. Yıl sonunda %8 ve üzeri bir enflasyon bekleniyor. Zaten getiri eğrisini yataya yakın tutma ifadesinin de çıkarılmış olması enflasyon beklentilerini sabit tutma konusunda başarı sağlanamamış olmasından dolayı olduğunu düşünüyorum.

Diğer yandan para politikasındaki temkinli duruş ifadesi yerini sıkı duruşa bırakmış.  Bu ifadede daha şahin denilebilir. Özetle MB enflasyon konusunda ve global beklentiler beklentiler konusunda biraz daha kötümser denilebilir. Küresel para politikaları konusundaki ifadede metinden çıkmış. Bu Merkez’in Fed’e yönelik daha net bir beklenti içinde olduğunu gösteriyor. Bu nedenle sıkı duruşun devam edeceği mesajını vermeyi sürdürüyor. Yine likidite politikaları ile sıkılaştırmalar ile ayarlamalar yapılmaya devam edilecek. Genel görünüm üzerinde etki yaratacak bir karar olmadığı için TL üzerinde önemli bir değişiklik yaratmış değil. Merkez Bankası büyük ölçüde Fed’in ilk adımını ve içerde yapılacak 1 Kasım seçimlerinden sonra oluşacak gelişmeleri bekleyecek."