Milyonerlerin döviz mevduatı arttı

Merkez Bankası 6 aylık Finansal İstikrar Raporu’nu yayımladı. Yeni rapora göre ‘dövizini boz’ kampanyasının olduğu Aralık 2016’dan Mayıs 2017 sonuna kadar sadece dolar milyonerleri dolar biriktirdi. Gazete Habertürk'ten Rahim Ak'ın haberine göre kampanya sırasında 12 milyar dolar bozduran halk sonradan bir kısım alım yaptı. Sonuçta milyonerler hariç vatandaşın dolar bozunca 1 yıl önce 97.2 milyar dolar olan döviz mevduatı 88.8 milyar dolara indi. Son 6 aydaki bu gelişme nedeniyle benzer şekilde geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre de, kur etkisinden arındırılmış döviz mevduatı artışı sadece büyük montanlı tasarruf mevduatında izlendi. TL mevduat artışı ise tüm tutar kırılımlarına yayıldı. Bu dönemde, YP mevduat artışında etkili olan faktörlerden birinin para takası (swap) ile YP mevduat elde etme işlemleri olduğu değerlendiriliyor.

1 YILDA 87 MİLYAR LİRA ZENGİNLEŞTİK

Bu işlem kapsamında bankalar, kişilerden sözleşme ile TL fonlama sağlayıp karşılığında döviz vermekte ve genellikle tasarruf sahiplerinin elde ettikleri dövizi yine bankaya yatırmalarını istiyor. Sözleşme süresi sonunda müşteriler banka hesaplarında tuttukları dövizi bankaya verip TL olarak geri alıyor. Rapora göre son 1 yılda vatandaşın varlığı 917 milyardan 1 trilyon 56 milyar liraya ulaşarak 139 milyar lira arttı. Hanehalkı borçları ise 441.9 milyardan 499.9 milyara yükseldi. Böylece borçlar 57 milyar lira artarken toplamda vatandaşın varlığı borcundan 87 milyar daha fazla arttı. Hanehalkı varlıklarının yüzde 15.1 artışında 5.3 puan katkısı olan TL mevduat 438 milyardan 487 milyara geldi. TL mevduatının yanı sıra döviz kurunun etkisi ile TL karşılığı artan döviz mevduatının etkisi de oldu. Döviz mevduatının TL karşılığı 279 milyardan 322 milyara liraya ulaştı. Emeklilik fonlarının 51.6 milyardan 64.6 milyara tırmanması da halkın varlığını artıran bir diğer etken oldu.

BORÇ 57 MİLYAR ARTTI

Hanehalkı borcu tarafında ise konut kredileri ve kredi kartı borcundaki artış etkili oldu. Konut kredileri 161.3 milyardan 190.1 milyara, kredi kartı harcamaları ise 85.1 milyar liradan 89.4 milyar liraya yükseldi.

FİNANSAL VARLIKLAR YÜZDE 15 ARTTI

Not: Mart - 2017 döneminde dolaşımdaki para, 2016 - III Finansal Hesaplar İstatistikleri’nde 2016-Ç3 itibarıyla hanehalkının elinde bulunan pay ilerleyen dönemde sabit kabul edilerek hesaplanmıştır.

KREDİ İLE MEVDUAT MAKASI AÇILIYOR

Raporda, bankacılık sektörü kârlılığının, 2016 yılında görülen artış eğilimini 2017’de de devam ettirdiği belirtilerek, kredi verme iştahındaki toparlanmayla net faiz gelirlerindeki iyileşme ve faiz dışı giderlerdeki tasarruf tedbirlerinin devamının sektörün kârlılığına katkı sağladığı vurgulandı. Kur etkisinden arındırılmış toplam firma kredisi büyüme oranı martta yüzde 14,6 ile bir yıl önceki büyüme değerlerine yaklaştı. Kredi faizlerinin ise yüzde 15’i aştığı buna karşın mevduat faizlerinin yüzde 11-12’de kaldığı Merkez’in çalışmasında görülüyor.