Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Oğuzhan Özbaş, uluslararası hizmet ticaret istatistiklerinin yayınlanmaya başlamasının Türkiye için kuşkusuz önemli bir kazanım olduğunu belirterek, "Artık bu istatistikleri kullanarak daha doğru ve aydınlatıcı analizler yapmak mümkün olacak" ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin cari iÅŸlemler hesabı ocakta 1,8 milyar dolar açık verirken, 12 aylık cari fazla 6,5 milyar dolar olarak kayıtlara geçti. Uluslararası hizmet ticaret istatistikleri kaynaklı revizyonlar yapıldı.

Merkez Bankasının sosyal medya hesabından uluslararası hizmet  ticaretine iliÅŸkin TCMB BaÅŸkan Yardımcısı OÄŸuzhan ÖzbaÅŸ'a ait videocast  yayınladı. Ä°lk kez böyle bir iletiÅŸim gerçekleÅŸtirildi.

ÖzbaÅŸ, uluslararası hizmet ticaretinin, bir ekonomide yerleÅŸik  kiÅŸilerle yerleÅŸik olmayanlar arasında yapılan hizmet ihracatı ve ithalatını  kapsadığını belirtti.

Türkiye'de uluslararası hizmet ticaretinin geliÅŸmesiyle birlikte bu  konuya yönelik kapsamlı veri ihtiyacının da arttığını ifade eden ÖzbaÅŸ, bu  doÄŸrultuda, Türkiye Ä°statistik Kurumunun (TÜÄ°K) uzun bir süredir yürüttüÄŸü  çalışmalarını tamamlayarak "Uluslararası Hizmet Ticareti Ä°statistiklerini" 5  Mart'ta yayınlamaya baÅŸladığını hatırlattı.

ÖzbaÅŸ, uluslararası hizmet ticareti istatistiklerinin hesaplanmasında,  bu zamana kadar ağırlıklı olarak bankacılık sisteminden gelen toplulaÅŸtırılmış  verilerin kullanıldığını bildirdi.

TÜÄ°K tarafından yayınlanan yeni istatistiklerin hesaplanmasında ise  firmaların doÄŸrudan bildirimleri ve Gelir Ä°daresi BaÅŸkanlığı idari kayıtlarının  kullanıldığını ifade eden ÖzbaÅŸ, ÅŸunları kaydetti:

"DiÄŸer bir deÄŸiÅŸle, mikro düzeye inen titiz bir hesaplama yöntemi  kullanılıyor. Bu sayede artık, hizmet ihracat ve ithalatı hakkında tüm hizmet  türleri ve ülke kırılımları seviyesinde ayrıntılı bilgiye sahibiz. Aynı zamanda,  uluslararası hizmet ticareti Merkez Bankamızca yayınlanan ödemeler dengesi  tablosunun da önemli bir baÅŸlığı. Uluslararası standartlara uygun olarak  hesaplanan hizmet ticareti istatistikleri, bu yönüyle ödemeler dengesi tablomuzun  hizmetler kaleminin de yeni veri kaynağını oluÅŸturacak. Böylece hizmetler kalemi,  mevcut haline göre çok daha ayrıntılı bir ÅŸekilde gösterilecek. Uluslararası  hizmet ticaret istatistiklerinin yayınlanmaya baÅŸlaması, ülkemiz için kuÅŸkusuz  önemli bir kazanım. Artık bu istatistikleri kullanarak daha doÄŸru ve aydınlatıcı  analizler yapmak mümkün olacak."

"PETROLDEKÄ° HER 10 DOLARLIK DÜŞÜŞ CARÄ° DENGEYÄ° YAKLAŞIK 6 MÄ°LYAR DOLAR Ä°YÄ°LEŞTÄ°RECEK"

AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, cari iÅŸlemler  hesabının ocakta 1,8 milyar dolarla piyasa beklentisinin altında açık verdiÄŸini  belirtti.

GeçmiÅŸ yıllar cari denge gerçekleÅŸmelerinin hizmet ticareti  revizyonları nedeniyle iyileÅŸme yönünde güncellendiÄŸini ifade eden Bürümcekçi,  böylece daha önce 1,7 milyar dolar fazla olarak açıklanan 2019 yılı dengesinin 8  milyar dolara yükseldiÄŸini söyledi.

Bürümcekçi, ocak verisiyle 12 aylık cari fazlanın 6,5 milyar dolara  gerilediÄŸine dikkati çekerek, "Şubat ayı  gümrük dış ticaret öncü verileri geçen  yıla göre daha yüksek dış açığa iÅŸaret ederek cari fazladaki gerilemenin devam  edeceÄŸini düÅŸündürmekte. ManÅŸet verideki bozulmanın yanı sıra, cari dengenin  temel eÄŸilimi açısından takip edilen enerji dışı cari dengenin 39,9 milyar dolar  fazla ve çekirdek cari dengenin ise 50,4 milyar dolar fazlaya gerilediÄŸi  gözlenmektedir. Türkiye ekonomisinin büyüme dönemlerinde manÅŸet ve çekirdek  açıkta belirgin artış eÄŸilimi görülmesinin doÄŸal olduÄŸunu hep vurgulamaktayız."  ÅŸeklinde konuÅŸtu.

Geçen yıl cari dengeyi iyileÅŸtiren faktörlerin başında gelen enerji  ticaretindeki geliÅŸmelerin belirginleÅŸerek devam edeceÄŸini belirten Bürümcekçi,  petrol fiyatlarının son dönemdeki düÅŸüÅŸle 2019 yılı ortalamasının (65 dolar)  belirgin altında seyretmesinin cari açığı azaltıcı etki getirmeye devam edeceÄŸini  dile getirdi.

Bürümcekçi, petroldeki her 10 dolarlık düÅŸüÅŸün cari dengeyi yaklaşık 6  milyar dolar iyileÅŸtireceÄŸini kaydetti.

Turizm gelirlerinin, turist sayısının Kovid-19 salgını etkisi ile  düÅŸüÅŸe geçmesinin beklenebileceÄŸine iÅŸaret eden Bürümcekçi, ÅŸu deÄŸerlendirmelerde  bulundu:

"Milli gelir büyümesinin iç talep kaynaklı olarak hızlanması ilk  aylarda dış ticaret açığında yıllık bazda karşılaÅŸtırmalarda belirgin artışlar  getirirken, TCMB ve BDDK'nın aldığı ve alacağı önlemlerin yavaÅŸlatıcı etkisi  olabilir. Ayrıca, AB pazarı ve genel olarak küresel çapta büyümede gözlenen  yavaÅŸlamanın ihracat artış hızımızı olumsuz etkilemeye devam ettiÄŸi  izlenmektedir. Bu doÄŸrultuda, ÅŸubat sonunda 5,5 milyar dolar fazlaya gerilemesini  beklediÄŸimiz son 12 aylık dengenin, hizmet ticaretindeki büyük revizyonlar  sonrası 2020 yılını 14 milyar dolar civarı açık ile kapatabileceÄŸini  düÅŸünmekteyiz."

"NET HATA-NOKSAN KALEMÄ°NÄ°N ÖNEMÄ° AZALDI"

TSKB Ekonomisti Şakir Turan da  Merkez Bankasının, TÜÄ°K'in geçen hafta  dış ticaret ve hizmet ticaret istatistiklerinde yaptığı güncellemeleri içeren  cari iÅŸlemler hesabının önceki verilere kıyasla daha iyi bir tablo ortaya  koyduÄŸunu, finansman içinde net hata-noksan kaleminin öneminin azaldığını ifade  etti.

TCMB'nin veri kalitesindeki iyileÅŸtirme ile net hata-noksanda gözlenen  hareketlerin daha sınırlandığını belirten Turan, "Bunun da ödemeler dengesi  istatistiklerinde net hata-noksan kaynaklı tartışmaların azalmasını  saÄŸlayabileceÄŸini düÅŸünüyoruz." dedi.

Turan,şunları kaydetti:

"Dış denge ve cari açık görünümünün ise karışık olduÄŸunu  deÄŸerlendiriyoruz. Petrol fiyatlarındaki düÅŸüÅŸün yanında iç talepteki  toparlanmanın önümüzdeki dönemde hız kesebilecek olmasının yukarı yönlü riskleri  sınırlayacağını deÄŸerlendiriyoruz. Öte yandan, küresel ticaretteki zayıflamanın  ve turizm sektörünün performansının cari açık açısından kritik öneme sahip  olacağı kanısındayız. GeliÅŸmiÅŸ ülkelerde merkez bankalarının faiz indirimi  küresel finansal koÅŸulları gevÅŸetse de, yurt içi banka ve reel sektör  firmalarının borçlanma iÅŸtahının dış finansman kompozisyonunu belirleyeceÄŸini  düÅŸünüyoruz."

"YAPILAN DÜZENLEMENÄ°N FAYDALARI ZAMANLA ARTACAK"

AA Finans Analisti ve stratejist Cüneyt Paksoy ise Yeni Ekonomi  Programı ( YEP ) paralelinde 2018-2019 disiplin ve dengelenme süreçlerinde  saÄŸlanan baÅŸarıyı ve finansal istikrar ortamını kalıcı hale getirip bunu kazanca  dönüÅŸtürmek için 2020 ve sonrasında deÄŸiÅŸimle birlikte ağırlıklı ihracata dayalı  bir büyüme modeline geçildiÄŸini söyledi.

Bu süreçte üretime yönelik her kaynağın her teÅŸvikin her projenin  önemli olduÄŸunu belirten Paksoy, karar vericiler ve üretenler adına süreci  anlamak ve gerekli deÄŸiÅŸimleri yapmak adına süreçle ilgili veri setini takip  etmenin de oldukça önemli olacağını ifade etti.

Paksoy, ÅŸöyle konuÅŸtu:

"Tam bu noktada açıklanmaya baÅŸlanan "Uluslararası Hizmet Ticareti  Ä°statistikleri"  verisi de oldukça önemli ve faydalı olacak. Gelen ilk veri ile  uluslararası hizmet ticaretinde taşımacılık sektörünün öne çıktığını gözlemledik.  Bundan sonra uluslararası hizmet ticareti içinde yer alan mevcut sektörlerde  gerekli deÄŸiÅŸimleri yapmak, rekabetçiliÄŸi arttırmak, nokta atışı teÅŸvik sürecine  yönelmek, taşımacılık dışında farklı sektörlerde yeni pozisyonlar almak adına  ardışık veri sürecinin faydalarını zaman içinde adım adım artarak göreceÄŸiz."