Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Oğuzhan Özbaş, uluslararası hizmet ticaret istatistiklerinin yayınlanmaya başlamasının Türkiye için kuşkusuz önemli bir kazanım olduğunu belirterek, "Artık bu istatistikleri kullanarak daha doğru ve aydınlatıcı analizler yapmak mümkün olacak" ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin cari işlemler hesabı ocakta 1,8 milyar dolar açık verirken, 12 aylık cari fazla 6,5 milyar dolar olarak kayıtlara geçti. Uluslararası hizmet ticaret istatistikleri kaynaklı revizyonlar yapıldı.

Merkez Bankasının sosyal medya hesabından uluslararası hizmet  ticaretine ilişkin TCMB Başkan Yardımcısı Oğuzhan Özbaş'a ait videocast  yayınladı. İlk kez böyle bir iletişim gerçekleştirildi.

Özbaş, uluslararası hizmet ticaretinin, bir ekonomide yerleşik  kişilerle yerleşik olmayanlar arasında yapılan hizmet ihracatı ve ithalatını  kapsadığını belirtti.

Türkiye'de uluslararası hizmet ticaretinin gelişmesiyle birlikte bu  konuya yönelik kapsamlı veri ihtiyacının da arttığını ifade eden Özbaş, bu  doğrultuda, Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) uzun bir süredir yürüttüğü  çalışmalarını tamamlayarak "Uluslararası Hizmet Ticareti İstatistiklerini" 5  Mart'ta yayınlamaya başladığını hatırlattı.

Özbaş, uluslararası hizmet ticareti istatistiklerinin hesaplanmasında,  bu zamana kadar ağırlıklı olarak bankacılık sisteminden gelen toplulaştırılmış  verilerin kullanıldığını bildirdi.

TÜİK tarafından yayınlanan yeni istatistiklerin hesaplanmasında ise  firmaların doğrudan bildirimleri ve Gelir İdaresi Başkanlığı idari kayıtlarının  kullanıldığını ifade eden Özbaş, şunları kaydetti:

"Diğer bir değişle, mikro düzeye inen titiz bir hesaplama yöntemi  kullanılıyor. Bu sayede artık, hizmet ihracat ve ithalatı hakkında tüm hizmet  türleri ve ülke kırılımları seviyesinde ayrıntılı bilgiye sahibiz. Aynı zamanda,  uluslararası hizmet ticareti Merkez Bankamızca yayınlanan ödemeler dengesi  tablosunun da önemli bir başlığı. Uluslararası standartlara uygun olarak  hesaplanan hizmet ticareti istatistikleri, bu yönüyle ödemeler dengesi tablomuzun  hizmetler kaleminin de yeni veri kaynağını oluşturacak. Böylece hizmetler kalemi,  mevcut haline göre çok daha ayrıntılı bir şekilde gösterilecek. Uluslararası  hizmet ticaret istatistiklerinin yayınlanmaya başlaması, ülkemiz için kuşkusuz  önemli bir kazanım. Artık bu istatistikleri kullanarak daha doğru ve aydınlatıcı  analizler yapmak mümkün olacak."

"PETROLDEKİ HER 10 DOLARLIK DÜŞÜŞ CARİ DENGEYİ YAKLAŞIK 6 MİLYAR DOLAR İYİLEŞTİRECEK"

AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, cari işlemler  hesabının ocakta 1,8 milyar dolarla piyasa beklentisinin altında açık verdiğini  belirtti.

Geçmiş yıllar cari denge gerçekleşmelerinin hizmet ticareti  revizyonları nedeniyle iyileşme yönünde güncellendiğini ifade eden Bürümcekçi,  böylece daha önce 1,7 milyar dolar fazla olarak açıklanan 2019 yılı dengesinin 8  milyar dolara yükseldiğini söyledi.

Bürümcekçi, ocak verisiyle 12 aylık cari fazlanın 6,5 milyar dolara  gerilediğine dikkati çekerek, "Şubat ayı  gümrük dış ticaret öncü verileri geçen  yıla göre daha yüksek dış açığa işaret ederek cari fazladaki gerilemenin devam  edeceğini düşündürmekte. Manşet verideki bozulmanın yanı sıra, cari dengenin  temel eğilimi açısından takip edilen enerji dışı cari dengenin 39,9 milyar dolar  fazla ve çekirdek cari dengenin ise 50,4 milyar dolar fazlaya gerilediği  gözlenmektedir. Türkiye ekonomisinin büyüme dönemlerinde manşet ve çekirdek  açıkta belirgin artış eğilimi görülmesinin doğal olduğunu hep vurgulamaktayız."  şeklinde konuştu.

Geçen yıl cari dengeyi iyileştiren faktörlerin başında gelen enerji  ticaretindeki gelişmelerin belirginleşerek devam edeceğini belirten Bürümcekçi,  petrol fiyatlarının son dönemdeki düşüşle 2019 yılı ortalamasının (65 dolar)  belirgin altında seyretmesinin cari açığı azaltıcı etki getirmeye devam edeceğini  dile getirdi.

Bürümcekçi, petroldeki her 10 dolarlık düşüşün cari dengeyi yaklaşık 6  milyar dolar iyileştireceğini kaydetti.

Turizm gelirlerinin, turist sayısının Kovid-19 salgını etkisi ile  düşüşe geçmesinin beklenebileceğine işaret eden Bürümcekçi, şu değerlendirmelerde  bulundu:

"Milli gelir büyümesinin iç talep kaynaklı olarak hızlanması ilk  aylarda dış ticaret açığında yıllık bazda karşılaştırmalarda belirgin artışlar  getirirken, TCMB ve BDDK'nın aldığı ve alacağı önlemlerin yavaşlatıcı etkisi  olabilir. Ayrıca, AB pazarı ve genel olarak küresel çapta büyümede gözlenen  yavaşlamanın ihracat artış hızımızı olumsuz etkilemeye devam ettiği  izlenmektedir. Bu doğrultuda, şubat sonunda 5,5 milyar dolar fazlaya gerilemesini  beklediğimiz son 12 aylık dengenin, hizmet ticaretindeki büyük revizyonlar  sonrası 2020 yılını 14 milyar dolar civarı açık ile kapatabileceğini  düşünmekteyiz."

"NET HATA-NOKSAN KALEMİNİN ÖNEMİ AZALDI"

TSKB Ekonomisti Şakir Turan da  Merkez Bankasının, TÜİK'in geçen hafta  dış ticaret ve hizmet ticaret istatistiklerinde yaptığı güncellemeleri içeren  cari işlemler hesabının önceki verilere kıyasla daha iyi bir tablo ortaya  koyduğunu, finansman içinde net hata-noksan kaleminin öneminin azaldığını ifade  etti.

TCMB'nin veri kalitesindeki iyileştirme ile net hata-noksanda gözlenen  hareketlerin daha sınırlandığını belirten Turan, "Bunun da ödemeler dengesi  istatistiklerinde net hata-noksan kaynaklı tartışmaların azalmasını  sağlayabileceğini düşünüyoruz." dedi.

Turan,şunları kaydetti:

"Dış denge ve cari açık görünümünün ise karışık olduğunu  değerlendiriyoruz. Petrol fiyatlarındaki düşüşün yanında iç talepteki  toparlanmanın önümüzdeki dönemde hız kesebilecek olmasının yukarı yönlü riskleri  sınırlayacağını değerlendiriyoruz. Öte yandan, küresel ticaretteki zayıflamanın  ve turizm sektörünün performansının cari açık açısından kritik öneme sahip  olacağı kanısındayız. Gelişmiş ülkelerde merkez bankalarının faiz indirimi  küresel finansal koşulları gevşetse de, yurt içi banka ve reel sektör  firmalarının borçlanma iştahının dış finansman kompozisyonunu belirleyeceğini  düşünüyoruz."

"YAPILAN DÜZENLEMENİN FAYDALARI ZAMANLA ARTACAK"

AA Finans Analisti ve stratejist Cüneyt Paksoy ise Yeni Ekonomi  Programı ( YEP ) paralelinde 2018-2019 disiplin ve dengelenme süreçlerinde  sağlanan başarıyı ve finansal istikrar ortamını kalıcı hale getirip bunu kazanca  dönüştürmek için 2020 ve sonrasında değişimle birlikte ağırlıklı ihracata dayalı  bir büyüme modeline geçildiğini söyledi.

Bu süreçte üretime yönelik her kaynağın her teşvikin her projenin  önemli olduğunu belirten Paksoy, karar vericiler ve üretenler adına süreci  anlamak ve gerekli değişimleri yapmak adına süreçle ilgili veri setini takip  etmenin de oldukça önemli olacağını ifade etti.

Paksoy, şöyle konuştu:

"Tam bu noktada açıklanmaya başlanan "Uluslararası Hizmet Ticareti  İstatistikleri"  verisi de oldukça önemli ve faydalı olacak. Gelen ilk veri ile  uluslararası hizmet ticaretinde taşımacılık sektörünün öne çıktığını gözlemledik.  Bundan sonra uluslararası hizmet ticareti içinde yer alan mevcut sektörlerde  gerekli değişimleri yapmak, rekabetçiliği arttırmak, nokta atışı teşvik sürecine  yönelmek, taşımacılık dışında farklı sektörlerde yeni pozisyonlar almak adına  ardışık veri sürecinin faydalarını zaman içinde adım adım artarak göreceğiz."