Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti açıklandı
29.07.2020 14:39Son güncelleme : 30.07.2020 13:25
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) toplantı özetinde, "İktisadi faaliyette kademeli normalleşme adımlarıyla birlikte mayıs ayında başlayan toparlanma güç kazanmaktadır. Kredi koşullarındaki iyileşme yurt içi talebi desteklemektedir." ifadelerine yer verildi.
AA
Kurulun 23 Temmuz'daki toplantısına iliÅŸkin yayımlanan özette, haziranda tüketici fiyatlarının yüzde 1,13 arttığı, yıllık enflasyonun 1,23 puan yükselerek yüzde 12,62 olduÄŸu hatırlatıldı.
Yıllık enflasyonun iÅŸlenmiÅŸ gıda grubunda gerilerken, iÅŸlenmemiÅŸ gıda grubunda artmaya devam ettiÄŸine vurgu yapılan özette, böylelikle gıda enflasyonunun yatay seyrettiÄŸi bildirildi.
Özette, enerji enflasyonunun; uluslararası ham petrol fiyatlarındaki geliÅŸmelere baÄŸlı olarak yükseldiÄŸi, tüketici enflasyonunu ise sınırladığı belirtilerek, "Birikimli döviz kuru etkileri ve salgına baÄŸlı birim maliyet artışları ile artan kredi imkanlarıyla belirli sektörlere yönelik talebin güçlenmesi, temel mal enflasyonunu yukarı çeken temel unsurlar olmuÅŸtur. Hizmet enflasyonu normalleÅŸme sürecinin etkilediÄŸi kalemler öncülüÄŸünde yükselmiÅŸtir. Bu geliÅŸmeler sonucunda çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonları ve eÄŸilimleri artış kaydetmiÅŸtir." ifadelerine yer verildi.
Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonunun haziranda yüzde 12,93'e yükseldiÄŸi aktarılan özette, sebze grubu yıllık enflasyonunda gözlenen belirgin artışla iÅŸlenmemiÅŸ gıdada yıllık enflasyonun 2,15 puan artarak yüzde 12,29'a çıktığı bildirildi.
Özette, diÄŸer iÅŸlenmemiÅŸ gıda grubunda bakliyat, kuru yemiÅŸ ve pirinç kalemlerindeki yüksek fiyat artışlarının haziranda da sürdüÄŸü, kırmızı et fiyatlarının ise gerilediÄŸine iÅŸaret edilerek, ÅŸunlar kaydedildi:
"İşlenmiÅŸ gıda fiyatlarında ılımlı bir aylık artış gerçekleÅŸmiÅŸ ve baz etkisinin de desteÄŸiyle yıllık enflasyon 2,09 puan düÅŸüÅŸle yüzde 13,41'e gerilemiÅŸtir. Enerji fiyatları haziranda yüzde 2,62 artmış, grup yıllık enflasyonu 3,89 puan yükselerek yüzde 9,12 olmuÅŸtur. Uluslararası petrol fiyatlarındaki toparlanmanın devamı enerji fiyatlarındaki yükseliÅŸte belirleyici olurken, ÅŸebeke suyu fiyatlarındaki artış da dikkati çekmiÅŸtir. Temel mal grubu yıllık enflasyonu haziranda 2,14 puan artarak yüzde 11,39'a yükselmiÅŸtir. Bu dönemde yıllık enflasyon, tüm alt gruplarda yükselmiÅŸtir. Fiyatlar üzerinde birikimli döviz kuru etkileri ve salgına baÄŸlı birim maliyet artışları ile elveriÅŸli kredi koÅŸullarına baÄŸlı olarak bazı gruplara yönelik güçlenen talep de etkili olmuÅŸtur. Bu kapsamda özellikle otomobil,
beyaz eÅŸya ile diÄŸer elektrikli ve elektriksiz alet fiyatlarındaki yükseliÅŸler öne çıkmıştır. Öte yandan, giyim ve ayakkabı grubu fiyatlarında haziran ayında mevsimsel ortalamanın üzerinde bir artış gerçekleÅŸmiÅŸtir."
"İKTİSADİ FAALİYETTE MAYISTA DİPTEN ÇIKIÅ BAÅLADI"
PPK özetinde, hizmet fiyatlarının haziranda yüzde 2,09 arttığı, yıllık enflasyonun 0,48 puan yükseliÅŸle yüzde 11,76'ya çıktığı belirtilerek, bu geliÅŸmede baÅŸta ulaÅŸtırma ve lokanta-otel olmak üzere kademeli normalleÅŸme kapsamında kapasite sınırlamasına tabi tutulan sektörlerin belirleyici olduÄŸu bildirildi.
Yıllık enflasyonda en yüksek artışın ulaÅŸtırma grubunda gözlendiÄŸine iÅŸaret edilen özette, yiyecek-içecek hizmetleri, konaklama, paket turlar ve kiÅŸisel bakım hizmetlerinin de öne çıkan diÄŸer kalemler olduÄŸu aktarıldı.
Özette, bu dönemde haberleÅŸme enflasyonunun düÅŸük seviyesini korurken, kira yıllık enflasyonunun gerilemeye devam ettiÄŸi belirtilerek, "Temmuz ayında yıl sonu ve 12 ay sonrasına iliÅŸkin enflasyon beklentileri yükselirken, 24 ay sonrasına yönelik enflasyon beklentisi yatay seyretmiÅŸtir." denildi.
Enflasyonu etkileyen unsurlara da yer verilen özette, ÅŸunlar kaydedildi:
"Son dönemde açıklanan veriler, iktisadi faaliyette mayıs ayında dipten çıkışın baÅŸladığını teyit etmiÅŸtir. Sanayi üretim endeksi, mayıs ayında mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış olarak bir önceki aya göre yüzde 17,6 artmıştır. Benzer ÅŸekilde, ciro endeksleri sanayi dışındaki sektörlerde de düÅŸüÅŸün durduÄŸunu göstermiÅŸtir. Ancak, mart-nisan dönemindeki daralmanın kısmen telafi edilebilmiÅŸ olması, iktisadi faaliyetin mayıs ayında zayıf seyrettiÄŸine iÅŸaret etmiÅŸtir.
İktisadi faaliyette kademeli normalleÅŸme adımlarıyla birlikte mayıs ayında baÅŸlayan toparlanma güç kazanmaktadır. Kredi koÅŸullarındaki iyileÅŸme yurt içi talebi desteklemektedir. Bu dönemde finansman koÅŸullarına duyarlılığı yüksek ve talebi ertelenmiÅŸ kalemlere yönelik kartla yapılan harcamalar hızlı bir ÅŸekilde artarken, elektrik tüketimi de istikrarlı bir artış göstermektedir. DiÄŸer taraftan, ulaÅŸtırma, konaklama, yiyecek ve içecek hizmetleri gibi salgından en çok etkilenen hizmet gruplarında zayıf seyir sürmektedir."
"VERİLER, TURİZM FAALİYETİNDE DİPTEN DÖNÜÅ SİNYALLERİ İÇERİYOR"
PPK özetinde, yüksek frekanslı verilerin ihracatta daha belirgin olmak üzere dış ticaret hacminde toparlanmanın sürdüÄŸüne iÅŸaret ettiÄŸi belirtildi.
İhracattaki iyileÅŸmenin, bölgeler ve sektörler geneline yayıldığı bildirilen özette, "Turizm gelirlerinde salgın hastalığa baÄŸlı olarak gözlenen düÅŸüÅŸe raÄŸmen seyahat kısıtlamalarının hafifletilmesiyle kısmi bir iyileÅŸme beklenmektedir. Nitekim yabancıların kartla yaptığı harcamalar ve diÄŸer yüksek frekanslı veriler turizm faaliyetinde henüz zayıf olmakla birlikte dipten dönüÅŸ sinyalleri içermektedir." ifadeleri kullanıldı.
Özette, mal ihracatındaki toparlanma ve emtia fiyatlarının düÅŸük seviyelerinin, gelecek dönemde cari iÅŸlemler dengesini destekleyeceÄŸi vurgulanarak, kurulun, iktisadi faaliyetteki toparlanmanın sürekliliÄŸi ve makrofinansal istikrar açısından cari iÅŸlemler dengesindeki seyrin önemine dikkati çektiÄŸi aktarıldı.
Mevcut veriler ışığında iktisadi faaliyette 3. çeyrekte kayda deÄŸer bir iyileÅŸme öngörüldüÄŸü belirtilen özette, ÅŸunlar kaydedildi:
"Salgın hastalığa baÄŸlı geliÅŸmelerin Türkiye ekonomisi üzerindeki olumsuz etkilerinin sınırlandırılması amacıyla yakın dönemde uygulamaya konulan parasal ve mali tedbirler, ekonominin üretim potansiyelini destekleyerek finansal istikrara ve iktisadi faaliyetteki toparlanma sürecine katkı yapmaktadır. Nisan döneminde istihdam kayıpları hizmetler sektörü baÅŸta olmak üzere sektörler geneline yayılarak devam etmiÅŸ ve iÅŸsizlik oranları yükselmiÅŸtir. İş gücüne katılım oranındaki gerileme, iÅŸsizlik oranlarındaki artışı sınırlamaya devam etmiÅŸtir. Öncü göstergeler, iktisadi faaliyetteki toparlanmayla yeni iÅŸ ilanlarının arttığını ve istihdam imkanlarının kısmen iyileÅŸtiÄŸini göstermektedir. Kurul, kısa çalışma ödeneÄŸi baÅŸta olmak üzere iÅŸsizlik sigorta fonu ve cari transferler aracılığıyla saÄŸlanan desteklerin, hanehalkı gelir kayıplarının sınırlanması ve istihdamın korunması açısından kritik rol oynadığı deÄŸerlendirmesinde bulunmuÅŸtur."
Para Politikası Kurulu toplantı özetinde, küresel iktisadi faaliyete dair belirsizlikler baÅŸta olmak üzere emtia fiyatlarına iliÅŸkin aÅŸağı yönlü risklerin canlılığını korumakta olup küresel enflasyon oranlarının 2020 yılında ılımlı bir görünüm sergilemesinin beklendiÄŸi kaydedildi.
Özette, corona virüs salgınına iliÅŸkin geliÅŸmelere baÄŸlı olarak küresel büyümedeki zayıflamanın yılın 2. çeyreÄŸinde derinleÅŸtiÄŸi ifade edildi.
Ülkelerin attığı normalleÅŸme adımlarıyla 3. çeyrekte kısmi toparlanma sinyalleri gözlendiÄŸi aktarılan özette, salgının yayılımını devam ettirmesi ve ikinci bir dalga yaÅŸanma olasılığına baÄŸlı olarak toparlanmaya iliÅŸkin belirsizliklerin yüksek seyrettiÄŸi vurgulandı.
Özette, salgının ve saÄŸlık önlemlerinin tüketim alışkanlıkları ve genel harcama davranışına olası etkilerine yönelik belirsizliklerin sürdüÄŸüne iÅŸaret edilerek, "NormalleÅŸmenin uzun sürmesi veya önümüzdeki dönemde salgında ikinci bir dalga görülmesi durumunda küresel ekonomide iÅŸaretleri görülmeye baÅŸlanan toparlanma sekteye uÄŸrayabilecek, küresel risk iÅŸtahında dalgalanmalar gözlenebilecektir." denildi.
Haziran PPK toplantısını takip eden dönemde, OPEC ülkelerinin nisanda vardıkları anlaÅŸmanın ikinci aÅŸamasına geçip petrol arz kısıntısı miktarında azalmaya gittiÄŸi, ayrıca toparlanmaya baÅŸlayan küresel faaliyete baÄŸlı olarak ham petrol fiyatlarının ılımlı bir ÅŸekilde arttığı anımsatılarak, ÅŸunlar kaydedildi:
"Petrol fiyatlarının bulunduÄŸu seviye, küresel salgın öncesi dönemde görülen seviyelerinin altındadır. DiÄŸer taraftan, küresel iktisadi faaliyete dair belirsizlikler baÅŸta olmak üzere emtia fiyatlarına iliÅŸkin aÅŸağı yönlü riskler canlılığını korumakta olup küresel enflasyon oranlarının 2020 yılında ılımlı bir görünüm sergilemesi beklenmektedir. GeliÅŸmiÅŸ ve geliÅŸmekte olan ülkeler geniÅŸleyici parasal ve mali adımlar atmaya devam etmektedir. GeliÅŸmiÅŸ ülkelerde uzun vadeli faiz oranları tarihsel düÅŸük seviyelerdeki seyrini sürdürürken, gerek merkez bankalarının açıklamaları gerekse piyasa beklentileri, düÅŸük faiz ortamının uzun bir süre devam edeceÄŸine iÅŸaret etmektedir. Uygulanan politikaların finansal piyasalar, büyüme ve istihdam üzerindeki etkinliÄŸi, ülkeler itibarıyla salgının seyri ile politika alanının büyüklüÄŸüne göre farklılaÅŸabilecektir."
"KREDİ BÜYÜMESİNİN Ä°Ç VE DIÅ DENGEYE YANSIMALARI YAKINDAN TAKİP EDİLMEKTEDİR"
Özette, destekleyici politika önlemleri ve normalleÅŸme adımlarının yakın dönemde risk iÅŸtahında bir miktar artışı beraberinde getirmesine karşın geliÅŸmekte olan ülkelere yönelen portföy akımlarının zayıf seyretmeye devam ettiÄŸi belirtildi.
Küresel iktisadi faaliyet görünümüne iliÅŸkin belirsizliklerin sürmesinin, gelecek dönemde küresel risk iÅŸtahı ve geliÅŸmekte olan ülkelere yönelen portföy akımlarının dalgalı seyretmesine yol açabileceÄŸi uyarısında bulunulan özette, "Son dönemde küresel geliÅŸmelerin olumsuz etkileri bir miktar hafiflemiÅŸ olmakla beraber küresel belirsizlikler yüksek seyretmektedir. Bu doÄŸrultuda, salgın hastalığın sermaye akımları, finansal koÅŸullar, dış ticaret ve emtia fiyatları kanalıyla oluÅŸturmakta olduÄŸu küresel etkiler yakından takip edilmektedir. Merkez Bankası, salgının Türkiye ekonomisine etkilerini izleyerek elindeki araçları fiyat istikrarı ve finansal istikrar amaçları doÄŸrultusunda kullanmaya devam edecektir." ifadeleri kullanıldı.
Özette, parasal, finansal ve mali tedbirlerin yanı sıra kamu bankalarının öncülüÄŸünde ivme kazanan kredi geniÅŸlemesinin, reel sektöre kredi akışının kesintisiz devamına ve iktisadi faaliyetteki toparlanma sürecine önemli katkı saÄŸladığı vurgulandı.
Kefaletli kredi imkanıyla ağırlıklı olarak firmaların taleplerine yönelik ivmelenen kredi büyümesinin, firma kredi talebinin doygunluÄŸa ulaÅŸmasının ardından kamu bankalarının açıkladığı bireysel kredi paketleri ve tüketicilerin ertelenmiÅŸ talebinin hayata geçmesiyle gücünü koruduÄŸu aktarılan özette, ÅŸu deÄŸerlendirmelerde bulunuldu:
"Kredi büyümesi ve kompozisyonunun, iç ve dış dengeye yansımaları yakından takip edilmektedir. Toplam talep koÅŸullarının sınırlayıcı etkisine karşın salgına baÄŸlı birim maliyet artışlarının yansımalarıyla çekirdek enflasyon göstergelerinin eÄŸilimlerinde yükseliÅŸ gözlenmektedir. Uluslararası emtia fiyatları tüketici enflasyonunu sınırlamaya devam ederken, gıda enflasyonu dönemsel ve salgına baÄŸlı etkiler nedeniyle artmıştır. Salgına baÄŸlı tedbirlerle kısa vadede etkili olan arz yönlü unsurların, normalleÅŸme sürecinin devamıyla kademeli olarak ortadan kalkacağı öngörülmektedir. Nitekim öncü göstergeler, normalleÅŸme sürecinde kapasite kısıtlarına tabi olan hizmet gruplarındaki aylık fiyat artışlarının yavaÅŸlamaya baÅŸladığına iÅŸaret etmektedir. Yılın ikinci yarısında talep yönlü dezenflasyonist etkilerin daha belirgin hale geleceÄŸi öngörüsü korunmakla birlikte yakın dönemdeki gerçekleÅŸmeler nedeniyle yıl sonu enflasyon tahmini üzerindeki risklerin yukarı yönlü olduÄŸu deÄŸerlendirilmektedir. Bu çerçevede Kurul, enflasyon görünümünü etkileyen tüm unsurları dikkate alarak politika faizinin sabit tutulmasına karar vermiÅŸtir."
"DESTEKLEYİCİ LİKİDİTE ADIMLARI AÅAMALI BİR ÅEKİLDE GÖZDEN GEÇİRİLEBİLİR"
Özette, kurulun; enflasyondaki düÅŸüÅŸ sürecinin devamlılığının, ülke risk priminin gerilemesi, uzun vadeli faizlerin aÅŸağı gelmesi ve ekonomideki toparlanmanın güç kazanması açısından büyük önem taşıdığını deÄŸerlendirdiÄŸi bildirildi.
Enflasyondaki düÅŸüÅŸün hedeflenen patikayla uyumlu ÅŸekilde gerçekleÅŸmesi için
para politikasındaki temkinli duruÅŸun sürdürülmesi gerektiÄŸine iÅŸaret edilen özette, "Bu çerçevede, parasal duruÅŸ, ana eÄŸilime dair göstergeler dikkate alınarak enflasyondaki düÅŸüÅŸün sürekliliÄŸini saÄŸlayacak ÅŸekilde belirlenecektir. Merkez Bankası, fiyat istikrarı ve finansal istikrar amaçları doÄŸrultusunda elindeki bütün araçları kullanmaya devam edecektir." denildi.
Özette, marttan itibaren uygulamaya konulan destekleyici likidite adımlarının, normalleÅŸme sürecinin geliÅŸimine baÄŸlı olarak aÅŸamalı bir ÅŸekilde gözden geçirilebileceÄŸi aktarılarak, ÅŸunlar kaydedildi:
"Salgın sonrası dönemde uygulanan maliye politikası tedbirlerinin parasal ve finansal diÄŸer tedbirlerle birlikte salgına baÄŸlı iktisadi risklerin sınırlanarak ekonominin üretim potansiyelinin desteklenmesine ve toparlanmanın baÅŸlamasına önemli katkı saÄŸlamıştır. Ekonominin toparlanma sürecinde para ve maliye politikaları arasındaki eÅŸ güdümün sürdürülerek makro politika bileÅŸiminin enflasyondaki düÅŸüÅŸün devamını saÄŸlayacak ve cari dengeyi destekleyecek ÅŸekilde belirlenmesi, büyümenin saÄŸlıklı ve istikrarlı bir ÅŸekilde sürdürülebilmesi açısından büyük önem arz etmektedir. Önümüzdeki dönemde, salgına baÄŸlı etkiler nedeniyle toparlanması daha uzun sürebilecek sektörlerin desteklenmesi için geçici ve hedefe yönelik maliye ve benzeri politika uygulamalarının kritik önemde olduÄŸu deÄŸerlendirilmektedir."
Özette ayrıca, açıklanacak her türlü yeni verinin ve haberin, kurulun geleceÄŸe yönelik politika duruÅŸunu deÄŸiÅŸtirmesine neden olabileceÄŸi vurgulandı.