Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, temmuz ayı fiyat gelişmeleri raporunu yayımladı.
Merkez Bankası, Temmuz ayında gıda enflasyonun taze meyve-sebze ürünlerine bağlı olarak gerilediğini belirterek, enerji fiyatlarının ise son dört aydaki düşüş eğiliminin ardından sınırlı bir artış gösterdiğini bildirdi.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Temmuz Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu yayımlandı.

Merkez Bankası, Türk Lirası'nın yakın dönemdeki değer kaybının yansımalarının temel mal enflasyonu üzerinde hissedildiği, hizmet enflasyonundaki yukarı yönlü seyirin ise alt gruplar geneline yayılarak sürdüğü değerlendirmesinde bulundu.

Değerlendirmenin ayrıntıları şu şekilde:

"Temmuz ayında tüketici fiyatları yüzde 0,15 oranında artmış ve yıllık enflasyon 1,11 puan azalarak yüzde 9,79 olmuştur. Bu dönemde, gıda enflasyonu taze meyve-sebze ürünlerine bağlı olarak gerilemiş, enerji fiyatları son dört aydaki düşüş eğiliminin ardından sınırlı bir artış göstermiştir. Türk lirasının yakın dönemdeki değer kaybının yansımaları temel mal enflasyonu üzerinde hissedilirken, hizmet enflasyonundaki yukarı yönlü seyir alt gruplar geneline yayılarak sürmüştür. Bu çerçevede, çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonu artmış, ana eğiliminde sınırlı bir yükseliş kaydedilmiştir.

Temmuz ayında tüketici fiyatları yüzde 0,15 oranında artmış ve yıllık enflasyon 1,11 puan düşerek yüzde 9,79 olmuştur (Grafik 1). Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları yaklaşık 0,4’er puan artarak sırasıyla yüzde 9,46 ve 9,60 oranında gerçekleşmiştir (Grafik 2). 1 Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre gıda ve alkoltütün gruplarının katkısının sırasıyla 0,93 ve 0,36 puan azaldığı  hizmet, temel mal ve enerji gruplarından gelen katkının ise yaklaşık 0,1’er puan arttığı görülmüştür.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle çekirdek enflasyon göstergelerinin üç aylık ortalamaları incelendiğinde, giyim fiyatlarındaki yöntem değişikliği etkisi dikkate alınarak Haziran ayında iyileştiği değerlendirilen ana eğilimde Temmuz ayında sınırlı bir yükseliş gözlenmiştir (Grafik 3). Bu dönemde, ana eğilim temel mallarda artış gösterirken hizmet grubunda yüksek seviyesini korumuştur (Grafik 4).

Temmuz ayında hizmet grubu fiyatları yüzde 1,26 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu 0,20 puan yükselerek yüzde 9,38 olmuştur (Grafik 5 ve Tablo 1). Bu dönemde haberleşme dışındaki gruplarda yıllık enflasyon yükselmiş, mevsimsellikten arındırılmış aylık fiyat artışı ise son aylara kıyasla önemli ölçüde hızlanmıştır (Grafik 6). Ulaştırma grubunda fiyatlar, belediyeler tarafından sunulan ulaştırma hizmetleri (vapur, belediye otobüsü, metro) ile şehirlerarası yolcu taşımacılığına bağlı olarak yükselmiştir. Gıda fiyatlarından önemli ölçüde etkilenen lokanta-otel grubu, aylık bazda yüzde 1,75 ile endeks tarihindeki en yüksek Temmuz ayı artışını kaydetmiştir. Diğer yandan, diğer hizmetler grubu fiyatları paket tur ve kişisel ulaştırma
araçlarının bakım ve onarımı ile eğitim hizmetlerine bağlı olarak artış göstermiştir.

Temel mal grubu yıllık enflasyonu Temmuz ayında 0,66 puan artarak yüzde 9,86 olmuştur (Grafik 5). Bu dönemde tüm alt gruplarda yıllık enflasyon yükselmiş, fiyatlar üzerinde gerek yakın dönem gerekse geçmiş döviz kuru gelişmelerinin etkisi hissedilmiştir (Tablo 1). Dayanıklı mal grubu fiyatları otomobil ve ev aletleri öncülüğünde yükselirken, giyim grubunda mevsim ortalamalarından daha düşük bir indirim gözlenmiştir. Giyim ve dayanıklı dışında kalan temel mallarda aylık fiyat artışları yavaşlamış, ancak kişisel bakımda kullanılan aletler, otomobil yedek parça-aksesuarları ve ev ile ilgili alet ve gereçler gibi ithal bileşeni yüksek ürünlerde güçlü fiyat artışları dikkat çekmiştir.

Enerji fiyatları son dört aydaki düşüş eğiliminin ardından Temmuz ayında yüzde 0,11 oranında artmıştır (Tablo 1). Uluslararası petrol fiyatlarının ve Türk lirasının yakın dönemdeki seyrine bağlı olarak bu dönemde akaryakıt fiyatları sınırlı bir oranda yükselmiştir. Böylelikle, enerji grubu yıllık enflasyonu düşük bazın da etkisiyle 0,56 puan artarak yüzde 8,12 olmuştur (Grafik 8). Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu, temelde işlenmemiş gıda fiyatlarına bağlı olarak 4,27 puan gerilemiş ve yüzde 10,07 olmuştur (Grafik 8).

İşlenmemiş gıda yıllık enflasyonu taze meyve ve sebzedeki baz etkisi ile kırmızı et enflasyonunda gözlenen yavaşlama sonucunda yüzde 11,39’a gerilemiştir (Grafik 9). Bu dönemde, grup fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış olarak da gerilediği izlenmiştir. Öte yandan, işlenmiş gıda fiyatları aylık bazda yüksek bir oranda (yüzde 1,03) artmış, grup yıllık enflasyonu yükselmiştir. Bu grupta fiyat artışlarının alt gruplar geneline yayıldığı görülürken  özellikle tahıllar, işlenmiş et ürünleri, çay ve şeker gibi alt kalemlerdeki gelişmeler öne çıkmıştır. İşlenmiş et ürünlerinde kırmızı et fiyatlarındaki birikimli artışların  çay grubundaki artışta ise Haziran ayında yaş çay alım fiyatında kaydedilen yüzde 13’lük artışın etkisi hissedilmiştir.

Özetle, Temmuz ayında gıda enflasyonundaki yavaşlama büyük ölçüde işlenmemiş gıda fiyatlarından kaynaklanırken, taze meyve-sebze dışı gıda grubunda yıllık enflasyon yüksek seviyesini korumuştur (Grafik 10)."