`Önemli bir sınavla karşı karşıya`

Tahvil alım planı için karar açıklamaya hazırlanan ECB, önemli bir sınavla karşı karşıya.

Avrupa Merkez Bankası'nın (AMB) Euro’nun korunması yönünde "ne gerekiyorsa yapılacağı" konusundaki kararlılığı bu hafta ciddi bir testten geçecek. AMB deflasyonla mücadele ve ekonominin canlandırılması amaçlı devlet tahvili alımlarına ilişkin kararını bu haftaki toplantısının ardından açıklayacak. Avrupa Adalet Divanı danışmanının, daha önce açıklanan Doğrudan Parasal Alımlar (OMT) programının AB yasalarına uygun olduğunu açıklaması ve İsviçre Merkez Bankası'nın (SNB) sürpriz bir kararla Euro/frank kurunda taban seviye uygulamasına son vermesi nicel gevşemenin (QE), ya da para basmanın, önünü açtı.



Ancak Almanya Merkez Bankası Bundesbank, politikacılar ve halktan gelebilecek sıkı muhalefet AMB'nin önünü kesebilir. Artık söz konusu olan AMB'nin devlet tahvili alıp almayacağı değil, programın nasıl tasarlandığı, güvenilir ve yeterli bulunup bulunmayacağı. EN BÜYÜK RİSK Beş yıllık borç krizi boyunca Euro Bölgesi'ni bir arada tutan AMB'nin önündeki risk; piyasalara yanlış sinyal gönderen, hedefine ulaşamayan ve bankanın kredibilitesini tehlikeye atan bir plan ortaya koyması.
 


AMB Başkanı Mario Draghi ve Almanya Başbakanı Angela Merkel'in geçen hafta özel olarak görüştükleri yönündeki haberler kararın siyasi alandaki hassasiyetinin de altını çiziyor. Bazı QE taraftarları Draghi'nin Almanya'ya çok fazla ödün vererek hacim ve kapsam bakımından sınırlı, riskin paylaşılmadığı ve en düşük kredi notlarına sahip ülke tahvillerinin alımını içermeyen bir çerçeve çizmesinden endişe ediyorlar.



500 MİLYAR DOLARLIK PAKET BEKLENİYOR
 

Reuters'a konuşan bir merkez bankası kaynağı, devlet tahvili alımlarının 500 milyar Euro civarında olabileceğini söylemişti. Bazı piyasa analistleri, hedefine ulaşabilmesi için planın bunun iki katı büyüklüğünde veya ucu açık olmasının gerekebileceği görüşünde. Draghi'nin Yönetim Kurulu'nda çoğunluğu bulunuyor, ancak iki Alman üye Bundesbank Başkanı Jens Weidmann ve AMB icra kurulu üyelerinden Sabine Lautenschlaeger parasal genişleme karşıtı oy kullanacak gibi görünüyor ve onlara katılan başka üyeler de olabilir.


AMB kaynaklarına göre, ciddi biçimde değerlendirilen seçeneklerden biri 19 üyeli Eurosystem içerisindeki her ulusal merkez bankasının, kendi ülkesine ait satın alınan tahvillerin tamamı veya çoğuna ilişkin temerrüt riskini üstlenmelerini öngörüyor.



İKİ ANA YOLA İŞARET EDİYORLAR 


Ekonomistler ABD, İngiltere ve Japonya'da halihazırda uygulanan QE'nin işleyişinde "sinyal etkisi" ve "portföy etkisi" şeklinde iki ana yola işaret ediyorlar. En basit yoluyla açıklandığında, birincisi finansal piyasalara merkez bankasının hedefine ulaşmak için sınırsız kaynakları kullanmaya kararlı olduğu yönünde bir net mesaj gönderilmesi olarak tanımlanıyor. İkinci terim ise, bir merkez bankasının banka, sigorta şirketi, emeklilik fonu tahvilleri alarak para yaratması yoluyla işleyen bir mekanizmayı tarif ediyor.
 

Fonların çıkışı kuru düşürürken, ihracatı daha ucuz ithalatı ise değerli kılıyor ve enflasyonun yükselmesi sağlanıyor. Dolar karşısında Mayıs'ta yaklaşık 1.40 seviyesinde yer alan Euro Cuma günü 1.15'e kadar geriledi ve AMB'nin QE başlatacağı beklentisinin artması Euro’daki düşüşün hızlanmasına neden oldu. SNB'nin kurda taban seviye uygulamasına son vermesi küresel çapta bir dalgalanmaya ve bazı banka, aracı kurumlarının ciddi zarar etmesine neden olmakla beraber, merkez bankaları için piyasadaki volatilitenin önüne geçilmesinin ne denli zor ve uzun yıllar içerisinde elde edilen kredibilitenin riske atılmasının ise ne denli kolay olduğunu gösterdi.
 

Bu gelişme 16 yıllık tarihindeki en zor kararlarından birini alma aşamasında olan AMB için de dikkate alınması gereken dersler içeriyor.