Petroldeki düşüş, ABD`de değerli dolar stresini erteliyor

Küresel piyasalarda diğer para  birimleri ve emtialar karşısında değerlenen doların, ABD ekonomisine olumsuz  etkisi, düşüşünü devam ettiren petrol fiyatlarıyla dengeleniyor.

ABD'de ekonomik aktivitenin beklentilerden iyi toparlanmasıyla,  Avrupa, Çin ve Japonya'da alınan tedbirlere karşın istenilen iyileşmenin  sağlanamaması dolar endeksinin 9 yılın en yüksek seviyesine çıkmasına neden oldu.

Aylık bazda 2014 Temmuz ayından bu yana kesintisiz yükselen dolar  endeksi, bugün 2005 Aralık'tan bu yana ilk kez 92 seviyesinin üzerine çıktı.  Analistler, ülkelerin değerli lokal para birimini, dış ticareti olumsuz  etkilemesi nedeniyle istemediğini belirterek, ABD'nin avantajınınsa doların  yükselişe geçtiği aynı dönemde hızlı bir şekilde düşüşe geçerek 6,5 aydır  aralıksız değer kaybeden petrol fiyatları olduğunu kaydediyor.

AA muhabirinin konuyla ilgili sorularını yanıtlayan İş Yatırım  Uluslararası Piyasalar Müdürü Şant Manukyan, reel dolar endeksinin uzun vadeli  seyrine bakıldığında son yükselişlerin abartılmaması gerektiğini belirtiyor.

Manukyan, avro/dolar paritesinin 1,18'li seviyeleri görmesiyle ABD  Merkez Bankası'nın (Fed) rahatsız olduğu ve ABD ticaretinin darbe yiyeceği  söylemleri nedeniyle dolar endeksin aşırı yükseldiği tezinin yüksek sesle  seslendirilmeye başlandığını ifade ederek, "Oysa reel dolar endeksinin uzun  vadeli seyrine baktığımızda yükselişin çok etkileyici olduğunu söylemek mümkün  değil. Satınalma paritesine göre baktığımızda ise avro olması gerekenden yüzde 8  daha ucuz görünse de kısa vadede fazla bir şey ifade ettiğini söyleyemeyiz" dedi.

"Petro-dolar azalıyor, ABD cari açığı küçülüyor"

Doların yükselişinin nedenlerinin iyi anlaşılması gerektiğini aktaran  Manukyan, ilk olarak ülkeler ve merkez bankaları arasında farklılaşmanın dolar  lehine bir değerlenmeyi öne çıkardığını kaydediyor. ABD'nin yüzde 2,5 civarında  büyürken ve Fed, bilançosunu artık sabit tutarak faiz arttırmayı tartışırken,  Avro Bölgesi, Japonya ve Çin'de faiz indirimleri, büyüyemeyen veya yavaşlayan  ekonomilerin dikkati çektiğini söyleyen Manukyan, "Bu elbette doların tercih  edilmesine neden oluyor.





İkinci neden ise Bretton Woods'la beraber kambiyo  sisteminin dolar üzerine kurulmuş olması. Dolar bazında borçlandınızsa  ödemeleriniz için dolarınız olması gerekiyor veya bunu talep edeceksiniz"  ifadelerini kullandı.

Manukyan, petro-dolarların azaldığı ve ABD cari açığının küçüldüğü bir  ortamda, önceki yıllarda düşük seviyelerden dolar bazında borçlanan gelişmekte  olan ülkelere karşı bir güvensizlik olduğunu belirterek, değerlendirmesine şöyle  devam etti:

 



Bu gelişmelerin bir kısmı Fed'in kontrolünde olsa da olası bir faiz  artışının ötelenmesi dolara olan talebi durduramayacaktır. Sistemin doğası gereği  diğer bölgeler toparlanmadan dolara talep devam edecektir. Ancak avro/dolar  paritesi 1,10'un altına geldiğinde ve dolar/yen paritesinde 130 seviyelerinin  üstünü gördüğümüzde basit bir değer kaybından ziyade ciddi bir kriz korkusunun  fiyatlara girmeye başladığını göreceğiz."

"Dış ticaretini canlı tutabilmek amacıyla hiç kimse parasını güçlü  tutmak istemiyor"

Saxo Capital Uluslararası Piyasalar Müdürü Özgür Hatipoğlu ise dolar  endeksinin geçmişte şimdikine benzer bir çıkış yaptığında 120'nin üzerine kadar  gittiğini hatırlatarak, yükselme riskinin halen bulunduğunu ifade ediyor. ABD'de  faiz artışı ve dolar endeksinin yüzde 57,6'sını oluşturan avrodaki zayıflık  işaretlerinin gündemi meşgul ettiği sürece dolar endeksinin güçlenmeye devam  edeceğini belirten Hatipoğlu, "Bu çıkışta ise 120 seviyelerine kadar gelmeden  yorulmasını bekliyorum. Çünkü artık ülkelerin lokal paralarına karşı olan  hassasiyetleri arttı ve dış ticaretini canlı tutabilmek amacıyla hiç kimse  parasını güçlü tutmak istemiyor" dedi.

Hatipoğlu, bir noktada aşırı güçlü dolardan dolayı ekonomik  aktivitenin yavaşlayacağını ve ABD'nin de güçlü lokal para istemeyenler kervanına  katılacağını ifade ederek, şu anda düşen petrol fiyatlarının ekonomik  hareketliliği desteklemesi nedeniyle şimdilik ABD'nin bu endişeyi taşımadığını  kaydetti.

Petrol fiyatlarının düşük kaldığı sürece dolar endeksinin yükselişinde  çok büyük bir engelle karşılaşmayacağını tahmin eden Hatipoğlu değerlendirmesine  şöyle devam etti:

Sanırım dolar endeksinde 114 - 115 bölgesi ABD'nin de güçlü doları  dile getireceği seviyeler olacak. Bu anlamda dolar karşısında gelişen ülke  paraları zayıflayacaklardır, ancak TL'nin bunlar içinde nispeten daha güçlü  kalabileceğini düşünüyoruz. Diğer yandan, her şey sona erdiğinde en büyük hasar  avroda olabilir."