Sürpriz karar için uzmanlar ne dedi?

AYŞE EKİN GÜNDÜZ/UZMANPARA

Uluslararası derecelendirme kuruluşu Standard&Poor's (S&P), Türkiye'nin kredi notunu BB+'dan BB'ye, görünümünü ise 'durağan'dan 'negatif'e indirirken, uzmanlar kararın sürpriz olduğunu belirtti.

İşte uzmanların karar ilişkin yorumları ve piyasa beklentileri...

KAPİTALFX ARAŞTIRMA UZMANI ve UZMANPARA YAZARI ENVER ERKAN:

S&P’DEN ANİ VE SÜRPRİZ NOT AKSİYONU...

“Yatırım yapılabilir” seviyede olmadığımız ve Hazine’nin anlaşması bulunmayan kredi derecelendirme kuruluşu S&P, Türkiye’nin kredi notunu BB+’dan BB’ye indirdi ve görünümünü de negatif olarak belirtti. Hafta sonunda Türkiye’de yaşanan başarısız darbe girişiminin ardından hemen Pazartesi sabahı açıklama yapan S&P, son politik gelişmeler ışığında ekonomik göstergelere olabilecek olası etkileri izleyeceklerini belirtmekle beraber herhangi bir not indirimi sinyali vermemişti. Piyasa Moody’s’den darbe beklerken, S&P’nin not aksiyonu oldukça ani ve sürpriz oldu.

Alınan karar elbette beklenmiyordu ve haliyle piyasaya etkisi oldukça negatif olacaktır. Dolar/TL’nin iki gün üst üste test ettiği 3,06 bölgesi aşıldı ve kur tarihi zirve seviyesini yeniledi. Eylül 2015’te 3,0748 olan zirve 20 Temmuz 2016 itibarıyla 3,08 olarak güncellenmiş durumdadır. Bu durumu vurguluyor olmamızın nedeni ise; darbe girişimi ile beraber oluşan kaos ile yenilenmemiş zirvenin sonraki günlerde olumsuz yabancı raporlar ve kredi derecelendirme kuruluşlarının açıklama ve aksiyonları sonrasında yenilenmiş olmasıdır.

'EMSALLERE GÖRE DAHA İYİ DURUMDAYIZ'

Türkiye’nin anlaşması olan kredi derecelendirme kuruluşları Fitch ve Moody’s’dir, “yatırım yapılabilir” notumuzu vermiş olan kurumlar da bunlardır. Türkiye’nin bu kuruluşlar nezdindeki notunu kaybetmemesi daha önemlidir. Ancak S&P’nin global yatırımcılar üzerindeki etkisi nedeniyle kayda değer bir gelişme olduğunu belirtmek gereklidir. Kredi derecelendirme kuruluşlarının dayanakları, olumsuz yönde değerlendirmelerinde hemen hemen aynıdır. Türkiye’nin de oldukça sıra dışı gelişmelere sahne olduğunu aklımızdan çıkarmamamız gereklidir. Moody’s’in de Türkiye değerlendirmesinde not indirimi yapma ihtimali artmıştır.

Yine de Rusya gibi, Brezilya gibi, Arjantin gibi emsallere göre mali disiplin ve finansal sistem açısından daha iyi durumdayız. Merkez Bankası’nın böyle bir ortamda faiz indirecek güvene sahip olması, içeride finansal piyasaların çalışmasına herhangi bir şekilde ara verilmemesi genel olarak bakıldığında nispeten sağlam dinamiklere sahip olunduğunun da göstergesidir. Beklenmedik darbe girişiminin ardından ekonomi ve para politikası otoritelerinin son derece proaktif davranması dikkate değer gelişmelerdir. Türkiye’nin güçlü bir geri dönüş yapması artık oldukça önem kazanmıştır. Temel ekonomik göstergeler önümüzdeki birkaç ayda korunabilir, bu süre içinde de gerek politik istikrar, gerekse de mali disiplin konusunda yeterince güven verilebilirse tekrar notlarımızı geri kazanabiliriz. Endişeler haklı, ancak dünyanın sonu olarak da bakmamak gereklidir.

Yine de kısa vadede oluşabilecek olumsuz piyasa hareketlerine karşı hazırlıklı olunmalıdır. Kurun darbe girişimi sonrasında zirve yenilememesi önemliydi, artık zirve yenilendiğine göre; 3,05 – 3,06 üzerinde yeni alımlar için iştah oluşabilir. Bu da ilk etapta 3,10 seviyesine doğru bir kur hareketini beraberinde getirebilir."

GEDİK YATIRIM PORTFÖY YÖNETİM MÜDÜRÜ ERAL KARAYAZICI:

'İKAZ ALMASI GEREKEN FUTFOLCUYA DİREKT KIRMIZI KART GÖSTERMEK KADAR AĞIR VE HATALI BİR KARAR'

"Karar ile S&P 'nin Türkiye notu Moody's ve FITCH 'e kıyasla 2 basamak aşağı gelmiş oldu. Bu kuruluşlar birbirini etkileyebiliyor. Bu nedenle 5 Ağustos'ta Moody's ve 19 Ağustos'ta FITCH'in not indirimine gitmesi riski görece artmış görünüyor. 

Kredi kuruluşları için not değerlendirmesi yaparken öncelik borçlara yönelik ödeme kabiliyetini sınamaktır. Faktör değişikliklerinin bu başlığı nasıl etkilediği ve etkileyeceği üzerine senaryolar oluşturur, risklerde artış veya azalış yönünde bir değişim gördüklerinde bunu kredi notuna yansıtırlar.


Standart & Poor's darbe girişimi ve sonrasında yaşananların Türkiye'nin dış kaynak teminini güçleştirebileceğini ve riskleri önemli ölçüde arttırdığı görüşünde. Açıklamada  "Önemli kurumların bağımsızlığının yıpranmaması durumunda negatif olan not görünümünün revize edilebileceği ifadesi etmesi en dikkat çekici bölüm. Bu değerlendirme kredi kuruluşunun TCMB 'nin dün aldığı 25 baz puanlık üst bant indiriminin zamanlama itibarı ile doğru olmadığını düşündüğüne işaret ediyor. 

İkaz alması gereken bir futbolcuya direkt kırmızı kart gösterilmesi kadar ağır ve hatalı bir karar . Karneye benzetirsek bir öğrenci için en zor dersler nasıl fizik kimya matematik ise ülkeler içinde bütçe disiplini , kamu borcu ve büyüme bir arada geliştirilmesi en güç konulardır. Türkiye bu üç konuda da G-20'nin en iyi dört ülkesinden biri konumunda. Edebiyat , Sosyal ve Tarihte bazı sorunlar olduğu doğru ama bunların geçici olmayabileceğine ilişkin hüküm vermek için çok erken. Diğer iki büyük kredi kuruluşu üç yıldır Türkiye'yi yatırım yapılabilir kategoride tutarken bunu gerçekleştiremeyen S&P  ön yargılı tavrını koruyor."

DESTEK MENKUL DEĞERLER ARAŞTIRMA UZMANI KUTAY GÖZGÖR:

S&P’NİN ACELECİ NOT İNDİRİMİ DOLAR TL ‘YE REKOR GETİRDİ

"Piyasalar Yurtiçinde MGK ve bakanlar kurulu toplantısını sonucunu beklerken kredi derecelendirme kuruluşu S&P Türkiye’nin kredi notunu BB+ seviyesinden BB’ye indirdi. Darbe girişimi sonrası siyasi kanattan piyasaları rahatlatıcı açıklamalar gelse de S&P’nin uygulamaların sonuçlarını beklemeden aniden kredi notunun düşürülmesi TL varlıkları üzerindeki baskıyı arttırdı.

Türkiye’nin S&P ile resmi anlaşmasının olmaması gelişmenin önemini azaltsa da başta Moody’s olmak üzere diğer kredi derecelendirme kuruluşları üzerindeki not baskısını arttıracaktır. Moodys Türkiye’nin not görünümünü 5 Ağustos günü açıklayacak. S&P sonrası Moodys’nde benzer hamle gerçekleştirebileceği beklentisi Dolar TL paritesinin yeni rekor seviyeye yükselmesinde etkili oldu. Teknik görüntüde 3,0250 destek seviyesinin üzerinde kalınması psikolojik seviye olarak adlandırabileceğimiz 3,10 bölgesine doğru yükselişleri destekleyebilir. Ancak, bakanlar kurulu sonrası alınacak kararlar ve mesajlar TL’nin dengelenmesinde etkili olacaktır."

ALB FOREX ARAŞTIRMA UZMANI ONUR ALTIN:

TÜRKİYE'NİN RİSK PRİMİ YÜKSELDİ

"Piyasalarda tansiyon giderek yükseliyor. Geçtiğimiz hafta cuma günü başarıya ulaşmayan askeri darbe sonrası kurlarda sert bir yükseliş yaşanmıştı. Risk algısının yükseldiği ortamda pazartesi açılıştı BİST100 aşağı yönlü açılış gerçekleştirirken 2 yıllık tahvil faizleri de güne yükselişle başlamıştı. Yabancı çıkışının gözlemlendiği ortamda borsada ki değer kabı hafta başından beri giderek artarken kurlar askeri darbenin başarıya ulaşmamasıyla pazartesi aşağı yönlü açılsa da açılışla birlikte yukarı yönlü yapısını korudu.

Yaşanan gelişmeler sonrasında Moody’s 17 Türk bankasının notlarını incelemeye alırken siyasi ve ekonomik durumdan doğan risklerin Türkiye’nin notunda indirim yapabileceğinin göstergesi olabileceğini belirtmişi. Fitch ise bugün ki yaptığı açıklamaların ardından darbe girişimi sonrası Türk bankalarının risklerinin arttığını söylerken Türk banklarının çoğunun kredi notunun hassas olduğunu ancak döviz likidite seviyesinin kısa vadeli döviz yükümlülüğü için geniş ölçüde yeterli olduğunu belirtti. Fitch Türkiye için görünüm kararını 19 Ağustosta vereceklerini ifade etti.

İki büyük kredi derecelendirme kuruluşunun ardından üçüncüsü olan S&P akşam üstüne doğru yaptığı açıklamada Türkiye’nin notunu BB+’dan BB’ye indirirken not görünümünü ‘’negatif’ olarak belirledi. Karar sonrası Türkiye’nin risk primini gösteren CDS değeri 282’den 288’e yükseldi ve Cuma gününden beri risk primindeki artış yüzde 29 oldu.

2 yıllık gösterge tahvil faizi günü 9,36’da kapamıştı. S&P kararı sonrası yarın yükselişine devam edebilir. Tekrar çift hanelerin aşılması halinde kurlarda yükseliş sertleşebilecekken borsalarda düşüş hızlanabilir. Ayrıca S&P’nin not indirimi sonrası Dolar/TL 3,0430’lerden tarihi zirve seviyesi olan 3,0958 seviyesine yükseliş görüldü."