Tamam mı devam mı?

AYŞE EKİN GÜNDÜZ/UZMANPARA

Aylardır gündemden düşmeyen Yunanistan konusunda yavaş yavaş sona geliniyor. Bugün toplanacak Avrupa liderler zirvesi öncesinde Yunanistan'ın son kozlarını kullanması piyasalarda iyimserlik havası estirse de hala bir çok soru cevap bulmuş.

'Yunanistan anlaşamazsa birlikten çıkar mı?', 'Çıkarsa Drahmi'ye dönüş nasıl olur?', 'Olası çıkış küresel piyasaları nasıl etkiler?', 'Türkiye böylesi bir durumdan nasıl etkilenir?' ya da 'Tam aksine kalırsa bundan sonra diğer sorunlu ülkeler için de tavizlerin yolu açılır mı?'...

IşıkFX Araştırma Uzmanı Gizmen Nalbantlı, konuya ilişkin UZMANPARA'ya yaptığı değerlendirmede şunları söyledi:

'YA FİNANSMAN SAĞLAYACAK YA DA SİL BAŞTAN...'

"Yaklaşık 4 aydır gündemi meşgul eden Yunanistan, artık sona yaklaşmış gözüküyor. Önlerinde 2 seçenek var; ya kreditörlerin şartlarını kabul edip yeni finansman sağlayacaklar, ya da temerrüde düşüp sil baştan başlayacaklar.
 
DOMİNO ETKİSİ YARATIR MI?

Daha önce yaşanılmayan bir durum olduğundan etkilerinin nasıl olacağı merak ediliyor. AB’de eurodan çıkmak için bir mekanizma yok. Birlik kurulurken bir çıkışa ihtiyaç olacağı düşünülmediğinden bu belirsizlik olarak kalmaya devam ediyor. Yunanistan’ın eurodan çıkmasının domino etkisi yaratacağı beklentisinde olanlar ve birbirlerini etkileme potansiyeli olan iflasların olası etkilerini engellemeye yönelik mekanizmalarını oluşturduğu belirtilerek, 2012'ye oranla olası bir ayrılığın etkilerinin daha az olacağı düşüşen 2 grup var.

Domino etkisi tamamen Avrupa’daki likiditeye bağlı. Eğer Yunanistan eurodan çıkarsa, İspanya, Portekiz ya da İtalya’da yatırım yapılır mı sorusu akla geliyor. Tedirginlik artacağından ülkelerde likidite azalacaktır. Bu da birilerinin bu ülkelere likidite sağlaması gerektiği anlamına geliyor. Ve eğer ECB bunu yapamayacaksa, Euro Bölgesi’nin istikrarı ciddi anlamda sorgulanacaktır."

'GERÇEKLEŞİRSE TARİHTEKİ EN BÜYÜK KAYIP OLACAK'

Yunanistan’ın Euro'dan çıkmasının onlara birşey kaybettirmeyebileceğine işaret eden Nalbantlı "Sonuçta İsviçre, Norveç gibi ülkeler kendi para birimlerini kullanmalarına rağmen AB’nin olanaklarından yararlanıyorlar. Grexit’in Almanya ve Fransaya toplam maliyeti ise 160 milyar Euro. Eğer Grexit gerçekleşirse bu tarihteki en büyük kayıp olacak. Yunanistan’ın bölgeye olan maliyetini düşündüğümüzde oldukça zor bir karar olduğunu söyleyebiliriz" diye konuştu. 

DRAHMİ'YE DÖNÜŞ NASIL OLACAK?

Eski para birimine dönüşte Yunanistan’ı zorlu bir süreç bekleyeceğine de dikkat çeken Nalbantlı "Yeni bir para biriminin basılması 4 ay sürüyor. Bu yeni para birimi ile euro arasında muhtemelen bir döviz kuru belirlenecek. İlk aşamada bankalar tatil edilecek ve Yunan halkının bankalara gidip euro mevduatlarını çeklemeleri engellenecek. Bankalarda eriyen aktifler bir çok bankanın batma noktasına gelmesine sebep olacak.

Sermayesi güçlü olan kurtulacak, ufaklar ise batacak. Temerrüde düşen ülkenin para birimine güvenmeyen olan halk euro ve dolar olarak almak isteyecek ve Drahmi değersizleşecek. Devalüasyon ile ülkede enflasyon artacak ve Yunanistan sermaye kontrolü yapmak isteyecek" dedi.

DEVALÜASYONA FAYDALI OLACAK MI?

Turizm cenneti olan Yunanistan’da ucuzlayan fiyatlar ile sektörün oldukça karlı hale gelebileceğine vurgu yapan Nalbantlı, ancak sanayi sektörü zayıf olan ülkeyi turizmin kurtarmasının hayal olacağını söyledi. "Zaten kurtarabiliyor olsaydı Yunanistan bu duruma düşmezdi" diyen Nalbantlı, sözlerine şöyle devam etti:

"Ülkenin ihracat yapmaya ihtiyacı var. Yunanistan’da diğer ihracat yapılan sektörler tarım ve hizmet. Ancak kayda değer bir ihracat yapılmıyor. Yunanistan’daki şirketler euro üzerinden borçlanıyor. Yunanistan eurodan çıkarsa, Yunan borçları euro üzerinden tahsil edilmeye devam edecek. Bu durumda Yunan şirketleri iflas edecek. Diğer taraftan Yunanistan’ın devalüasyona gitmesi dış yatırımları artırabilir. Zaten son zamanlarda Rusya ile görüşmeler yapılıyor.

TÜRKİYE NASIL ETKİLENİR?

İki ülke arasındaki ticaret hacmi yüksek değil. 2014 yılında sadece 5.6 milyar dolarlık bir ticaret hacmi gerçekleşti. Bu dönemde Türkiye, Yunanistan'a 1.4 milyar dolarlık ihracat yaparken, bu tutar toplam ihracatının sadece yüzde 0.9'unu oluşturdu. Türkiye’nin Yunanistan’a yaptığı ithalat ise 100 milyon dolar civarında.

Turizm alanında ise olumsuz etkisini görme olasılığımız çok yüksek. 2014 yılında Türkiye'yi 41 milyon turist ziyaret etmiş ve  turizm geliri de 29 milyar euro olmuştu.  Yunanistan’da ise bu sayı 21 milyon olarak açıklanmıştı. Son dönemdeki eurodaki değer kaybı ile ülkeye gelen turist sayısında artış görülüyor. Eurodan çıkış gerçekleşirse ucuz fiyatlarla turizm sektöründe bize yaklaşabileceklerini düşünüyorum.

Bir başka olumsuz senaryo ise yatırımcıların riskten kaçmak için Türkiye gibi gelişen ülkelerdeki yatırım pozisyonlarını da kapatacağı beklentisi. Böyle bir durumda TL’de değer kaybı yaşanabilir. Faizlerde ve CDS’lerde ise yükseliş görebiliriz. Ancak baştada söylediğimiz gibi ilk kez karşılaşılacak bir durum olduğundan sonuçları tam olarak kestirilemiyor."